Инспектор во Управата за јавни приходи од еден град од внатрешноста на Македонија, набавил лажен ТОЕФЛ сертификат за неговата сопруга која била таксана за директорка, а кога бил распрашуван, на полицијата ѝ кажал дека посредникот преку кој го набавил сертификатот е државен службеник чие име и презиме заедно со државната Агенција во која работи – го навел, дознава „Слободен печат“.

Начинот на предавање на сертификатот, како што тврдел тој пред полицијата, бил во Скопје – каде го чекало некое лице пред зградата на Министерството за економија и му го предало сертификатот.

„Слободен печат“ имаше увид во две фалсификувани дипломи за наводно положен ТОЕФЛ испит, со потписот на училиштето Julia Co. LTD од Пловдив, Бугарија што биле пуштени во правен промет во Македонија и благодарение на кои две лица „исполниле услови“ да бидат во директорската фотелја на две државни установи. Тие првично биле гонети за употреба на исправа со невистинита содржина, ама потоа делото се сменило во обично фалсификување исправа.

Фалсификуваниот сертификат доаѓал во пар со уште еден „документ“ – уверение за наводно положен онлајн испит каде се наведени поени (од 0 до 120) за различни делови од познавањето на англискиот јазик -читање, слушање, зборување и пишување. Имавме увид и во сертификатите каде стои логото на „Јулија Цо. ЛТД“ и пишува дека се „дигитално потпишани“, а се наведува дека ги потпишала токму сопственичката на фирмата во Бугарија Јулија Иванова Тодорова.

Модус операнди: Тест не се полагал туку се праќала слика од пасош за да се „сработи“ сертификатот

Но, модус-операндито кое го откриле дел од купувачите на ваквите фалсификувани сертификати, покажува дека за да се добие ова пусулче, не било воопшто потребно ни да се слуша курс по англиски јазик со реални онлајн часови во времетраење од 3 месеци, ниту да се патува во соседна Бугарија за полагање на ТОЕФЛ испитот, ниту пак тестот се полагал во Македонија. Иако на  сертификатот каде фигурира името на „Јулија Цо. ЛТД“ пишува дека лицето посетувало настава, па дури се наведени и книгите од кои се спроведувала наставата, сето ова е само добро изверзирана измислица.

Потребно било само тоа што го направиле двајцата нарачатели од нашата сторија – да испратат фотографија од својот пасош, мејл адреса, телефонски број и некои други податоци, по што ги прибавувале сертификатите. На мејл адресата што ја давале, им пристигнувал лажен линк, кој требало да им служи како оправдание и доказ дека го полагале испитот иако тоа никогаш не се случило.

Лажен ТОЕФЛ од „Јулија Цо. ЛТД“  чини 800 евра 

Заедно со фалсификуваните дипломи во кои што имавме увид, имавме увид и во две уверенија за наводно положен онлајн испит кои заедно со дипломите биле искористени на конкурсите за директори. Инспекторот од УЈП тврдел дека за сетот документи (сертификат за посетуван курс  и уверение за ТОЕФЛ), на име на неговата сопруга, не дал никаква парична надомест ниту противуслуга.

Но, вториот нарачател како што дознава „Слободен печат“ – на полицијата ѝ признал дека овој лажен сет од уверение за посетуван курс ТОЕФЛ и диплома за познавање англиски јазик ТОЕФЛ – го чинеле 800 евра. Сепак, на полицијата ѝ тврдел дека „не се сеќава кому ги дал парите и каков бил начинот на плаќање“.

Кога ги споредивме фалсификуваните сертификти во кои имавме увид, со оригиналните – забележавме голема сличност. Но, постои центар кој е базна станица во која постојат имињата и презимињата и сертификатите на сите што реално полагале ТОЕФЛ во светот – и токму тој центар потврдил дека се работи за неверодостојни документи.

Како изгледа лажен ТОЕФЛ сертификат од „Јулија Цо. ЛТД“? 

Првиот документ со кој се аплицирало за директор на државно а за кој е потврдено дека е лажен од страна на единствената овластена светска институција задолжена да администрира ТОЕФЛ тестирање –  Educational Testing Service (ЕTS) – е сличен на овој подолу само што на местата на имињата се впишани имињата на македонските клиенти. Овој документ се наводните „резултати од спроведеното тестирање“.

Но, тестирање немало. Затоа Educational Testing Service, преку нивната Канцеларија за интегритет на тестирањата, ги информирала македонските власти дека овие луѓе, инаку апликанти за директори, не се во дата-базата на луѓе што положиле ТОЕФЛ тест.

Во фалсификуваниот таканаречен „извештај за тестираниот“ (test taker score report), злоупотребено е името на ETS, нивното лого во левиот горен агол. Потоа во левиот горен агол под логото, се наведува името, мејл адресата, полот, датумот на раѓање на „тестираниот“ заедно со земјата на раѓање, мајчиниот јазик, центарот во кој се извело тестирањето и државата каде се извело тестирањето. Во фалсификатите во кои имавме увид, како тест центар е наведена Фулбрајт комисијата, а како земја во која се наоѓа тест-центарот се наведува Бугарија. И покрај тоа што тест центарот наводно е во Бугарија на фалсификатот, сепак како држава во која се издава сертификатот се наведува Северна Македонија.

