Руските судски власти на 4 август 2025 ја укинаа привремената забрана за продажба на руската филијала на Raiffeisen Bank International (RBI), што претставува значаен успех во правниот спор со компанијата Rasperia Trading Limited. Се работи за судска мерка што воведе замрзнување на акциите на Raiffeisenbank Russia по тужбата во судoт Калининград, во која банката беше осудена на обесштетување од околу две милијарди евра.

Сепак, укинувањето на забраната не значи автоматски зелено светло за продажба, поради потребата од дополнителни одобренија и регулаторни чекори. Откако RBI извести дека според официјалните регистри проблемите се решени, банката сè уште е соочена со комплексен меѓународен и политички контекст.

Судска битка и правен контекст

Спорот започна кога Rasperia Trading Limited, поврзана некогаш со рускиот олигарх Олег Дерипаска, поднесе тужба против Strabag и австриските партнери, меѓу кои беше и Raiffeisenbank Russia, и побара обесштетување од скоро две милијарди евра. Тужителите тврдеа дека на Rasperia се применети илегални санкции, што резултираше со одлука на калининградскиoт суд за замрзнување на акциите на руската филијала на RBI. Конечно, средствата во вредност од околу 2 милијарди евра (без камати) беа префрлени на Rasperia преку Руската централна банка, по што RBI постави нов правен пат за деблокирање на продажбата. Во јуни, обидот да се укине забраната беше одбиен, но сепак со финалното плаќање и одлука од 4 август 2025 судот ја повлече мерката, потврдувајќи дека условите за замрзнување повеќе не постојат.

Во меѓувреме, RBI во вториот квартал на 2025 година пријави загуба од 557 милиони евра, поради еднократни трошоци во висина од околу 1,2 милијарди евра поврзани со тужбата од Rasperia. Банката одлучи да не ги евидентира очекуваните приходи од дополнителните правни постапки како дел од финансиските резултати, оценувајќи дека долготрајниот спор го доведува во прашање нивниот реален економски ефект. Во извештаите се нагласува дека RBI ќе продолжи со напори за враќање на исплатеното обесштетување преку судови во Австрија, иако правниот процес во Русија и понатаму има клучна улога во исходот на целата постапка.

Регулаторни барања и идни ризици

Укинувањето на забраната за продажба не значи автоматско обесштетување за процесот на трансакција. Банката сега треба да добие низа дополнителни одобренија, како од руски регулатори, така и можеби од претседателот Путин лично, a согласно руските закони. RBI, како најголема западна банка со присуство во Русија, се соочува со политичка неизвесност и ја засилува внимателноста околу потенцијалниот купувач, кој не смее да биде под санкции.

Иако судот ја укина блокадата, самиот правен спор е далеку од затворен. Rasperia веќе најави нови постапки за блокирање на одбраната на RBI надвор од Русија, вклучувајќи барање за забрана на судења во странство и финансиски казни од милијарда евра доколку не се испочитуваат барањата.
Дополнително, Европската централна банка (ЕЦБ) врши постојан притисок врз RBI да го намали своето присуство и финансиско вклучување во Русија, особено преку постепено повлекување на кредитите и ограничување на деловните активности на тој пазар. До 2026 година, RBI ќе треба да го намали обемот на кредитирање во Русија за две третини, во согласност со барањата на регулаторите.

Од 2023 година, ЕЦБ бара конкретен план за повлекување или продажба, а американското Министерство за финансии предупреди на можни санкции и поради евентуално кршење на системот на САД. Сето ова ја потенцира тежината на решението пред RBI , иако правната блокада е укината, инвестициските, регулаторните и репутационите ризици сè уште претставуваат сериозен предизвик при обид за продажба на руската филијала.