Најголемата трагедија во поновата македонска историја однесе 59 млади животи, засекогаш променувајќи го животот на стотици нивни роднини, пријатели и познаници. Верувам дека никој во Македонија нема да остане рамнодушен и дека сите ние, во себе, ќе си ги поставуваме многубројните прашања кои нѐ мачат.

Дали оваа трагедија можеше да се избегне? Кој е виновен и дали виновниците ќе одговараат? Како било можно објект што не исполнувал елементарни услови за намената за која се користел да стопанисува повеќе од една деценија? Како било можно воопшто овој објект да добие дозвола за работа? Зошто никој од надлежните органи, Министерството за внатрешни работи и Државниот пазарен инспекторат не презеле дејствија да го спречат бесправното работење? Зошто ништо не се презема од страна на државните органи за да не се случуваат и повторуваат вакви работи? Дали системската корупција е посилна од државата? Дали државните органи се толку неспособни што не можат да ги обавуваат работите за кои се надлежни и платени со парите на даночните обврзници?

Виновни се сите. Виновни сме сите.
Виновни се сопствениците на дискотеката што со години ги заобиколувале законските прописи и организирале забави во објект кој немал основни услови за дискотека. Виновни се државните органи, службениците и вработените во Министерството за економија, Општината Кочани, Министерството за внатрешни работи, Државниот пазарен инспекторат, Дирекцијата за безбедност и спасување и др. кои со години издавале одобренија и дозволи и не вршеле контрола на работата на објектот, а многу веројатно за тоа свое неделување земале и мито. Криви се политичарите и политичките партии кои дозволуваат поединци со децении да ги заобиколуваат законските прописи за да остварат профит на сметка на здравјето и животот на граѓаните, што носат несоодветни закони и не се грижат за спроведувањето на закони што е императив на секој закон.

Виновен е севкупниот правосуден систем, од судиите и обвинителите до директорите и чуварите на затворите што за триесет сребреници си ја продаваат душата на ѓаволот, бранејќи ги криминалците, наместо да ги судат и казнуваат и да ги држат настрана од чесното граѓанство.

Виновен е и секој од нас, секој граѓанин на оваа земја кој нема храброст и сила да му се спротивстави на корумпираниот систем и да побара промена. Ние сме стока што повеќе сака да биде водена во стадо и залажувана со шарени лаги, отколку да мислиме и расудуваме со сопствената глава, и кои, како свесни и совесни индивидуи би се бореле за вредностите кои едно општетсво го прават цивилизирано. Ние имаме меморија на кокошка и по еден до два дена ги забораваме несреќите кои ни се случуваат секојдневно и не обрнуваме внимание на нив, како тие да се случуваат на илјадници километри од нас, а не пред нашиот праг. Како никогаш да не се случиле, ги заборавивме: пожарот во модуларната болница во Тетово, автобуските несреќи во Ласкарци и во Бугарија, секојдневните жртви предизвикани од несовесните возачи и можеби најголемата трагедија која ни се случува континуирано веќе повеќе од две децении, труењето со канцероген мазут кој низ годините има покосено многу повеќе животи од оние што ги изгубивме минатава сабота во Кочани.

На една снимка на социјалните мрежи, професор од Босна и Херцеговина раскажува за тоа колку ние како поединци природно сме склони кон корупција. Тој, најпрво ги прашува своите студенти дали би земале или понудиле мито и дали би поддржале коруптивно однесување. Студентите едногласно одговараат дека се против тоа. Понатаму, професорот ги прашува, колку од нив тоа утро се „шверцувале“ кога со автобус патувале накај факултетот. Поголем дел од студентите ја креваат раката, наоѓајќи оправдание дека тоа било во вредност од само еден билет за јавен превоз.

Токму во тоа е проблемот, вели понатаму професорот, констатирајќи на крајот дека тие се нашле во таа конкретна позиција да можат да ги заобиколат правилата и прописите без оглед на вредноста на билетот туку поради тоа што нивниот начин на расудување тоа го сметал за нормално и дека доколку тие се најдат во позиција, да речеме, на државни службеници или политичари, па да одлучуваат за милионски тендерски зделки, тие би го направиле истото.

Колку од нас го направиле истото, правејќи „ситен криминал“ со „шверцување“ во автобус, минување на црвено или вон пешачки премин, сме понудиле да „честиме“ некого за побргу да ни ја заврши работата и слично?
Колку сме ние вистински подготвени прво да се менуваме самите себеси, а потоа да го менуваме системот, како што тоа одлучија да го прават студентите во Србија, кои треба да се пример на сите нас од изгубените генерации на кои животот ни помина без да го дигнеме гласот и без да го помрднеме малиот прст за да им оставиме на нашите деца барем малку подобро општество од нашето. За жал, драги мои, ние сме неспособни и изгубени генерации, без сила, визија и истрајност, водени само по линијата на помал отпор, мислејќи дека некој друг ќе ни ја заврши работата и ќе ни го подобри животот. Е, па, нема. Оние што се корумпирани и кои крадат и понатаму ќе корумпираат и ќе крадат верувајќи дека го „измамиле“ системот и дека секого можат да купат. Трагедијата е во тоа што тие се во право. Овој општествен систем, во кој денес живееме – е толку корумпиран во самата своја срж, што веќе не може да се реформира, тој мора да се сруши до темел и од него да се изгради нов, само така ќе има надеж за оваа држава и ова општетство. За жал, тоа е невозможна мисија барем не за оваа наша безидејна и кукавичка генерација. Нам ни е потребен општествен ресет и нов општествен договор, сѐ под претпоставка дека сакаме да опстоиме во наредниот период како држава и нација. Во спротивно, со нашата сеопшта пасивност и молчење активно работиме кон своето самоисчезнување. И никој нема да ни биде виновен.

Во име на граѓаните што го делат моето мислење, јавно прашувам:
Дали автопатот кон Штип во делот на новоиградената делница има технички прием и употребна дозвола?; Дали објектот во кое се наоѓа новото Министерство за енергетика (наспроти Музејот на град Скопје) поседува технички прием и употребна дозвола?; и дали образовен процес може да се одвива на шести и седми кат во трговски центар како што е тоа случај со гимназијата „Алгоритам“ во центарот на Скопје?

Вакви прашања имам за најмалку стотина страни, а нивниот одговор или молк од надлежните ќе биде потврда на тоа дали битката за корупција е само фраза или искрена намера.

(Авторот е адвокат)

ЈАЗИКОТ НА КОЈ СЕ НАПИШАНИ, КАКО И СТАВОВИТЕ ИЗНЕСЕНИ ВО КОЛУМНИТЕ, НЕ СЕ СЕКОГАШ ОДРАЗ НА УРЕДУВАЧКАТА ПОЛИТИКА НА „СЛОБОДЕН ПЕЧАТ“