Бугарските медиуми продолжуваат да се занимаваат со откажувањето на Македонија да ја гради пругата кон Бугарија. Бугарската информативна агенција БГНЕС го објави планот и финансиската конструкција за изградба на пругата повикувајќи се на извештај од Националното претпријатие за железничка инфраструктура на Бугарија (НКЖИ), кое е директно одговорно за проектот за железничко поврзување меѓу двете соседни земји. Според Агенцијата, од НКЖИ добиле одговор дека „премиерот Христијан Мицкоски, вицепремиерот и министер за транспорт Александар Николоски и други одговорни фактори во Република Северна Македонија за Коридорот 8 изнесуваат целосна лага и манипулација“.

„Со средства од Оперативната програма Транспорт и транспортна инфраструктура 2014-2020 година, Бугарија ја финансира подготовката на модернизацијата на железничката линија Софија – Перник – Радомир – Ѓуешево – граница со Република Северна Македонија. Инвестициите потребни за реализација на развојот на проектот за делницата Софија – Перник – Радомир до Ѓуешево (влезот во тунелот „Деве Баир“) се со индикативна вредност од 2,25 милијарди лева“, пишува БГНЕС и дава детали за делницата до македонската граница.

Бугарската железница излезе со детали што е направено досега

Во однос на вториот дел, кој ја опфаќа делницата од Радомир – Ѓуешево до границата со РСМ, одобрени се идејните проекти за Радомир – Ѓуешево и Ѓуешево – граница со железничката пруга на РСМ. Овде се завршени и сите технички детали потребни за изградба на овие две делници вклучувајќи: изготвени технички пасоши на постојните станици и меѓустаници, кои се зачувани во рамките на проектот; катастарски планови и регистри; ажурирана анализа на трошоци и придобивки; технички проект за елементите на железничката инфраструктура, технички спецификации и апликации, изготвени и одобрени катастарски планови и катастарски регистри; геодетски елаборат и инженерско-геолошки елаборат и изготвена стратегија за имплементација на градба.

На побарана реакција од ТВ 24, од кабинетот на Мицкоски следеше реакција по пишувањата на БГНЕС.

„Христијан Мицкоски и Владата ниту еднаш не кажале дека се откажуваат од Коридор 8 и од потребата од железничко поврзување. Во моментот државата не е во состојба да потроши повеќе од половина милијарда евра за проект што ќе заврши во улица без излез и за кој во блиска иднина нема да има економска корист за граѓаните“, соопштија од Владата.

Во официјалното соопштение на бугарската влада, пак, пишуваше:

„Благодарение на бугарските напори, Коридорот 8 беше вклучен во опсегот на европскиот транспортен коридор „Западен Балкан – Источен Медитеран“ како приоритет за ЕУ. На крајот на 2023 година, делницата Крива Паланка – Деве Баир беше назначена од ЕУ како еден од шесте водечки проекти од стратегијата „Глобална порта“ и финансирана со повеќе од 500 милиони евра грантови и заеми. Модернизацијата и завршувањето на железничката компонента на Коридорот 8 на бугарска територија е дел од националната програма „Транспортно поврзување 2021 – 2027 година“.

Бугарската влада потсети дека Трансевропскиот коридор 8 не само што ја поврзува Република Северна Македонија со Бугарија, туку има за цел да ја зголеми геостратегиската автономија на ЕУ. „Таа, исто така, станува клучна логистичка маршрута во должина на јужното крило на НАТО од Јадранот до Црното Море и е од големо значење во сегашниот геополитички момент. Одбивањето да се изградат главните компоненти на Коридорот 8, ја слабее колективната безбедност на Алијансата“, соопшти бугарската влада.

Политичка и економска цена

Многу поранешни политичари, експерти и економисти во Македонија се сложија дека пругата кон Бугарија сега не може да биде наш приоритет и дека ако се гради по 23 милиони за еден километар од Крива Паланка до граница, ќе ја имаме најскапата пруга на светот. Но, дали така лесно ќе помине откажувањето? Во бугарските медиуми состојбата со пругата кон Бугарија веќе се бои политички.

„Во последните месец и половина бевме сведоци на невиден напад на властите во Република Македонија против Коридорот 8. Тонот за уште еден суштински антибугарски напад го постави премиерот Мицкоски, а постепено и разни политичари од нашиот југозападен сосед му се придружија“, пишува БГНЕС.

Покрај евентуалните политички импликации, прашање е колку лесно ќе помине и откажувањето на европски пари, резервирани за овој проект. Премиерот Христијан Мицкоски и министерот за транспорт и врски Александар Николоски најавија дека ќе побараат пренамена на парите од ЕБОР и од ЕИБ, така што ќе се искористат за Коридорот 10 односно за пругата од Белград кон Атина, преку Македонија. Главна причина што ја наведоа е потребата на стопанството за подобро поврзување на солунското пристаниште.

Министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска потврди дека веќе имала средба со ЕИБ и дека било разговарано за парите наменети за пругата кон Бугарија.

– Европската инвестициска банка ми кажува „ама знаете, пругата има и НАТО аспект“. Супер! Јас многу отворено ги прашав: „Дали ќе нè сакаат НАТО и Европската Унија ако ние банкротираме?“ Имаме проблеми со пругата кон Солун, која е многу поважна за нашето стопанство – изјави Димитриеска-Кочоска на брифингот со новинарите.

Таа објасни и дека парите од кредитите не може да се пренаменат, туку само може да се замолат финансиерите да ги резервираат, а ние пак да аплицираме за кредит.

Според одговорот што го доби „Слободен печат“ од Министерството за транспорт, во вториот обид за изградба на пруга кон Бугарија за кој камен-темелник е поставен пред 10 години, досега се потрошени 83,5 милиони евра. Дополнително веќе ни е одобрен заем од два кредитора, ЕБОР и ЕИБ, во вредност од 350 милиони евра, како и неповратни дури 150 милиони евра од ВБИФ – Инвестицискиот фонд за Западен Балкан. Исто така, од ИПА-компонентата се обезбедени 60,2 милиони евра, но поради неискористеност на средствата до 2023 година, повлечено е користењето на 35 милиони евра од оваа програма.

Софија: Мицкоски манипулира, план има и обезбедени се над 2 милијарди лева за изградба на Коридорот 8 од Бугарија