Приказни за мали деца се тврдењата дека полицискиот службеник што го пропуштил поранешниот вицепремиер Артан Груби не почекал системот да утврди дека тој бил ставен на „стоп-листа“ и дека се испразниле батериите на „боди-камерите“, анализира за „Слободен печат“ професорот Владимир Пивоваров, кој беше и Национален координатор за гранично управување, откако МВР излезе со соопштение дека ќе има дисциплински постапки за полицајците што го пропуштиле Груби на граничниот премин „Долно Блаце“.

– Ако полицијата има ваков, високопрофилен предмет што ја тангира јавноста, значи дека, со фудбалски жаргон, треба да се однесуваат како „лепенка“, значи ќе застанеш до него и никој не може законски ништо да ти пречи, значи ќе го следиш, ќе го гледаш каде оди, што прави. Во тоалет, во тоалет… И не може никој да ми избега, ако се сака – дециден е Пивоваров.

Министерството за внатрешни работи вчера соопшти дека Одделот за внатрешна контрола, криминалистички истраги и професионални стандарди (ОВККИПС) утврдил дека полицискиот службеник со несовесно работење не извршил адекватни проверки за патничкото возило „мерцедес“ при премин на државната граница на излез од Македонија, извршил гранична проверка во системот за Груби и не почекал системот да утврди дали Груби има активна мерка „задржи и веднаш извести“ туку веднаш и на Груби и на почесниот конзул на Косово Арсим Папранику им ги дал пасошите и тие го напуштиле граничниот премин.

Пивоваров објаснува дека процесот на проверка дали некое лице е на „стоп-листа“ трае дванаесет секунди.

– Министерството за внатрешни работи треба да каже во колку часот лицето е ставено на „стоп-листа“, во колку часот лицето ја поминува границата. Значи сè е јасно, само главниот момент не го појаснуваат. Главната лага што беше објавена од МВР е дека полицаецот не сочекал да се крене „стоп-листата“. Дванаесет секунди е потребно кога вашиот пасош ќе го дадете да ве проверат во сите бази на податоци, Интерпол, Еуропол, ФБИ, ЦИА, македонските бази. Значи, тоа е процес што трае 12 секунди. Дванаесеттата секунда значи ако сте на „стоп-листа“, веднаш ќе излезете на десктопот на полицаецот. Не знам зошто даваа чудни изјави. Значи, ако е во 14 часот ставен на „стоп-листа“, во 14 и една секунда тој ќе биде на листата – вели Пивоваров.

„Боди-камерите“ не работеле

Двајцата ја поминале границата со „мерцедесот“ на почесниот конзул со дипломатски таблички. Папранику поминал со дипломатски пасош, а Груби со македонскиот пасош, но биле заведени дека границата ја поминале пеш. Вториот спорен момент што го констатирало МВР е дека мобилниот систем за снимање со камери односно „боди-камерите“ во моментот кога Груби ја преминал границата не работеле, батериите не можеле да се наполнат.

„Од страна на раководителот на смена Б.А. било сторено потешко кршење на работниот ред и дисциплина бидејќи тој како раководител на смена имал обврска навремено да ги задолжува и да ги раздолжува полициските службеници на смена со мобилен систем за снимање со камери (МССК) и тоа уредно да го евидентира во евиденцијата за задолжување и техничка исправност на МССК. Тој откако ги задолжил сите полициски службеници со МССК и тоа го завел во евиденцијата, во 7.30 часот, од страна на полициските службеници Б.Ј., С.Ф., Б.А., Ф.Ф. и Е.Ш., било пријавено дека МССК не им работи бидејќи се испразниле батериите. Од страна на раководителот на смена Б.А. истите полициски службеници не биле задолжени со друг МССК, бидејќи батериите не можеле да се наполнат. Од извршениот увид во горенаведената евиденција од страна на ОВККИПС исто така беше утврдено дека од раководителот на смена Б.А. откако МССК биле вратени, не биле заведени во графите како раздолжени во самата евиденција, а тој воедно и не ја пополнил графата за забелешка каде што требало да го нотира настанатиот проблем со МССК“, соопшти МВР.

