Германија денеска гласа. Имиграцијата и економијата беа на врвот на агендата за време на кампањата. Конзервативните демохристијани водат на анкетите, ветувајќи политички промени.

Тоа беше кратка, но остро оспорена изборна кампања, во која едно нешто беше јасно: желбата за промени. „Три години се обидувавте да спроведете левичарски политики во Германија. Не можете повеќе да продолжите со тоа“, беа пораките за време на изборната кампања на Фридрих Мерц, кандидат за канцелар на конзервативната Христијанско-демократска унија (ЦДУ) и нејзината сестринска партија Баварска, Христијанско-социјалната унија (ЦСУ).

Тој им се обрати на централно-левичарските Социјалдемократи (СПД) и екологистите Зелени, кои владееја заедно со неолибералните Слободни демократи (ФДП) од 2021 година. Распадот доведе до распишување на предвремени избори оваа недела.

На СПД и се заканува катастрофа

Најновите анкети покажуваат дека Зелените ќе добијат приближно ист дел од гласовите како во 2021 година, но СПД и ФДП ќе претрпат огромни загуби, објави Дојче Веле. ФДП може дури и да не успее да ја надмине пречката од 5 отсто потребни за места во Бундестагот, германскиот парламент. СПД изгледа подготвено за горчлив пораз. Сè што е помало од 20% би било најлошиот резултат на партијата на федералните избори во историјата на Германија по Втората светска војна – и партијата е далеку под ова.

Канцеларот Олаф Шолц би станал лидер на владата со најкраток мандат во последните 50 години и единствен канцелар на СПД што некогаш не бил реизбран.

АфД на второ место

Според анкетите, Мерц има најголеми шанси да стане канцелар. Неговиот централно-десничарски блок стана најголемата опозициска сила во парламентот во 2021 година, по 16 години владеење под поранешната канцеларка Ангела Меркел.

На анкетата на второто место е екстремно десничарската Алтернатива за Германија (AfD) што се очекува да освои солидни 20 отсто од гласовите, што би било двојно повеќе од нејзиниот удел во 2021 година.

Драматичниот пад на СПД и подемот на АфД – како тоа се случи?

Фридрих Мерц укажува на економијата. „Економијата на нашата земја, Сојузна Република Германија, заостануваше во Европската унија. Околу 50.000 бизниси отидоа, „Нашата економија се намалува; трета година по ред имаме рецесија. Тоа никогаш порано не се случило во повоената историја на Германија.

Шолц и неговиот министер за економија Роберт Хабек, кој е кандидат на Зелените за канцелар, „повеќе не се во контакт со реалноста“, рече Мерц. „Знаеш ли на што ме потсетуваат? Двајца управни директори вработени во една компанија кои ги забиле во земја, а потоа се враќаат кај сопствениците и велат: Би сакале да продолжиме вака во следните четири години.

Војна, енергетска криза, инфлација

За време на кампањата, Мерц ги зголеми своите напади додека канцеларот Шолц се повеќе беше во дефанзива. Иако изгледаше поборбено отколку во последниве години, Шолц се бореше да ги одбрани и оправда постапките на неговата влада, која беше најнепопуларна досега во историјата на Германија по Втората светска војна.

Нападот на Русија врз Украина во февруари 2022 година доведе до енергетска криза и инфлација. „Економијата оттогаш се бори со последиците“, рече Шолц. Осврнувајќи се на промената на политиката на новата американска администрација, Шолц предупреди дека претстојат тешки времиња

Клучно прашање: Миграција

Како да се подобри лошата економија беше едно од главните прашања на изборната кампања. Меѓутоа, по смртоносниот напад со нож од одбиен барател на азил од Авганистан во баварскиот град Ашафенбург, темата за имиграцијата почна да доминира во политичката дебата. Особено што, набргу по злосторството, Мерц се обиде да ги заостри германските политики за азил уште пред изборите. За ова, тој беше подготвен да прифати поддршка од АфД во парламентот.

Пратениците на АфД се радуваа кога кон крајот на јануари, необврзувачката иницијатива на Мерц за првпат доби мнозинство во Бундестагот со помош на АфД. „Овде и сега започнува нова ера“, рече Бернд Бауман, лидер на парламентарната група на АфД. „Нешто ново започнува сега, а ние го водиме.

Кој би можел да формира нова коалиција?

Германскиот изборен систем е дизајниран да ги фаворизира коалициските влади. ЦДУ/ЦСУ нема да може сама да владее; по изборите ќе треба да најдат барем еден коалициски партнер за да го достигнат мнозинството потребно за донесување закони. Колку повеќе партии во Бундестагот, толку е потешко да се оформи влада. Значи, ќе биде важно дали социјалистичката левичарска партија, популистичката алијанса Сахра Вагенкнехт (БСВ) и ФДП ќе успеат да добијат застапеност.

Меѓутоа, ако малите партии успеат да влезат во парламентот, можеби ќе бидат потребни три партии за да се соберат бројките за стабилна влада.

АфД е изолирана – сите други партии досега ветија дека нема да соработуваат со нив. Но, главниот кандидат на екстремната десница Алис Вајдел рече дека тоа нема да го спречи нивното искачување на власт.

Мерц зборуваше за „политичката одговорност“ на традиционалните партии да се соберат за да ги решат проблемите на Германија, велејќи им на СПД и на Зелените: „Тоа е одговорност што не можете да ја избегнете, а нема да ја избегнеме ниту ние“.