Браната „Липа“, лоцирана во атарот на општина Неготино, која има пукнатини низ кои сè повеќе протекува вода, најверојатно ќе мора да се испразни и да се санира за да се отстрани ризикот таа да пукне и да ги загрози околните населени места, велат надлежните и експертите.

– Состојбата може да ја оцениме како сериозна зашто истекува вода на повеќе места иако до половина има вода. При евентуално посилен дожд, дел од браната може да попушти и да биде загрозено населението што живее подолу од акумулацијата или да бидат загрозени луѓето и нивните стада што тука се напасуваат – изјави викендов директорот на Центарот за управување со кризи Стојанче Ангелов.

Оваа брана е изградена во 1970 година за потребите на поранешна земјоделска задруга. Служела за напојување на добитокот и наводнување на земјиштето на жителите во село Липа. Браната е направена од земја и од ситни камења, висока е триесетина метри, а вештачкото езеро е длабоко повеќе од 30 метри. Упатените велат дека браната не била градена според стандардите, не се користел соодветен материјал за градба, па затоа е порозна. Браната сега е во надлежност на јавното претпријатие „Водостопанство Тиквеш“. Пред 15 години по силен дожд браната напукнала и е отворена постапка за нејзина реконструкција. Во 2015 година браната е реконструирана со поддршка на УНДП и на Европската Унија, но проблемот се појавува повторно.

Професорката по статика Лилјана Атанасова вели дека е нарушена основата на браната бидејќи, најверојатно, при нејзината градба не се водело сметка за употребата на глина во смесата од материјали за градба на земјен тип брани.

– Станува збор за насип на вештачка брана, која се гради со набивање на сложена тумба од различни состави на почва, песок, глина или на карпа. Овој материјал ја прави браната непропустлива. Штом еднаш е интервенирано и по неколку години повторно протекува дното на браната, тоа значи дека не е направена соодветна поправка на напречниот пресек на насипот на браната. Насипните брани се прават од природен материјал, ископан главно во близина на браната како глина, чакал, песок, камен и слично. Ваквите брани се градат со соодветна подготовка на темелите, осигурување на вододржливост и хидраулична стабилност на почвата – вели професорката Атанасова.

Таа советува што е можно поскоро да се интервенира во реконструкција на браната бидејќи истечните води од час во час само ги зголемуваат отворите и во иднина ќе биде потешко нивното затварање и санирање.

ВИДЕО: Брана во неготинско може да се урне, Ангелов вели дека состојбата е сериозна