Прорускиот Демократски фронт, кој има апсолутна власт во Зета, најновата општина во Црна Гора, одлучи да одобри Декларација со која, како што рекоа, на таа територија нема да важи признавањето на независноста на Косово.

Општина Зета, која се наоѓа во ненаселеното предградие на главниот град на Црна Гора, Подгорица, своето мислење за овој документ ќе го каже на последната седница од мај.

Независноста на Косово беше признаена од Владата на Црна Гора во 2008 година, кога на власт беше Демократската партија на социјалистите (ДПС) на Мило Ѓукановиќ, која во август 2020 година ги загуби изборите од просрпскиот и прорускиот Демократски фронт, Демократите и Движењето УРА.

Неодамна Ѓукановиќ доживеа пораз на претседателските избори и официјално на 24 мај таа функција мора да му ја предаде на новоизбраниот претседател Јаков Милатовиќ, кој изјави дека нема да има повлекување на признавањето на Косово.

Што вели Владата?
Декларацијата за поништување на одлуката за признавање на независноста на Косово нема да има правно дејство, ниту може да биде правно обврзувачки акт, велат од Владата на Црна Гора за Радио Слободна Европа.

Советникот за правни прашања кај премиерот Иво Шок, одобрувањето на ваква Декларација го гледа како политички чин за кој Владата не треба да се изјаснува.

„Одобрувањето на ваков акт веројатно има за цел да испрати политичка порака, повеќе отколку што може да произведе каков било правен ефект на територијата на општината која би одобрила таков акт. Ова го гледам како еден вид можен бунт против последните настани поврзани со приемот на Косово во Советот на Европа“, вели тој за REL.
„Од гледна точка на законот, и во случај на вакви декларации, општините би излегле надвор од нивната надлежност и останува нејасно како тие би можеле да се спроведат. Сè уште не знаеме каква би била содржината на еден ваков акт и дали во зависност од ова би можел да биде предмет на постапка пред Управен или Уставен суд“, објаснува тој.

Но и Демократскиот фронт е свесен дека прогласувањето општина не може да има правно дејство, туку сакаат, како што велат, да испратат политичка порака.

Демократскиот фронт ги повикува другите општини да направат „симболичен гест“
Претставникот на оваа политичка групација, Милун Зоговиќ, изјави дека усвојувањето на Декларацијата за откажување на признавањето на независноста на Косово во општина Зета е логично, бидејќи претставува реакција на поддршката на црногорската дипломатија Косово да стане членка на Советот на Европа.

„Иако е симболична одлука, таа е оправдана бидејќи ќе покаже што мисли мнозинството од Црна Гора за ова прашање. Тоа е израз на две третини од волјата на народот“, рече Зоговиќ.

Претставници на Демократскиот фронт ги повикаа другите општини каде владата ја сочинуваат пратеници од сегашното парламентарно мнозинство да усвојат вакви Декларации:

И вака започнува процесот на враќање на Црна Гора на нејзините историски, духовни и државотворни извори“, се вели во едно од соопштенијата на ФСХ.

Црна Гора на 24 април гласаше за прием на Косово во Советот на Европа, на што остро реагираа дел од просрпските партии на власт, оценувајќи дека таквата политика е „срамна за официјален Белград“.

По тој повод, во среда, на 3 мај, Собранието ја одржа контролната седница на премиерот Дритан Абазовиќ, кој е и координатор на Министерството за надворешни работи.

По тој повод Абазовиќ изјави дека членството на Косово во Советот на Европа е во интерес на регионалната стабилност.

„Ништо не се промени во надворешната политика на Црна Гора, ние водевме одговорна и конзистентна политика и се однесувавме како сите други земји што го признаа Косово“, објасни Абазовиќ на седницата.

Дали може да се укине признавањето?

„На ова секако треба да реагира одговорна влада, бидејќи не е исклучено и други општини да донесат слична изјава“, вели во изјава за РЕЛ професорот по меѓународно право Небојша Вучиниќ.

Тој нагласува дека одлуката за признавање на независноста на Косово е неотповиклива и дека ниту една наредна одлука за истото прашање не може да ѝ противречи.

„Ниту Зета, ниту која било влада во светот, ако ја откаже одлуката за признавање на Косово, нема ефект, бидејќи признавањето на државата е неотповикливо и ретроактивно. Отповикувањето нема правно значење, може да има само популистичко значење“, објаснува Вучиниќ.

Професорот Вучиниќ вели дека во случајот на „признавање на Косово“ од Зета, а потенцијално и од други општини, се користи алатка за исполнување на јасна политичка цел:

„Целиот правен и политички систем е во функција на остварување на она што пејоративно се нарекува „српски свет“. Сè е предмет на тоа. Дозволени се сите средства за постигнување на целта. Една од алатките е отповикување на признавањето на Косово“, вели тој.

Какви се реакциите на опозицијата?
Портпаролот на опозициската Социјалдемократска партија, Мирко Станиќ, смета дека со оваа иницијатива ДФ се обидува да ја врати ослабената позиција пред парламентарните избори на 11 јуни.

„Ова е пораката – дека потпишувањето на низа договори од страна на Демократскиот фронт пред формирањето на Владата, во кои се вели дека меѓународните обврски и посветеноста на надворешната политика на Црна Гора нема да се променат, е само измама. “, вели Станик.

Според тоа, парламентарното мнозинство, вклучително и Демократскиот фронт, по победата во 2020 година се обврзаа да не го менуваат курсот на надворешната политика на земјата, што вклучува и признавање на Косово.

Станик вели дека постои можност Зета наскоро да ја отповика одлуката за откажување на признавањето на Косово.

„Што ќе направи Демократскиот фронт кога Србија ќе го признае Косово за неколку месеци? Дали и таа одлука ќе се укине „на територијата на општина Зета““, вели Станик.

Што треба да знаете за Зета?
Зета е најмладата општина во Црна Гора, формирана пред неполна година. На првите избори одржани во октомври минатата година, партиите кои го сочинуваат Демократскиот фронт освоија над половина од мнозинството.

Раководството на Демократскиот фронт ги повика и другите општини каде што се мнозинство да дадат иста изјава. Демократскиот фронт со своите партнери Демократите и Движењето УРА ја контролира локалната власт во 13 од 25 општини во Црна Гора.

Што треба да знаете за Демократскиот фронт?
Демократскиот фронт, кој е најголемиот дел од парламентарното мнозинство, е политички сојуз чии главни надворешнополитички цели се укинување на санкциите против Русија, повлекување на Црна Гора од НАТО алијансата и откажување на признавањето на независноста на Косово. Тие тврдат дека Косово е окупирана српска територија и го нарекуваат квазидржава.

Иако претходно предупреди дека ќе ги подигне своите надворешнополитички цели, Демократскиот фронт повторно ги активира овие барања со иницијативата да се откаже од признавањето на независноста на Косово.

Во исто време, Владата на Црна Гора не ја доведе во прашање независноста на Косово.
Демократскиот фронт инаку е близок со српскиот претседател Александар Вучиќ и со неговата Српска напредна партија.

Откако Црна Гора го поддржа членството на Косово во Советот на Европа, Демократскиот фронт заедно со Декларацијата од Зете предложи во црквите и манастирите на Косово да се започне кампања за собирање потписи за повлекување на одлуката за признавање на независноста на Косово.

Српската црква не одговори на овој предлог.