Како што објаснува Пивоваров, тоа се малечки „боди-камери“ што стојат на рамото на полицаецот и се американска донација, но овие камери имаат и резервни батерии.

– Кога ни ги донираа Американците, не ни ги донираа така, ќе полни батеријата, па ќе чекаме да се наполни. Значи, тие имаат резервни батерии, тоа е приказна за мали деца дека батериите не биле полни. Ако се испразни, ја ставаш на полнач, другата, резервната, ја ставаш да функционира. Ние сме срамови, ни донираа камери, првите три дена сите ги уништија. Таа „боди-камера“ снима и аудио и визуелно, значи го снима и разговорот, додека другите статични камери снимаат само визуелно – вели Пивоваров.

Тој, како поранешен Национален координатор за гранично управување, го отвора прашањето за корумпираноста на полицајците на граничните премини.

– Сум имал многу случаи досега. Интерпол бази бараат некои наркодилери, на граница ги пропуштаат. Началникот што вршеше проверки дава одговор дека во тоа време не се кревала „стоп-листата“ кога лицата се барани. И Обвинителството за гонење криминал и корупција се вклучи во тој случај, началникот го дадоа на дисциплинска, но ја застареа. Кога се смени сега власта, него го направија началник на цела северна граница. Јас како координатор имав проблем бидејќи сите се ајдуци на граница. Имавме информација од Црна Гора преку Царина дека Шкаљарски клан преку Бугарија на „Деве Баир“ ќе влезе со 250 килограми хероин и ние даваме податоци. Црногорците имаат четири бројки и три букви. Што прави полицаецот за да нема вина? По првите три бројки става „таб“ и ја изменува ситуацијата во компјутерот и не излегува на „стоп-листа“ и тоа лице си поминува. Значи, тие научиле да го манипулираат системот – објаснува професорот.

МВР има право да става на „стоп листа“

По објавувањето за тоа како Груби ја поминал границата и споредбите со бегството на поранешниот премиер Никола Груевски, се отвори и дебата дали Груби можело да биде ставен на таква „стоп-листа“ без судска одлука, прашање што го отвори професорот по кривично право Гордан Калајџиев, според кое оваа листа е спротивна на Уставот и на Законот за кривична постапка.

– Полицијата може да апси без налог само ако има состојба на итност (опасност од одлагање) кога немало време да се пристапи до судот. Ова се однесува на дела што се свежи, а не и на дела за кои полицијата имала години да побара судска одлука – вели Калајџиев.

Од МВР за „Слободен печат“ објаснуваат дека Груби бил ставен на „стоп-листа“ по наредба на Обвинителството, а според нашите неофицијални информации, Груби имал забрана да ја напушта земјава од 11 декември.

– „Стоп-листата“ сигнализира дека одреденото лице не смее ја премине државната граница. МВР во согласност со закон има право да става лица на т.н. „стоп-листа“ и без наредба од ОЈО. МВР и Јавното обвинителство имаат законски овластувања во текот на претходната постапка да ги обезбедат лицата и доказите, без притоа да ги нарушат правата на лицата за кои постои сомнение дека сториле кривично дело – објаснуваат од Министерството.

Засега за бегството на Груби виновни се двајца полициски службеници, кои ќе се соочат со дисциплински постапки, а едниот од нив е суспендиран. Првиот работел на пасошка контрола, не ја испочитувал целата постапка и не почекал системот да ги исфрли потребните информации пред да му го врати пасошот на Груби.

Вториот полициски службеник е раководителот на смената, кој иако знаел, не презел ништо за да им овозможи на полициските службеници функционални лични камери.
За почесниот конзул освен дека бил на информативен разговор, други информации нема.

Груби и Бајрами и натаму се во бегство, а министерот за внатрешни работи Панче Тошковски е во посета на пријателска Турција.