Властите во Данска накратко затворија неколку аеродроми, вклучувајќи и еден воен, откако неидентификувани дронови беа забележани во текот на ноќта во четврток. Порано оваа недела, аеродромот во Копенхаген беше исто така затворен поради дронови, а данската премиерка Мете Фредериксен го опиша како „најсериозен напад досега“ врз критичната инфраструктура на земјата, не исклучувајќи ја руската вмешаност.

Иако останува нејасно кој управувал со дронови, инцидентите доаѓаат во време на зголемена тревога во Европа. Руски авиони влегоа во воздушниот простор на Полска, Естонија и Романија во последните недели, што ги натера европските претставници да ја обвинат Москва за провокации насочени кон дестабилизација на регионот.

Оваа ситуација го натера европскиот комесар за одбрана Андриус ​​Кубилиус да закаже разговори со министрите за одбрана на седум источни земји од ЕУ: Естонија, Латвија, Литванија, Финска, Полска, Романија и Бугарија, со учество на Украина.

Целта на нивната видеоконференција вчера, според извештаите на медиумите, беше да се утврди каква опрема имаат овие земји за да се спротивстават на упадите со дронови, каква дополнителна опрема им е потребна за да ги пополнат празнините по должината на источниот крило на НАТО и да се разгледа можноста за финансирање од фондовите на ЕУ за спроведување на проектот „ѕид од дронови“.

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, претходно овој месец изјави дека Брисел „мора да го послуша повикот на своите балтички пријатели и да изгради „ѕид од беспилотни летала“.

Ова треба да биде, рече таа, можност што не остава сомнеж за намерата на Европа да ја брани секоја педа од својата територија. Но, тоа е исто така задоцнета потврда дека источните граници на Стариот континент се далеку од безбедни, ризик што е дополнително зголемен со сè поочигледното намалување на ангажманот на САД.

Фон дер Лајен додаде дека ќе бидат издвоени шест милијарди евра за воспоставување „ѕид од беспилотни летала“ во соработка со Украина. Од користење беспилотни летала за уништување на десетици руски стратешки авиони, до таргетирање на рафинерии за нафта, до принудување на лошо оштетената Црноморска флота да се повлече во далечни пристаништа – Киев докажа дека може да користи беспилотни летала како опиплив пример за својата воена моќ. Но, лекциите од Украина не се само тактички важни, туку и економски.

Доколку руските хибридни напади продолжат, како што ги опишува Европа, воведувањето на „ѕид од беспилотни летала“ ќе биде клучно за намалување на трошоците за пресретнување на непријателски авиони, бидејќи летањето на Ф-16 и Ф-35 против „шахид“ беспилотни летала е економски неодржливо. А во потенцијален поширок конфликт, како што покажа израелско-иранскиот судир оваа година, Европа брзо би трошела скапи пресретнувачи на ракети на евтини беспилотни летала, додека борбените авиони би биле повлечени од други мисии, пишуваат регионалните медиуми.

Во срцето на проектот „ѕид од беспилотни летала“ е повеќеслојниот одбранбен систем „Ершилд“ – платформа против беспилотни летала развиена преку заедничко партнерство помеѓу естонската компанија „ДефСекИнтел“ и литванската компанија „Ориџин Роботикс“. Користи радари, камери, детектори за радиофреквенции, ја мери насоката на движење на непријателски дрон и неговото ниво на закана за да одлучи дали да го попречи неговиот сигнал или да го собори со друг дрон.

Агрис Кипурс, коосновач и извршен директор на „Ориџин Роботикс“, рече дека системот е целосно автоматизиран, што значи дека нападите се можни со помош на вештачка интелигенција и не е потребна рачна контрола.

Кипурс додаде дека „Ершилд“ е дизајниран да работи против брзо летачки беспилотни цели кои носат боева глава и можат да летаат со брзина поголема од 200 километри на час.

Иако „Ершилд“ веќе се користи во Украина, прашањето е колку време ќе ѝ треба на Европа да воспостави „ѕид од беспилотни летала“. Разликата е во тоа што „Ершилд“ е само алатка за соборување беспилотни летала, додека таканаречениот ѕид е цела мрежа од радари, уреди за блокирање и пресретнувачи поврзани од Финска до Романија. За да функционира, земјите од ЕУ и НАТО треба да се договорат за финансирање, да распоредат опрема по границите, да ја интегрираат во заеднички систем за команда и контрола и да обезбедат обука за војската.

Комесарот за одбрана на ЕУ, Кубилиус, објави дека ѕидот ќе вклучува сензори, системи за блокирање и оружје, и дека временската рамка за негово воспоставување може да биде 12 месеци. Сепак, сите 27 земји-членки на унијата имаат различни приоритети и политички позиции, па затоа постигнувањето договор нема да биде лесно.