Според новото откритие на астрономите, планета слична на Земјата, оддалечена само 40 светлосни години, можеби е „дом“ за вонземски живот.

Планетата ТРАПИСТ-1е се движи во таканаречената „населива зона“ на својата ѕвезда, област што би можела да овозможи постоење на течна вода на нејзината површина. Клучниот елемент, сепак, е дали има атмосфера што би ја стабилизирала температурата.

Благодарение на мерењата на вселенскиот телескоп Џејмс Веб, научниците открија знаци дека таква атмосфера навистина може да постои.

Групата го насочи инструментот НИРСПЕК на телескопот во моментот кога планетата премина пред својата ѕвезда. Како што светлината минува низ атмосферата, одредени гасови „апсорбираат“ бранови должини, откривајќи го нивниот хемиски состав.

„Гледаме две можни сценарија. Највозбудливо е тоа што ТРАПИСТ-1е може да има таканаречена секундарна атмосфера, богата со тешки гасови како азот“, изјави д-р Рајан Мекдоналд, коавтор на студијата од Универзитетот во Сент Ендрјус.

Матичната планета ТРАПИСТ-1 е исклучително мала и студена црвена планета. Од трите планети во овој систем што се наоѓаат во населивата зона, ТРАПИСТ-1е се смета за најперспективна. Има маса од околу 70 отсто од масата на Земјата, додека ја комплетира орбитата околу својата ѕвезда за само 6,1 ден.

И покрај близината до ѕвездата, ниската површинска температура остава отворена можност за постоење на големи океани и мраз.

An exoplanet 40 light years from Earth may have the right conditions for life. The planet, TRAPPIST-1e, is billions of years older than Earth, so complex life could have evolved there. https://t.co/H2D2ULgD0C

— New Scientist (@newscientist) September 9, 2025

Пронаоѓањето на атмосфера на ТРАПИСТ-1е се покажа како тешко, бидејќи ѕвездата е исклучително активна. На научниците им беа потребни месеци набљудување и внимателни корекции за да дојдат до денешниот резултат.

Податоците покажуваат дека планетата нема тенка атмосфера од јаглерод диоксид како Венера или Марс, но постои сериозна веројатност дека има густа атмосфера слична на Земјината.

Првата, примарна атмосфера што планетите ја добиваат, најчесто од водород и хелиум, обично брзо се губи поради силната активност на ѕвездата. Потоа, преку вулканска активност и бомбардирање од астероиди, може да се создаде втора атмосфера – како што се случи и на Земјата.

Таквата атмосфера богата со азот може да обезбеди „стаклена градина“ што ѝ е потребна на планетата за да остане одржлива, дури и ако е „гравитациски заклучена“ така што едната страна е секогаш свртена кон ѕвездата.

Досега, мерењата се базираат на само четири набљудувања на Веб. Наскоро, астрономите ќе имаат 20, што ќе им овозможи да разјаснат дали ТРАПИСТ-1е навистина има атмосфера и во која мера може да биде населива.

„За првпат имаме телескоп и алатки да бараме услови за населивост на други места“, нагласи д-р Мекдоналд и заклучи: „Ова е еден од највозбудливите периоди во историјата на астрономијата“.