
Политички земјотрес во Австрија: Кој ќе ја извлече земјата од кризата?
Австрија се наоѓа на крстопат. Во наредните недели ќе биде клучно, политичките лидери да покажат одговорност и да најдат решение што ќе овозможи стабилност и напредок на земјата. Граѓаните очекуваат конкретни чекори и одлучност во решавањето на политичката криза, додека претседателот продолжува да инсистира на итни преговори како единствен пат кон стабилност.
Австриската политичка сцена се соочува со сериозни предизвици по колапсот на преговорите за формирање на тројна коалиција меѓу Народната партија на Австрија (ÖVP), Социјалдемократската партија на Австрија (SPÖ) и НЕОС. Овој неочекуван пресврт ја остави земјата во состојба на политичка неизвесност, додека претседателот Александер Ван дер Белен и клучните партии ги разгледуваат следните чекори за обезбедување на стабилност. Во игра се четири главни сценарија за излез од кризата: формирање нова коалиција, троен сојуз, канцелар од Слободната партија на Австрија (FPÖ) или распишување на вонредни избори.
Препорачано
-
1
-
2
-
3
Претседателот Ван дер Белен упати силен апел до партиите да ја надминат политичката блокада и да покажат одговорност кон граѓаните. Тој изјави дека ова е момент на одговорност, не на политички игри, и дека договорот мора да биде постигнат веднаш. Според него, Австрија не може да си дозволи уште еден долг период на политичка несигурност. Ако нема договор, вонредните избори се неизбежни, но тоа не е идеално решение.
Карл Нехамер, лидерот на ÖVP, истакна дека неговата партија е подготвена за дијалог, но дека е потребна искрена волја од сите страни. Тој ги потенцира предизвиците за постигнување компромис, особено со SPÖ, со која довербата е сериозно нарушена. Нехамер исто така нагласи дека е важно да се формира стабилна коалиција за да се надминат економските и социјалните предизвици.
Лидерот на SPÖ, Андреас Баблер, изрази подготвеност за преговори, но со услови кои ќе вклучуваат вистински компромиси. Тој посочи дека Австрија заслужува стабилност и јасен политички правец. Баблер изрази разочарување поради колапсот на претходните преговори и повика на поголема транспарентност и политичка зрелост, истакнувајќи дека SPÖ нема да поддржи коалиција која не е во интерес на граѓаните.
Херберт Кикл, лидерот на FPÖ, нагласи дека граѓаните сакаат промени и дека неговата партија е подготвена да ја преземе одговорноста. Тој е цврст во барањето FPÖ да го предводи новиот владин состав, со него како канцелар. Кикл ја критикуваше улогата на претседателот Ван дер Белен, обвинувајќи го за пристрасност и обиди да го исклучи FPÖ од преговорите.
Леонора Гевеслер од Зелените ја истакна потребата од храбри одлуки за климата, социјалната правда и демократијата. Таа нагласи дека Зелените ќе соработуваат со секого кој ги дели овие вредности, но изрази недоверба кон FPÖ и се противи на каква било соработка со оваа партија.
НЕОС повика на формирање стабилна и проевропска влада, нагласувајќи го значењето на прагматичноста и долгорочните реформи во економијата и образованието. Нивниот лидер порача дека Австрија има потреба од јасен политички правец кој ќе донесе напредок.
Можноста за двопартиска коалиција на одредено време, во која ÖVP и SPÖ би соработувале со поддршка од опозициските партии како што се НЕОС или Зелените, се разгледува како преодно решение. Таквиот сојуз би траел една или две години и би се фокусирал на клучните закони и реформи. Сепак, предизвиците се бројни. Оваа коалиција би имала многу тенко мнозинство од само еден глас во Националниот совет, што би ја направило исклучително ранлива на внатрешни несогласувања. Дополнително, недостигот на доверба меѓу ÖVP и SPÖ ја отежнува оваа можност.
Второто потенцијално сценарио вклучува формирање тројна коалиција меѓу ÖVP, SPÖ и Зелените. Претседателот Ван дер Белен ја смета оваа опција вредна за разгледување, особено поради заедничките ставови на овие партии за социјалните прашања, здравството и заштитата на животната средина. Сепак, внатре во ÖVP постојат отпори кон соработка со Зелените, особено поради негативните искуства од претходната коалиција и заминувањето на лидерот на Зелените Вернер Коглер, што дополнително ја комплицира ситуацијата.
Третото сценарио вклучува сојуз меѓу ÖVP и FPÖ, но под услов Херберт Кикл од FPÖ да ја преземе функцијата канцелар. Ова би барало смена на лидерот на ÖVP, Карл Нехамер, што претставува значаен предизвик за партијата. Иако ваквиот сојуз би имал заеднички ставови за економските и миграциските прашања, надворешната политика би останала камен на сопнување. Претседателот Ван дер Белен е силно против ова сценарио, што дополнително ја отежнува неговата реализација.
Ако сите други опции пропаднат, вонредните избори остануваат единствениот излез. Според моменталните правила, изборите би можеле да се одржат најрано во април, што значи дека земјата би останала без стабилна влада до лето. Во меѓувреме, претседателот би можел да именува експертска влада, но тоа не е долгорочно решение за политичката криза. Партиите веќе се подготвуваат за можноста за избори, а меѓу потенцијалните лидери се споменуваат Себастијан Курц за ÖVP и Петер Ханке или Кристијан Керн за SPÖ.