Светската здравствена организација (СЗО) и Организацијата за храна и земјоделство на Обединетите нации (ФАО) објавија заеднички извештај во кој се рангираат најчестите вирусни болести кои се пренесуваат преку храна.

Овој извештај се заснова на проценка на микробиолошки ризик, а резултатите покажуваат дека норовирус е главната причина за болести кои се пренесуваат преку храна.

Норовирусот предизвикува 125 милиони случаи на болести кои се пренесуваат преку храна ширум светот и е одговорен за околу 35.000 смртни случаи годишно. Иако е главно поврзан со готова храна, замрзнати бобинки и школки, норовирус може да се прошири низ целиот синџир на исхрана. Најчестите симптоми на овој вирус вклучуваат дијареа, повраќање, гадење и болки во стомакот, но може да се појават и дополнителни симптоми како треска, главоболка и болки во телото. Најзагрозени се децата помали од пет години, постарите лица и оние со ослабен имунолошки систем, кои можат да го шират вирусот подолг временски период.

Поради својата екстремна заразност, норовирус предизвикува бројни болести кои тешко може да се контролираат, со оглед на тоа што дека дури и минималната контаминација може да доведе до големи епидемии. Во Соединетите Американски Држави, норовирусите предизвикуваат околу 2.500 случаи на болести кои се пренесуваат преку храна секоја година, што претставува дури 58% од сите болести кои се пренесуваат преку храна во таа земја.

Вториот вирус кој се најде на листата на најчести причинители за смртоносни болести предизвикани од храна е хепатитис А. Според извештајот, хепатитисот А предизвикува околу 14 милиони случаи на болести кои се предизвикани од храна и е одговорен за 28.000 смртни случаи на глобално ниво секоја година. Преносот на хепатитис А е исто така поврзан со глобалната трговија со храна, а најчести извори на инфекција вклучуваат школки, замрзнати бобинки и готова храна. Интересно е што постојат значителни регионални разлики во зачестеноста на случаите на хепатитис А кои се пренесуваат преку храна, што зависи од распространетоста на болеста во одредени области и употребата на вакцини. Затоа е важно да се зголеми усогласеноста со меѓународните стандарди, како што се добрите земјоделски и хигиенски практики, за да се намали глобалниот пренос на овој вирус.

На трето место е хепатитис Е, вирус кој е единствен меѓу вирусите кои се пренесуваат преку храна, бидејќи е зоонозен, што значи дека се пренесува од животните на луѓето. Главни носители на хепатитис Е се многу животни, особено свињите, кои можат да бидат асимптоматски носители. Хепатитисот Е може да предизвика сериозни здравствени проблеми, особено кај луѓе со постоечки здравствени состојби и може да доведе до сериозни болести како што се цироза на црниот дроб и невролошки оштетувања. Дополнително, хепатитисот Е може да се пренесе преку консумирање на недоволно обработени производи од свинско месо, како што се црн дроб, сиров колбас кој содржи црн дроб или крв и паштети од црн дроб. Иако не постои глобална проценка за точниот број на случаи на хепатитис Е поврзани со храна, извештајот сугерира дека претходните проценки во некои земји биле премногу ниски и потребно е подобро разбирање на ширењето на овој вирус.

Најраширените вирусни заболувања кои се пренесуваат преку храна:

Норовирус: 125 милиони случаи и 35.000 смртни случаи годишно

Хепатитис А: 14 милиони случаи и 28.000 смртни случаи годишно

Хепатитис Е: 3,3 милиони случаи и 44.000 смртни случаи годишно

И покрај алармантните бројки, авторите на извештајот истакнуваат дека подобрениот надзор и подоброто известување би можеле значително да помогнат во намалувањето на ширењето на овие болести. Стручниот комитет препорачува земјите членки да развијат капацитети за обука и методи за откривање на вируси во храната и животната средина. Таквиот пристап може да го подобри знаењето за поврзаноста на болестите со одредени видови храна, да ја поддржи анализата на ризик и да помогне во намалувањето на бројот на болести кои се пренесуваат преку храна.

Подобрената обука и поефикасното откривање на овие вируси може да спаси милиони животи ширум светот, значително намалувајќи го глобалниот здравствен товар поврзан со болестите кои се пренесуваат преку храна.