Во горниот десен агол од лажниот сертификат има фотографија која самите „нарачатели“ од Македонија ги праќале, а долу следуваат две табели со датумот на наводното тестирање кое никогаш не се случило. На скалата од 0 до 120 бодови, едниот кандидат од двата фалсификати пишува дека „освоил“ 75 бодови. Фалсификувани се и секциите од тестот – читање, слушање, зборување и пишување, каде се наведува дека кандидатот освоил по 23 бода на читање и слушање а 13 бодови на делот за зборување и 16 за пишување.

Најдолу на фалсификатот, исто како и на оригиналниот документ за резултатите од спроведеното тестирање, испишана е реченицата од заштитната марка на ТОЕФЛ. (Copyright by educational testing service all rights reserved ETS the ETS logo TOEFL and TOEFL iBT are registered trademarks of Educational testing service (ETS) in the United States and the other countries. My best is a trademark of ETS.

Во Македонија има институции во кои ТОЕФЛ се полага легално и вистински. Тие кажуваат дека целата опрема за полагање на испитот – слушалки, камера, рачен детектор за метал – сите им се обезбедени од ТОЕФЛ, а надгледувањето на тестот кој се одвива со физичко присуство, го вршат лиценцирани проктори. Нарачателите на лажните сертификати не се мачеле да посетуваат настава. Уверенија добиле преку ноќ, дел од нив признавајќи дека за тоа платиле пари.

Тоа што во Скопје има места каде може да се полага ТОЕФЛ, како што дознава „Слободен печат“ барем на еден приватен универзитет – го прави „туризмот“ за фалсификувани дипломи од Бугарија уште поочигледно измамнички. Зошто би било потребно да се оди дури до Бугарија, во Пловдив за сертификат за кој постои легална можност и курс да се добие токму во Македонија?

Како изгледа лажниот сертификат од „Јулија Цо. ЛТД“ Пловдив Бугарија?

Освен овој, нарачателите на фалсификувани дипломи со директорски апетити, добиле и уште еден документ – Сертификат на кој е испишано името на „Language School Julia“. Во горниот лев агол на лажниот сертификат пишува We speak Englih (ние зборуваме англиски). Наведена е мејл адреса од „Јулија цо. ЛТД“ и пишува:

Овој сертификат се издава на (наведено е името и презимето), роден на (наведен е датумот) за да се потврди дека успешно го помина подготвителниот курс за ТОЕФЛ според Европската јазична рамка за онлајн курс по англиски како странски јазик, а наставници од нашето јазично студио го учеа.

Регуларно го посетуваше курсот од 1 август 2022 до 30 октомври 2022. Курсот беше одржан онлајн со работни сесии и практични работилници со наставник. Имаше 8 онлајн тренинг сесии месечно, пет лекции во сесија, односно вкупно 28 часови.

Оценките што ги доби на финалниот ТОЕФЛ онлајн симулациски тест го задоволуваат нивото B2/C1. Тие гласат: читање, одличен 5,65, слушање – одличен 5,65, пишување и граматика – многу добар 4,70, зборување – многу добар 4,65. Така успешно го помина испитот за второ ниво C1 според Европската јазична рамка со крајна оценка Б (многу добар 5,16).

Долу под ова се наведени 11 точки од наводно користените материјали во „курсот“, па го има логото на „Јулија Цо.ЛТД“ и пишува дека сертификатот е дигитално потпишан, наведен е лажен сериски број и датум.

„Овој сертификат е издаден електронски и е валиден без потпис и печат“, пишува на фалсификатот.

Знаењето никој не може да им го земе, но функциите може

Се отвора Пандорината кутија и се појасно станува дека во бројни градови ширум државата различни кандидати за директори, аплицирале за позициите и ги добиле – со вакви сертификати по англиски јазик, а потоа заработиле кривични пријави. Веќе две лица се осудени со признание на вина за фалсификување исправа токму за вакви „сертификати“. Но,  има уште вакви случаи и за нив Министерството за внатрешни работи активно постапува.

По извршените проверки во надлежните организациски единици и согласно податоците со кои располагаме, ве информираме дека во периодот од 1 јануари 2020 година до 30 октомври 2024 година се добиени вкупно шест пријави за лажни сертификати кои потекнуваат од „Јулија Цо. ЛТД Пловдив, Бугарија. Две пријави се од 2022 а четири од 2024 година.

Се работи за сертификати за директори на пет основни и едно средно училиште, од кои по две училишта се на подрачјето на Скопје, Берово и Кочани.

Во тек се мерки за расчистување на пријавените случаи, одговорија од МВР на нашето барање за слободен пристап до информации од јавен карактер.

Медиумот „360 степени“ во репортажа од Пловдив истражи дека на адресата каде што би требало да се наоѓа јазичното студио „Јулија“ има адвокатска канцеларија, а сопственичката Јулија Иванова Тодорова – со години не живее во Бугарија туку во Грција и сега е содружник во компанија за медијација.