
СИПРИ: Србија имала најголеми воени трошоци на Западен Балкан во последните пет години
Србија имала најголеми воени трошоци во регионот на Западен Балкан во последните пет години, купувајќи оружје и од Запад и од Исток, објави балканскиот сајт на Радио Слободна Европа, повикувајќи се на податоци од Стокхолмскиот меѓународен институт за истражување на мирот (СИПРИ).
Препорачано
Според текстот на РСЕ, Србија балансира меѓу Русија, Кина и Западот, додека нејзините соседи главно се потпираат на соработка со земјите-членки на НАТО.
Според СИПРИ, Србија издвојува 2,6 проценти од БДП за војската, Македонија 2,1 процент, Албанија 2 проценти, Црна Гора 1,8 проценти, Косово 1,5 проценти и Босна и Херцеговина 0,7 проценти, .
Албанија, Црна Гора и Северна Македонија се членки на НАТО, додека Косово и Босна и Херцеговина се стремат кон членство, додека Србија, иако официјално воено неутрална, е дел од програмата на НАТО „Партнерство за мир“.
Само во 2024 година, Србија издвои 2,2 милијарди долари за војската, речиси пет пати повеќе од членката на НАТО, Албанија.
Поранешниот функционер на НАТО, Џејми Шеј, верува дека Кина бара поддршка во Европа, а Србија, со своите економски потреби и постојани осцилации меѓу Истокот и Западот, е привлечен партнер, според РСЕ/РЛ.
Тој не ја исклучува можноста српскиот претседател Александар Вучиќ, под притисок од внатрешните турбуленции и регионалните тензии, да се соочи и со своите соседи, поради што НАТО мора внимателно да ги следи безбедносните случувања по своите граници и во областите склони кон нестабилност.
Српското Министерство за одбрана постојано одбива да даде информации на РСЕ/РЛ за вредноста на купувањата оружје од Русија и Кина, означувајќи ги податоците како „тајни“.
Вучиќ често го споменува „загрозени од соседството“ како ветување за вооружување.
„Тоа нема да стигне до никого, само јас ќе ја бранам нашата територија и нашиот интегритет“, рече Вучиќ на почетокот на септември, според РСЕ/РЛ.
Портпаролката на косовската влада, Лиридона Гаши, не открива колку ќе се потроши за вооружување во 2025 година, но нагласува дека оваа влада инвестирала „неспоредливо повеќе“ во споредба со претходната.
Безбедносните сили во Косово, кои се во процес на трансформација во целосно оперативна армија, се формираат дронови од американско производство – модел RQ-20 Puma LE, а пред тоа, оклопни возила што беа купени во Соединетите Држави.
Минатата година, Косово поднесе барање за купување на 200 противтенковски ракети Javelin, а сега е во процес на плаќање за нив, додека во 2023 година ќе купи флота турски дронови Bayraktar.
Косовската влада го зголеми буџетот за одбранбениот сектор, а оваа година буџетот за тој сектор изнесува 207,8 милиони евра.
Министерството за одбрана на Македонија за РСЕ изјави дека 32 проценти од одбранбениот буџет, или 106 милиони евра, се издвојуваат за модернизација.
Вкупниот извоз на оружје од БиХ се зголеми од 120,2 милиони евра во 2021 година на 208,4 милиони во 2024 година, додека во првата половина од оваа година е извезено оружје и муниција во вредност од 122 милиони евра.
Во изминатите три и пол години, Црна Гора увезе оружје, муниција, експлозиви и опрема за полициски и воени потреби во вредност од речиси 20 милиони, а извезе стока во вредност од 7,5 милиони евра, изјави за РСЕ државниот завод за статистика Монстат.