Околу 9.000 тони текстилен отпад се прават годишно од кројачниците во текстилната индустрија. Овој отпад завршува на депониите, ја загадува животната средина, а има и голема опасност од негово запалување. Но, овој отпад може да биде и алтернативно гориво што ќе се користи во индустријата.

Цементарницата „Усје“ го пронајде својот интерес да го користи текстилниот отпад како алтернативно гориво, за што годинава инвестирале 1 милион евра во соодветна технологија.

– Не секој текстилен отпад може да се користи како алтернативно гориво. Се користат природни материи како памук, волна… Текстилот мора да се селектира и од евентуални метални делови како патенти и копчиња, а мора да биде исечкан на ситни, еднакви парченца. Според едно испитување што го направивме пред две години, од 9.000 тони текстилен отпад, може да се употребат 6.000 тони. Но структурата на текстилниот отпад постојано се менува, во зависност од тоа што се шие – објасни Борис Хрисафов, главен извршен директор на „Усје“, на работилницата за таканаречената циркуларна економија, што се одржа овој викенд.

Целта на циркуларната економија е токму тоа – остатокот од една индустрија да се искористи во друга, и сè така до затворање на циклусот. Македонија е далеку од примената на циркуларната економија, но се прават првите чекори, а во тој процес помага и Холандско-македонската стопанска комора, која го анализирала текстилниот отпад во Македонија.

Извршниот директор на Холандско-македонската стопанска комора Боб Смит раскажа дека во Холандија има висока општествена одговорност и затоа таму не сакале да ја купат работничката облека произведена во Македонија, чиј текстилен отпад завршил на депонија место да се искористи како алтернативно гориво.

– Околу 15 отсто од текстилот што се користи за облака, при процесот на кроење, завршува на отпад. Во Македонија има стотина фабрики за текстил, кои главно работат лон и кои треба да докажат на Царина дека разликата меѓу текстилот што влегол и облеката што излегува е всушност текстилен отпад. Направивме анкета меѓу текстилните компании колку се заинтересирани место на депонија, текстилниот отпад да го дадат за алтернативно гориво. Но еве какви одговори добивме: отпадот нема вредност, а плаќаме за фрлање; се плашиме дека ќе нè тераат сами да го селектираме отпадот; некој ќе се богати од нашиот отпад. Сепак, се надеваме дека ќе ја развиеме свеста кај текстилните компании дека место да загадуваат со текстилниот отпад, траба да придонесат за примената на алтернативните горива – вели Смит.

Ана Мазнева-Каранфиловска од Министерството за животна средина се пожали дека текстилниот отпад несоодветно се депонира, односно дека само се фрла на депонија, а не се потрупува со земја.