Поранешниот дипломат Зоран Миливојевиќ смета дека ослободувањето на некои од уапсените Срби од северно Косово е резултат на притисокот на САД врз Приштина и дека Вашингтон го гледа ослободувањето на Србите кои беа приведени во последните месеци како една од мерките за деескалација, пренесува Блиц.

„Мислам дека Вашингтон, меѓу другото, го гледа ослободувањето на уапсените Срби како една од мерките за деескалација. Покрај тоа, пред неколку дена американскиот пратеник за Западен Балкан, Габриел Ескобар, зборуваше за потребата Приштина да формира ЈСО, а тоа го повтори и германскиот пратеник за Западен Балкан, Мануел Зарачиниќ“, вели Милив Зарачиниќ.

Затоа, како што вели, деескалацијата на северот на Косово може да оди во две насоки.

„Едното е формирање на ЗСО, а другото ослободување на уапсените Срби. Мислам дека и Вашингтон и Брисел, односно ЕУЛЕКС, сфатија дека мора да се преиспитаат мерките за апсење Срби, кои немаат основа во кривичното право, и дека ЗСО мора да се стави на дневен ред. Без ова нема мир и стабилност на локалните избори на Косово“, анализира Милојевич на северот на Косово.

Тој додава дека „времето му истекува на Западот“.

„Во интерес на Вашингтон и Брисел е да ги вратат Србите на преговарачка маса и да разговараат за Охридскиот договор. Западот сака да ја реши барем првата фаза од косовското прашање оваа година, бидејќи следната година на агендата се и изборите во САД и ЕУ. Во исто време, Вашингтон и Брисел не сакаат да ја загрозат државноста на Косово на патот.“

Претседателот на Управниот одбор на Форумот за етнички односи, Душан Јањиќ, посочува дека косовскиот премиер Албин Курти „држи кочница и попушта“.

„Курти полека презема проактивни чекори кон деескалација, но и со цел да ја потврди новата реалност на северот на Косово, која донекаде ја воспостави со испраќање на косовската полиција и албанските градоначалници во зградите на српските општини. На тој начин тој покажува дека се подготвува не само за локалните избори на север, туку и за парламентарните избори на Косово.„

Како што вели, проблем за Србите е што станале предмет на меѓународна пресметка меѓу Курти и опозицијата.

„Намалувањето на присуството на 25 отсто од косовската полиција во и околу општинските згради на северот на Косово и ослободувањето на уапсените Срби со кауција се знаци, но не се доволни за деескалација на ситуацијата. Безбедносната криза се уште е присутна“, анализира Јањиќ.“

Тој додава дека ослободувањето на преостанатите уапсени Срби зависи од многу работи.

„Тој процес не беше претходно договорен затоа што е неуспех на Кумановскиот договор. За споредба, во 2012 година нашата полиција уапси косовски полицајци кои ја преминаа административната линија и влегоа во централна Србија, а потоа брзо ги ослободија затоа што тоа го третираа како прекршок, заклучува Јањиќ.