Во 2019 година, Исланд ги привлече насловните страници низ целиот свет кога одобри четиридневна работна недела. Иако не беше воведена со општ закон, туку преку колективни договори што им дозволуваа на вработените да преговараат за пократко работно време, ефектите беа тектонски. Шест години подоцна – сите предвидувања на Генерацијата Z станаа реалност. Експериментот започна во 2015 година како пилот-проект со околу 2.500 вработени, што беше повеќе од 1% од работоспособното население. По огромниот успех, со 86% од учесниците кои ја поддржаа идејата, програмата официјално беше лансирана во 2019 година. Денес, речиси 90% од работниците во оваа земја работат 36 часа неделно, наместо претходните 40, без намалување на платите.

Стравувањата беа многубројни: пад на продуктивноста, зголемени трошоци за компаниите, проблеми во обезбедувањето услуги. Сепак, резултатите ги побија сите. Продуктивноста остана стабилна, а во некои сектори дури и се зголеми. Клучот за успех? Подобро ментално здравје за работниците, што Генерацијата Z јасно го истакна како приоритет, според Farmingdale Observer.

Еден од најзначајните ефекти од оваа промена е зголемувањето на родовата еднаквост. Четиридневната работна недела им овозможи на мажите повеќе да учествуваат во семејниот живот, што доведе до порамноправна поделба на родителските и домашните обврски. За разлика од Белгија, каде што пократките работни денови се компензираат со подолго работно време, тука платите и условите за работа останаа непроменети. Ова беше постигнато благодарение на силната дигитализација: државата инвестираше во една од најмодерните интернет инфраструктури во светот, достапна дури и во најоддалечените рурални области.

Ова овозможи ефикасно воведување на далечинска работа, без пад на продуктивноста. Генерацијата Z, која порасна во дигитална средина, лесно се прилагоди на овој модел на работа. Промените не останаа само во доменот на работата. Граѓаните на оваа земја пријавуваат значително подобрување на квалитетот на животот. Тие имаат повеќе време за семејството, пријателите и хобијата, се помалку стресни и генерално се посреќни и поисполнети.

„Пократката работна недела го подобри животот на моето семејство енормно. За 90% од нас, 36 часа неделно значи помалку стрес, повеќе задоволство од работата и повеќе време за уживање во животот.“

Пилот-проекти сега се во тек во Германија, Португалија, Шпанија и Велика Британија, додека Белгија веќе донесе закон, но со ограничена имплементација поради прекувремената плата. Искуството на оваа северна земја покажува дека четиридневната работна недела не е утопија, туку остварлива и одржлива реалност. Со ставање на човекот во центарот на економскиот систем, создаден е похуман и поодржлив модел на работа што може да го инспирира целиот свет.

Генерацијата Z, честопати потценета, беше во право – работата може да се прилагоди на луѓето, а не обратно. Нивните предвидувања се остварија. Длабока промена во ставот кон работата не е само можна – таа е пожелна.