Неопходна е дигитализација на компаниите, но и дигитализација на целото општество. Компаниите што нема да се дигитализираат, нема да опстанат, а дигитализацијата на општеството, покрај тоа што ќе им го олесни животот на граѓаните, ќе овозможи раст и на компаниите, кои пак, ќе создадат поголема додадена вредност. Но, централен проблем во спроведувањето на дигитализацијата е човечкиот фактор, порачува Орце Симов, претседател на ИКТ-комората и потпретседател на Сојузот на стопанските комори, кој гостуваше во „Слободна ТВ“.

– ИТ-сферата ви овозможува да живеете во Македонија, а да работите каде било во светот и затоа многу луѓе од ИТ-кадарот работат за компании надвор од Македонија, за развиените земји каде што платите се многу поголеми. Македонско стопанство има бруто-домашен производ по глава на жител од околу 7.500 долари и нема економска сила да ги плати кадрите како во земји со БДП од 60.000 или 70.000 долари по жител. Значи, недостигот на кадар е една од главните пречки за дигитализација на македонската економија – вели Симов.

 

Тој вели дека за ова мора да се најде решение и го поздравува најавеното формирање една агенција за дигитализација каде што би се концентрирал ИТ-кадарот, место да го има во сите институции. Тоа, вели Симов, е подобро решение и од аспект на сајбербезбедноста затоа што „дигитализација без сајбербезбедност може да доведе до катастрофа“.

– Сега имаме околу 1.500 државни институции, има 84 општини и во нив пред 15-20 години имаше многу посериозни ИТ-сектори, со поголем број вработени, но платите во приватниот сектор се многу повисоки и затоа многу ИТ-кадри отидоа во приватниот сектор. Затоа сега ние имаме рудиментирани, девастирани ИТ-одделенија во државните институции и тие не се во можност ниту да ги одржуваат ниту да ги надградуваат системите и базите на податоци. Тие имаат стари верзии, на тој начин се подложни и на сајбернапади – вели Симов.

Тој идната дигитализација на општеството ја гледа во формирање агенција за дигитализација.

– Идејата е вработените од ИТ-одделенијата во институциите да се соберат во една агенција, да земаат конкурентни плати и да ги одржуваат и да ги надградуваат системите и да се грижат за нивната безбедност. На едно место ќе имаме концентрирано поголема група луѓе што знаат оперативни системи, кои знаат сајбербезбедност… и тие ќе можат пооптимално со помалку средства да ги опслужуваат и да ги надградуваат системите и тоа ќе биде чекор кон дигиталната трансформација. Ние треба да направиме опис и попис на сите услуги што ги даваат институциите и кон граѓаните и кон стопанството – потенцира Симов.

Како посебна придобивка од дигитализацијата, претседателот на ИКТ-комората ја потенцира борбата против корупцијата.

– Дигитализацијата ќе доведе до намалување на корупцијата. Според извештајот на Светска банка, Македонија најтешко се справува со корупцијата од шесте земји на Западен Балкан. Дигитализацијата е добар начин за намалување на корупцијата затоа што се намалува човечкиот фактор во давањето на услугата и спрема граѓаните и спрема стопанството – вели Симов.

Во однос на компаниите, тој преку практичен пример објасни една можност за дигитализација на компанија и за остварување поголем профит.

– Да речеме имаме некоја компанија што продава некакви производи и услуги и клиентите ги нарачуваат така што доаѓаат на самото место, или ги избираат телефонски, па некој вработен ги опслужува. Тоа тие би го правеле само додека работи компанијата. Доколку ние имаме некаков софтвер, да ги направиме видливи тие производи, со видеа, со куси описи, да поставиме некоја апликација со која може заинтересираните да се најават на системот, да се изберат одредени производи, да може сами да си направат понуда, место да се јавуваат телефонски и да објаснуваат, потоа да ја видат цената, па да може сето тоа да го конвертираат во некаква нарачка, така ќе се постигнат многу подобри резултати со помали ресурси, ќе се генерира поголема додадена вредност и ќе се овозможи поголема конкурентност – вели Симов.

Тој вели дека времето што доаѓа не е време во кое фирмите ќе избираат дали сакаат или не сакаат да бидат конкурентни, тие ќе мора да го направат тоа ако сакаат да опстанат.