Фискалните сметки на граѓаните кои на 1 јануари го испија својот прв новогодишен пијалак или кафе, покажаа 18 проценти ДДВ. Дури имаше и такви, кои сметаа дека келнерите им наплатиле повеќе и се закануваа со претставки до пазарната инспекција, доколку не добијат повеќе кусур.

За, жал, излезе дека ова е само уште една полуостварена најава дека од првиот ден на 2021 година, стапката за ДДВ за ресторански услуги и служење на храна и пијалаци, ќе биде 10, наместо досегашните 18 проценти. А, како беше најавено? На 27 септември, премиерот Зоран Заев на прес-конференција рече дека „храната и пијалоците кои се служат во ресторани и кафулиња ќе се даночат по нова повластена стапка, односно наместо сегашната стапка од 18 отсто, ДДВ за ресторанските услуги, храната и пијалоците ќе биде 10 отсто“.

-За оваа мерка се потребни законски измени и таа ќе започне со имплементација од 1 јануари наредната година. Целта на оваа мерка е намалување на сивата економија, пониски цени за граѓаните, како и поголема ликвидност на услужниот сектор за храна и пијалаци – рече Заев, претставувајќи го четвртиот пакет економски мерки.

Не е јасно што се случи од септември досега, но конечната вест е дека од 1 јануари, граѓаните наместо 18, за храната што ќе ја купат во угостителските објектите ќе плаќаат 10 отсто, но за кетеринг услугите ДДВ од 5, се зголемува на 10 проценти. За алкохолните пијалоци останува 18 отсто.

Само за потсетување, првите најави за помали даночни стапки за угостителите, се појавија уште во предизборната кампања во јули, кога беше ветено унифицирање на ДДВ со една единствена даночна стапка од 10 проценти. Директорката на Управата за јавни приходи, Сања Лукаревска, изјави дека заложбата на Владата е ставките за ресторанските услуги да бидат 10 проценти и тоа е влезено во законска рамка, но засега остануваат три ставки.

-Во овој момент има три ставки, односно пет отсто за земање на нарачка, 10 отсто за јадење во ресторан и кетеринг и 18 отсто за продажба на алкохолни пијалаци, коешто не може да биде во рамките на претходните две. Ова е еден вид на реализација на дел од програмата на Владата. Имајќи предвид дека угостителите се на удар во оваа корона криза, во иднина ќе ги детектираме и останатите нивни потреби и проблеми, рече Лукаревска. Таа, додаде, дека со претставниците на угостителите е во постојана комуникација и дека тие биле информирани за трите ставки.

Но, судејќи според првичните реакциите од угостителите, тие не се најсреќни со ова решение и бараат ДДВ од 10 отсто за целата индустрија, наместо трите различни даночни стапки. Тие реагираат на последниот сет мерки на Владата и нотираат дека само делумно е спроведено предизборното ветување за намалување на ДДВ-то и за негов линеарен износ.

-Со воведување на новата повластена стапка, останаа во важност претходните стапки  5 и 18 отсто, со што од 1 јануари во угостителската индустрија постојат 3 стапки на ДДВ и тоа 5, 10 и 18, што на некој начин создаде хаос во работењето – потсетуваат од Независната угостителска комора. Одтаму велат дека рестораните, гостилниците, националните ресторани и сите оние кој работат со храна, ќе имаат поголем бенефит од кафетериите, баровите, пивниците, ноќните клубови и дискотеките, кои работат само со пијалоци.

-Краткорочни и брзи позитивни ефекти со воведувањето на новата стапка нема да има ниту пак ќе има битно влијание во работењето или брзото заздравување на угостителската индустрија од пандемијата. Долгорочно гледано бенефитите и покрај тоа што не е во целост применета новата стапка од 10 отсто на сите угостителски услуги ќе има позитивен ефект во законското работење на угостителите – велат од НУК.

Не се подготвени ни фискалните апарати

Голем број на угостители,  нема да можат веднаш да го користат бенефитот од новата повластена даночна постапка, затоа што со исклучок на една компјутерска фирма, која објавила упатство како да се подесат фискалните принтери, останатите продавачи и сервисери на фискални апарати, се уште не го сториле тоа, дознава „Слободен печат“.

-За хаосот да биде поголем,  Правилникот подготвен од Министерството за финансии, е објавен во Службен весник бр. 315, еден ден пред почетокот на неговата примена, што остави многу кратот рок на прилагодување на ПОС системите кај угостителите и користење на новата повластена даночна стапка – велат од НУК.

Со новата даночна стапка, останува и понатаму проблемот и можноста за различно толкување и правото на користење на двете повластени стапки од 5 и 10 отсто, во еден ист објект кои се употребува и за достава на храна, а и продава храна и на пијалаци за консумација на лице место и кетеринг услуги.