Веќе еден месец воведена е нова процедура која опфаќа контејнерите-ладилници, откако ќе ја поминат контролата со скенирање во пристаништето во Драч, стоката да ја истоварат на земја, во прашина и на високи температури за повторно да се провери од страна на мобилната Царинска единица за борба против шверцот и од структурите на Државната полиција на Албанија.

Операторите за транспорт на поморска стока изразуваат загриженост дека поради извршувањето на овие контроли без никакви стандарди, многу компании увозници од Косово и Северна Македонија заминуваат на алтернативни пристаништа.

Преку пристаништето Драч во Албанија пристигнуваат производи од животинско потекло кои се увезуваат од земјите Еквадор, Бразил, Аргентина, Перу итн. Но, од 2005 година, пристаништето Драч служи и како транзит за многу компании од Косово и Северна Македонија кои увезуваат производи од животинско потекло од овие земји.

Заминувањето на трговците кон пристаништата во Црна Гора и Грција значително го намали обемот на активност на компаниите кои превезуваат стоки во ладилници, ризикувајќи нивен банкрот.

Родолф Џилари, првиот човек на меѓународната транспортна компанија „Балкан транс“, за албански Монитор тврди дека во текот на овој месец состојбата со контролата на стоката за широка потрошувачка е многу хаотична и ги оптоварува комерцијалните оператори, бидејќи обемот на активност е значително намален.

„Најфлагрантен прекршок направен од самите државни органи е истоварот на замрзната храна на коловозот каде со часови стои на сонце и во секоја друга атмосфера и нечистотија што ја носи патот, а тоа е строго забрането од Меѓународниот организација за храна. Ова што се случува е злосторство кое трае секоја минута, секој час и секој ден толку месеци и години во пристаништето Драч“, вели тој.

Во меѓувреме, од 2013 година, според договорот одобрен од Парламентот на Албанија, услугата за скенирање на контејнери со стока се применува во 5 царински испостави, меѓу кои и онаа во Драч преку концесија за ЈПП, која се финансира со директни плаќања од царинење на стоки и финансирање од државниот буџет. Од царината Капштица, Морина, Ќафасан и Какавија, каде што се скенираат сите контејнери што минуваат низ овие гранични точки, додека на Царината во Драч скенирањето на контејнерите се врши врз основа на профилите на ризик – природата на стоката, потеклото итн.

Надоместокот за услугата за скенирање на контејнери и други возила што ги плаќаат деловните субјекти првично изнесуваше 39 евра (без вклучен ДДВ). Сега со законската измена се одлучи таксата за скенирање да изнесува 5 евра за царински декларации под или еднакви на 1000 евра и 22 евра за царински декларации над 1000 евра.

Менаџерот на компанијата „Балкан транс“ вели дека поради повторните проверки на контејнерските стоки на патот, без никакви критериуми дури и по скенирањето, многу компании увозници од Косово и Северна Македонија биле принудени да се обратат за транспорт кон алтернативните пристаништа во соседството бидејќи со постапките на контролата се оштетува и расипува стоката.

Од заминувањата на компании од соседните земји, обемот на активност на компанијата од 10 до 15 камиони со превезена стока дневно, достигна 1 камион дневно.

„Прво, овие постапки на контрола се без никакви критериуми и предизвикуваат расипување на стоката, губењето на хранливите својства и нутритивните калории на замрзнатото месо кое се истоварува на автопат и неговото останување надвор од ладилник, изложено на сета нечистотија што ја носи патот е голема можност за добивање на најразлични бактерии, што е категорично забрането. Второ, отворање на сите кутии за пакување со месо и производи од него на улица и во простори надвор од ладилниците, ја расипува и оштетува амбалажата, што го прави производот непривлечен за продажба или ја намалува неговата препродажна вредност на потрошувачот, бидејќи нивната амбалажа е уништена и оштетена во етикетите на кои се зборува за рок на употреба и брендови. Трето, од овие причини трговците, а особено оние од Косово и Северна Македонија, одлучуваат пристигнувањето на нивната стока од пристаништето Драч да го префрлат во пристаништата во Солун, Грција и Бари, дури и во Црна Гора, што значително ја намалува активноста на транспортните компании кои работат во овој сектор до банкрот и слично големи штети во другите услужни сектори во пристаништето Драч“, тврди тој.

Додека пред неколку дена некои лидери на бродски компании испратија писмо до премиерот Еди Рама, министерот за внатрешни работи Таулант Бала, министерот за економија и финансии Ервин Мете и министерката за земјоделство и рурален развој Анила Денај за итно решавање на овој проблем кој ги доведува до банкрот компаниите кои работат 30 години во овој сектор.

Познавачите на пазарот на поморски товарен транспорт ја препорачуваат како решение за овие бизниси можноста за затворена просторија со ладење, направено по хигиенско-санитарни стандарди, каде стоката би можела да се истоварува од контејнерите за ладење на увид. Според нив, ова решение нема да ги зголеми трошоците на државниот буџет, бидејќи таксата ќе продолжи да ја плаќаат стопанствениците, како што се прави во моментов.