Ова што ни се случува во државава, наместо да запре и да се задуши во почетокот, остана повеќе од 30 години нечепнато и почна да прогресира и да се шири како пандемија. Во 2019 година со книгата „Што ни се случува?!“ се обидов да ги разоткријам причините и да ги посочам штеточините, но не успеав да му се спротивставам на ваквиот злосторнички процес што продолжи организирано и плански да функционира. Сега, по пет години ни се случува истото, дури и полошо. Нè поклопи и трагедијата во Кочани и остави трајни и неизлечиви рани за сите времиња.

Надлежните институции веднаш се вклучија во барањето на виновниците и санирањето на последиците, но се стекна впечаток дека истрагата сè уште се проширува, а процесот се забавува и забошотува. Дали навистина ќе продолжи или ќе се промени ваквата тенденција, не може никој да потврди. Актуелниот обвинител најавува темелна и детална истрага од пошироки размери со откривање на причинителите од порано. Со почетните постапки тој „интерпелиран“ господин, обвинуван за непреземањето мерки и правно процесирање на многу кривични дела, поради што довербата во судството падна на два проценти, сега стана главен истражител за трагедијата. Со брзата реакција на почетокот сите бевме задоволни и јавно му се оддаваше признание за преземените активности, но многумина се запрашаа зошто обвинителот исто вака и досега не постапувал. Покрај тоа, се поставува и прашањето за проширување на истрагата, која според експертски мислења нема да заврши за неколку години и затоа се појави сомнение за купување време за негово спасение.

Некои од стручната фела во правосудството размислуваат за поделба на истрагата во два дела и тоа во првиот дел да се истражуваат причините и предизвикувачите на несреќата непосредно со настанувањето и веднаш да се изведат пред суд виновниците, а во вториот дел да се истражат одговорните како посредни причинители на трагедијата. Ваква организирана и брза постапка бараат најблиските на настраданите, но и граѓаните што со мирни протести јавно го искажуваат своето незадоволство поради бавната истрага. Сепак, верувам дека нивниот глас ќе допре до надлежните и ќе ја забрза постапката. Ако тоа не се случи и натаму ќе стравуваме од други слични несреќи.

Имајќи ги предвид досегашните искуства од процесирањето на кривично-правни настани, нема позитивни примери судската власт да обрне внимание на барањата на граѓаните, ниту пак по допрен глас да поведе некакво обвинение. И, нека биде така, ама барем да има одговори на многу прашања што се поставуваат јавно во контактните емисии по медиумите. За да ја потенцираме потребата за комуникација со граѓаните и уважување на нивните барања во оваа пригода потсетуваме на некои најчувствителни и најсуштествени барања:

– Зошто се одолговлекува, а можеби и намерно се одложува донесувањето закон за потекло на имот, кој беше главно ветување во предизборните програми речиси на сите партии, како и донесувањето измени во Изборниот законик за утврдување само една изборна единица? Таа измама граѓаните нема да ја заборават зашто и случувањата со криминалот и корупцијата се продукт на недоволната и непрецизна законска регулатива во споменатите области, што е поврзано и со трагедијата во Кочани.

– Не може да се заобиколи и прашањето непосредно поврзано со несреќата, а се однесува на безбедносната проценка на дискотеката, односно кабарето, како императив за почеток на настанот со задолжителен преглед на објектот пред самото влегување на посетителите и давање одобрение за нивно присуство, што е поврзано и со планот за постапување во случај на опасности. Никој не ја спомнува оваа обврска, како и тоа дали била планирана таква постапка.

– Бездруго истрагата мора да ја открие причината за ненадејно брзото случување на несреќата и да го посочи главниот виновник без разводнување на процесот со отворање судска постапка и аргументирано донесување пресуда во разумно време за да се задоволат барањата на најблиските на настраданите и граѓаните и барем донекаде да се подобри довербата во судството.

– Нема сомнение дека изградбата и пренамената на објектот е дело на градежната мафија која воспостави нов систем на (не)вредности со заобиколување на законите и поткуп на одговорните. Нејзиното дивеење значително се зголеми со укинувањето на Комисијата за прием на нови објекти во 2008 година составена од стручни лица кои со својот потпис гарантираа безбедност и сигурност од сите аспекти.

Има уште вакви и слични прашања, ама за жал, одговори нема. Трагедијата во Кочани е последниот аларм како крик и повик за прочистување на законитоста и системско справување со криминалот и корупцијата. Ако веднаш не започне овој процес, сигурно е дека уште ќе горат дискотеки и кабареа, од курцшлуси ќе се палат модуларни и други болници, по патиштата ќе крстосуваат неисправни возила и ќе предизвикуваат несреќи, ќе се уриваат згради и ќе паѓаат натстрешници, мостови и уште што не друго. Не дај боже да затресе поголем земјотрес, бидете подготвени нова апокалипса да нè докрајчи.

(Авторот е новинар во пензија)

ЈАЗИКОТ НА КОЈ СЕ НАПИШАНИ, КАКО И СТАВОВИТЕ ИЗНЕСЕНИ ВО КОЛУМНИТЕ, НЕ СЕ СЕКОГАШ ОДРАЗ НА УРЕДУВАЧКАТА ПОЛИТИКА НА „СЛОБОДЕН ПЕЧАТ“