Додека политичарите се препукуваат, бројот на ученици е намален за 17 илјади во последните седум години. Во истиот период, бројот на првачиња е намален за околу 3.500 илјади. Во мај во основните училишта се запишале 17.200 првачиња или 500 помалку од лани.

Со ребалансот на Буџетот, обезбедени се 900 милиони денари за плати за наставниците, но не и за усогласувањето на платите во согласност со закон со минимална плата. Ова беше повод за размена на соопштенија меѓу ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ.

Со намален број ученици, без учебници за странски јазици, нередовен автобуски возен ред во Скопје и без покачени плати за наставниците, денеска почна новата учебна година за 245 илјади основци и средношколци во земјава.

Според податоците на Министерството за образование и наука (МОН), бројот на ученици е намален за 17 илјади во последните седум години. Во истиот период, бројот на првачиња е намален за околу 3.500 илјади. Во мај, во основните училишта се запишале 17.200 првачиња или 500 помалку од лани.
Додека бројот на ученици е намален за пет проценти, во последната учебна година имало 1.203 наставници повеќе отколку пред десет години, што е зголемување за седум отсто. Кога станува збор за средното образование, бројот на наставници е намален за речиси 5 отсто, но таму намалувањето на бројот на ученици е за 20 проценти, покажува истражувањето објавено од Центарот за граѓански комуникации.

По седум години, учебната година почнува со навремено испорачани учебници во сите основни училишта во државата. МОН информира дека веќе до училиштата испорачало 360 илјади примероци од сите одобрени и отпечатени учебници и наставни материјали. Единствено во основното образование петта година по ред ќе недостигаат учебници за странски јазици од прво до деветто одделение, поради тоа што „претходното раководство во МОН ја поништило постапката за јавна набавка и таа одлука е во жалбена фаза што сè уште трае“, како што соопшти новата власт.

Министерството информираше и дека по неколку денови разговори со Бирото за развој на образованието (БРО) изнашле преодно решение за учениците што од 1 септември ќе бидат седмо одделение – дека ќе може да ги користат учебниците што се применуваа досега затоа што нови, според наставните програми од новата Концепција, не се изработени. За она што недостига во старите учебници, а е предвидено за изучување, ќе има додатни материјали што ќе ги изработи БРО.

МОН нема пари во буџетот за повисоки плати за наставниците

Со ребалансот на Буџетот, обезбедени се 900 милиони денари за плати за наставниците, но не и за усогласувањето на платите во согласност со закон со минимална плата. Ова беше повод за размена на соопштенија меѓу ВМРО-ДПМНЕ и СДСМ. За опозицијата, оправдувањата дека нема пари во буџетот за покачување на платите е неприфатливо, па во неделата пред Министерството организираа и протест под слоганот „Немате оправдувања, покачете ги платите!“.

Лидерот на СДСМ Венко Филипче прашува како е можно овој септември да нема средства, ако тие во најголемите светски кризи – економската, енергетската и здравствената – успеале да обезбедат пари за наставниците.

– Никој не верува дека нема пари за покачување на платите на наставниците за 12 отсто. Гледаме дека има пари за четири нови министерства и за цела армија партиски вработувања, има пари за луксузирања со скапи авионски карти, има пари за измислување нови директорски места во Царина и така натаму. Буџетот има пари, но платите, за жал, не се приоритет. Ако имаше средства во времето на СДСМ, и тоа во најголемите светски кризи – економската, енергетската здравствената – како нема пари овој септември за да се покачат платите на просветните работници – прашува Филипче.

Министерката Весна Јаневска, пак, вели дека како Влада и како министер што доаѓа од редот на наставниците, ќе се борат да има континуитет во подобрување на статусот на наставникот и нема да се откажат од тоа да ги доведат на вистинското место во општеството, не само во однос на платите.

Од политичките обвинувања се огради Самостојниот синдикат за образование, наука и култура (СОНК). Тие одбија да учествуваат на протестот што го организираше СДСМ. Првиот човек на СОНК, Јаким Неделков, изјави дека синдикатите си ја работат својата работа и нагласи дека секое мешање на политичките партии во образованието е очигледно и може да биде контрапродуктивно.

– СОНК ќе продолжи да делува со сите расположливи синдикални средства во натамошниот период, сè до остварувањето на својата цел. Членовите на СОНК нема да учествуваат на никакви партиски организирани протести и строго ќе внимаваат на мешањето на политиката во синдикатот – вели тој.

Синдикатот остава можност министерка за образование да излезе со предлог околу платите до средина на септември.

Проблеми околу ангажирање образовни асистенти за децата со попреченост

Родители што имаат деца со попреченост во изминатиот викенд реагираа дека нивните деца нема да можат нормално да ја почнат учебната година, затоа што им било кажано дека нема обезбедено образовни асистенти за нив.

Реакција имаше и од поранешната министерка за труд и социјална политика Јована Тренчевска, која вели дека овие деца се навикнати на своите досегашни асистенти и секоја промена кај нив предизвикува емоционална реакција.

„Образовни асистенти за децата со попреченост на првиот училиштен ден ќе нема. Ова е дно! На сите над 800 досегашни асистенти договорите им се прекинати. Ќе имало огласи за нови! Која нечувствителност од Весна Јанева“, напиша Тренчевска на Фејсбук.

Јаневска, пак, соопшти дека на почетокот на учебната година, 815 образовни асистенти ги потпишале договорите за вработување и можат да почнат со работа, а дополнително се обезбедуваат уште 200, за кои ќе треба да се почека барем две недели.

– Децата не се дискриминирани, процесот не доцни. Овој процес е секогаш таков. Бројот на децата со посебни образовни потреби се менува секоја година. Ние не можеме да знаеме колку дополнително ќе бидат запишани во прво одделение. Комисијата за функционална процена и деновиве одобрува дополнителни асистенти. Процесот се одвива во најдобар ред – појаснува Јаневска и додаде дека ресурсните центри направиле пресметки за потребниот број образовни асистенти, а МОН и Министерството за финансии ги провериле пресметките.

Инаку, годинава основците и средношколците ќе немаат пролетен распуст, реши МОН врз основа на спроведената анкета меѓу наставниците, родителите и учениците, кои во мнозинство се изјасниле дека ваков распуст не е потребен. Зимскиот одмор ќе почне на 31 декември 2024, а ќе заврши на 19 јануари 2025. Летниот одмор, пак, почнува на 11 јуни, а завршува на 31 август.

Од оваа учебна година, во околу 142 основни и средни училишта наставата ќе се одвива само во прва смена, а одложено е спроведувањето т.н. Концепција за седмо, осмо и деветто одделение.