Економиите на Западен Балкан во последните 20 години забележаа само скромен напредок во намалувањето на јазот со ЕУ, според новиот извештај на Организацијата за економска соработка и развој (ОЕЦД).

Бруто домашниот производ (БДП) на Западен Балкан по жител по паритет на куповна моќ во 2023 година беше малку под 40 проценти од просекот на ЕУ или околу 13 процентни поени повисок отколку во 2003 година, според извештајот на ОЕЦД „Резултати од економската конвергенција на Западен Балкан 2025“- пишува Н1.рс.

БДП по жител на регионот е поблиску до оној на ЕУ поради значителниот напредок во одржувањето на економскиот раст на Западен Балкан во последните две децении, проценуваат аналитичарите на ОЕЦД. Тие додадоа дека стапките на економски раст во регионот се постојано повисоки од оние во ЕУ.

Како што е наведено, БДП по жител по паритет на куповна моќ во Западен Балкан се зголемил од 2003 до 2023 година за 120%, односно од 9.725 долари на 21.305 долари.

Економската конвергенција со ЕУ, се истакнува во извештајот, останува стратешка неопходност за шесте економии на Западен Балкан бидејќи, покрај подобрувањето на животниот стандард, поконкурентен и поодржлив Западен Балкан е клучен за стимулирање на трговијата, привлекување инвестиции и продлабочување на интеграцијата на европските пазари.

ОЕЦД анализираше 35 индикатори групирани во пет кластери – инфраструктура и поврзаност, вештини, деловно опкружување, дигитална трансформација и зелена економија.

Најголемата конвергенција на Западен Балкан со ЕУ е забележана во инфраструктурата и поврзаноста, иако целокупните перформанси во оваа област остануваат слаби.

Се проценува дека регионот сè уште заостанува зад ЕУ во однос на транспортната инфраструктура, особено железницата, и дека во однос на енергетската инфраструктура, застарените електрани на јаглен продолжуваат да придонесуваат за неефикасност, што се рефлектира во големи загуби на енергија.

Сепак, дигиталната инфраструктура има корист од значителни инвестиции, што значително ја зголеми дигиталната поврзаност, а стапките на пенетрација на мобилни телефони се приближуваат до оние на ЕУ.

Најслабите перформанси, според ОЕЦД, ги бележи кластерот за вештини, и покрај постепената конвергенција со ЕУ. Во него се вели дека условите на пазарот на трудот во Западен Балкан се подобруваат, дека невработеноста и неактивноста на младите остануваат високи низ целиот регион и дека политичките напори за проширување на можностите за преквалификација добиваат на интензитет.

Во однос на деловното опкружување, кое претставува најсилна област на перформанси на Западен Балкан, целокупната конвергенција со ЕУ во последните десет години немала видлив напредок.

Се наведува дека се забележани значителни подобрувања во секторот на банкарска стабилност и промоција на инвестициите, но дека достапноста на прифатливо финансирање, особено за малите и средни претпријатија, останува проблематична.

Во исто време, предупредува дека корупцијата и неформалната економија продолжуваат да ја поткопуваат фер конкуренцијата и да ги одвраќаат инвеститорите, како и дека трговските текови во Западен Балкан остануваат пониски од просекот во земјите-членки на ЕУ.

Дигиталната трансформација е втор најсилен перформанс во Западен Балкан, што ја одразува релативно силната врска помеѓу граѓаните и бизнисите, според извештајот на ОЕЦД. Се посочува дека користењето на интернет во регионот надминува 95 проценти од она во ЕУ и дека секторот за информатичка и дигитална технологија се појави како клучен двигател на економскиот раст.

Во последниот кластер – зелената агенда, Западен Балкан бележи значително отстапување од ЕУ и влошување. Тој јаз се проширува, проценува и образложува ОЕЦД дека областите во кои перформансите на регионот стагнираат или се влошуваат се побројни од оние во кои има напредок.

Се вели дека Западен Балкан почнал да спроведува политики насочени кон позелена економија, но дека напредокот е слаб, особено во намалувањето на емисиите на јаглерод, а расте и стравот за неефикасно користење на ресурсите.