
Австрија со нови закони за оружје – вистинска заштита или политички маркетинг?
Клучната поента е дека Австрија по трагедијата во Грац усвои најстрога реформа на законите за оружје во последните триесет години. Новите правила носат повисоки старосни граници, задолжителни психолошки тестови и подолга пауза пред купување оружје. Власта тврди дека со тоа ја зголемува безбедноста, додека ФПО смета дека реформата е непотребна и штети на легалните сопственици.
Три месеци по крвавиот напад во училиште во Грац, австриската влада ја донесе најголемата реформа на законите за оружје во последните три децении. Со поддршка од владејачките партии ОВП, СПО и Неос, а со приклучување и на Зелените, парламентот изгласа значителни ограничувања кои треба да ја зголемат јавната безбедност и да спречат идни трагедии. Единствена партија која гласаше против е ФПО која оцени дека се работи за претерана регулација без суштинско влијание врз спречување на вакви насилни настани. Дискусијата во парламентот покажа длабока политичка поделеност околу тоа што навистина може да донесе поголема заштита на граѓаните, а што е само политички сигнал по шокот кој ја потресе земјата.
Препорачано
Новини во законот и аргументи на власта
Главните измени се однесуваат на воведување на посебна задолжителна дозвола за оружје и за набавка на пушки, што претходно не беше случај, како и на психолошки тестови кои досега се бараа само за пиштоли и револвери. Минималната возраст за поседување пиштоли и револвери се зголемува од 21 на 25 години, а за пушки од 18 на 21 година. Воведено е задолжително чекање од четири недели при купување оружје, наместо досегашните три дена, со што властите сакаат да ја намалат опасноста од импулсивни одлуки. Новиот закон овозможува и подобар проток на информации меѓу здравствени институции и органите за издавање дозволи, а одлуките на армијата за неспособност за носење оружје ќе можат да се пренесуваат и кон други институции.
Владините претставници ја образложија реформата со фактот дека Австрија долго време имала полиберални правила во споредба со други европски земји и дека е неопходно да се заостри контролата. Според министерот за внатрешни работи Герхард Карнер ова е најголема измена на законот за оружје во последните триесет години и е директна реакција на нападот во Грац (Штаерска). СПО ја повтори својата клучна порака дека млад човек полесно доаѓа до пушка отколку што едно дете добива дозвола за велосипед и затоа мора да се постават јасни бариери. Според нив, новите мерки не гарантираат целосна заштита, но создаваат повисоки стандарди на безбедност и го зголемуваат општествениот отпор кон оружјето.
Критики од опозицијата и политичка пресметка
ФПО остана цврсто против донесената реформа. Партијата оцени дека се работи за чиста законодавна реакција на конкретен настан без долгорочна стратегија. Според генералниот секретар Кристијан Хафенекер, повеќето мерки не би го спречиле нападот во Грац и единствено би го отежнале легалното поседување оружје. Тој ја обвини владата дека под изговор на трагедијата го ограничува правото на граѓаните кои законски поседуваат оружје и ја повика да ја повлече целата новела. Аргументите на ФПО беа одбиени од останатите партии кои оценија дека се работи за целосно партиски мотивирана реакција без чувство за општа одговорност.
Зелените ја поддржаа реформата но порачаа дека тоа е само прв чекор и дека е потребно дополнително заострување за да се гарантира дека оружјето ќе биде под соодветна контрола. Од Неос упатија иронија кон ФПО барајќи од нив да се јават кај сопартиецот и гувернер на Штаерска за да дознаат што значи преземање одговорност. ОВП и СПО нагласија дека ФПО застанува на страната на оруженото лоби и го жртвува јавниот интерес за политички поени. На крајот 121 пратеник гласаше за реформата, а 50 против. Дел од мерките стапуваат во сила веднаш, додека другите како психолошките тестови и зголемувањето на старосните граници ќе почнат да важат во првата половина од 2026 година.