Азербеџан уапси осум руски државјани под обвинение за шверц со дрога и киберкриминал, додека формално протестираше против убиството на двајца азербејџански државјани во Екатеринбург. Ова е најтешкиот дипломатски конфликт меѓу Баку и Москва од распадот на Советскиот Сојуз.

Кризата ескалираше откако руската тајна служба ФСБ ги уби браќата Зијадин и Хусеин Сафаров во Екатеринбург на 27 јуни, што предизвика остра реакција од Азербејџан. Баку уапси неколку новинари во знак на протест, а настанот се надоврзува на веќе нарушените односи меѓу двете земји, особено откако руската воздушна одбрана собори патнички авион на азербејџанската авиокомпанија АЗАЛ во декември 2024 година.

Апсења на руски државјани

Според соопштението за медиумите на Министерството за внатрешни работи на Азербејџан, осумте уапсени на 1 јули се осомничени дека се членови на две организирани криминални групи кои шверцувале дрога од Иран и се занимавале со киберкриминал. Судот во округот Сабаил им одреди притвор од четири месеци.

Фотографиите од судницата покажуваат дека неколку осомничени имаат модринки и отечени лица, а еден од нив има крвава рана на главата. Најмалку тројца од уапсените избегале од Русија за да избегнат мобилизација поради војната во Украина. Истражувачкиот портал iStories идентификувал тројца: претприемачот Антон Драчев (41), програмерот Дмитриј Безугло (30) од Санкт Петербург и Сергеј Софронов (23) од Череповец.

Azerbaijan: 4 Russian FSB agents paraded for the world to see after their court appearance in Baku. https://t.co/S2GEkHJ4Sk pic.twitter.com/IZYB372Uki

— Igor Sushko (@igorsushko) July 2, 2025

Остар дипломатски протест и конфликт поради новинарите

Министерството за надворешни работи на Азербејџан ѝ предаде на Русија официјална протестна нота поради, како што наведоа, „убиството и ранувањето на нашите сонародници во Екатеринбург“. Портпаролот на министерството, Ајхан Хаџизада, рече дека нотата се однесува и на „тортура и понижувачко однесување на руските безбедносни сили“.

Азербејџан побара итна и непристрасна истрага и гонење на одговорните, наведувајќи дека таквите дејствија се спротивни на руските закони и меѓународните човекови права.

Конфликтот се засили дополнително откако Русија протестираше против апсењето на новинар на Спутник во Азербејџан. Баку возврати дека неговите дејствија се „целосно легални“ и ја повика Москва да не се меша во внатрешните работи на Азербејџан.

🧑‍⚖️The detained Russians in Azerbaijan were brought to court: they don’t look too great

Among the detainees are propagandists from RT and Russian IT specialists Anton Drachyov and Dmitry Bezugly. They are accused of drug trafficking from Iran and cybercrimes.

It was also… https://t.co/nV1oYXN8c7 pic.twitter.com/Nan1apFTFm

— NEXTA (@nexta_tv) July 1, 2025

„Само немојте да се изгорите“

Портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, денес изјави дека Москва со години ги негува односите со Баку врз основа на меѓусебно почитување и посочи дека непознати актери сега се обидуваат да ја искористат ситуацијата за да „ги загреат рацете“ – руски термин што значи да се искористи.

„Само не дозволувајте да изгорат“, рече Захарова во интервју за радио Спутник. „Бидејќи за нас, за два народа, пријателските односи се исклучително важни. А оние кои сакаат да ги расипат треба внимателно да размислат што прават“, додаде таа.

Захарова подоцна на прес-конференција изјави дека Баку треба да ги обнови врските со Русија, жалејќи се дека Москва нема никаков конзуларен пристап до своите притворени граѓани.

„Секако, ја повикуваме азербејџанската страна да преземе мерки за да ги врати нашите врски на ниво на меѓудржавни односи како што е утврдено во официјалните документи. Сакам да ве потсетам дека ова е нивото на стратешка соработка“, рече таа.

Кремљ соопшти дека Русија има намера да преговара за ослободување на своите новинари, обвинети за измама и други кривични дела и притворени во Баку.