Вчера, на Светскиот ден на здравјето, а во очи денешниот Меѓународен ден на Ромите, благодарение на кратењето на средствата од превентивните програми за ХИВ (Национална Програма за заштита на населението за ХИВ 2022), после 15 годишно постоење, моравме да го затвориме Дневниот Центар за намалување на штети од употреба на дроги во Шуто Оризари, велат од невладината организација ХОПС.

Овој центар, со средства од Глобалниот Фонд, беше отворен во 2007 година, и оттогаш па сè до вчера беше единственото место каде Ромите кои употребуваат дроги и нивните семејства имаа лесен пристап до сите услуги со кои се обезбедува превенција од ХИВ, но и намалување на штети од употреба на дроги, нагласуваат од ХОПС.

– Во овој центар нашите корисници добиваа основна (а често и единствена) медицинска грижа, добиваа информации и поддршка за нивните социјални и правни проблеми, можеа да си ги исперат алиштата, да се згреат во зима, да јадат кога се гладни, да испијат кафе или чај во пријателска, нестигматизирачка и недискриминирачка атмосфера. Тука бевме за нив кога се соочуваа со правосилна затворска казна или кога заради подобар живот пробуваа да одат азиланти по белиот свет, давајќи им потребни и корисни совети, а нашиот центар беше првото место каде доаѓаа кога излегуваа од затвор или се враќаа од странство, кога немаа документи за да добијат здравствено осигурување и терапија, велат од ХОПС.

Таму доаѓале нивните деца кога им требало помош за на училиште, а тимот на ХОПС ги охрабрувал родителите да ги вклучат и да ги задржат нивните деца во образовниот систем. Тимот со жалење се потсетува дека со овие луѓе делеле и добро во зло, заедно прославувале убави моменти, како рожби или свадби, но и заедно тагувале за изгубените животи во системот. 

ХОПС мораше да донесе премногу тешка одлука, и иако во 2017 година со транзицијата на финансирањето од Глобалниот фонд на Владата, спои два други центри, само за да го задржиме центарот во Шуто Оризари, посочуваат од невладината организација.

– Сега за жал пак бевме ставени во позиција да одлучуваме: дали да го затвориме најфрекфентниот и најпосетен центар во Кисела Вода, или да го затвориме многу потребниот центар во Шуто Оризари. Од денес, животот на луѓето кои употребуваат дроги во Шуто Оризари и околината нема да биде ист, но ХОПС ќе даде сè од себе во рамките на финансиските можности да продолжи со своите активности за превенција од ХИВ, други заразни болести, намалување на штети од употреба на дроги, социјална инклузија на нашите корисници преку теренски активности. Три пати неделно, нашиот теренски тим составен од социјален работник и теренски работник, ќе ги посетува корисниците во нивните домови, живеалиште или привремени престојувалишта, каде нога на елитите не стапнува, два пати неделно со нашето возило ќе ги посетува и медицинско лице, а дел ќе опфатиме можеби и преку ДЦ Кисела Вода, но за жал во ваква ситуација многу е веројатно дека голем дел од луѓето кои инаку ќе дојдат во центарот сега нема да може да ги најдеме бидејќи немаат постојана адреса, немаат телефон, одат и доаѓаат… Но, тие секогаш знаеја каде да го најдат центарот во Шуто Оризари. ХОПС ќе даде сè од себе во следниот период да обезбеди средства за да отвориме нов, поубав дневен центар во кој ќе ги возобновиме сите услуги, а можеби и ќе додадеме нови. Но, од сè, загубата на здравјето, на човечките животи и губењето на човечките ресурси, за жал ќе биде недоместлива, велат оттаму.