Климатските промени ги направија земјите од Западен Балкан уште поранливи, особено од шумски пожари. 2024 година ја одбележа најголемата штета во последната деценија од шумските пожари во Северна Македонија, Албанија и Косово, покажуваат податоците на Европскиот информативен систем за шумски пожари (EFFIS), кој обезбедува податоци за пожарите и изгорените површини од сателитски мониторинг.

Според податоците на ЕФИС, најголеми штети од шумски пожари во 2024 година се забележани во Северна Македонија, каде според системот ЕФИС изгореле 95.181 хектар од 131 пожар што биле регистрирани во текот на годината на целата територија. Во Албанија се регистрирани 168 пожари во кои изгореле 46.534 хектари, додека во Босна и Херцеговина изгореа 43.571 хектари во 178 пожари, во Србија 38.954 хектари од 226 пожари, во Црна Гора 23.054 хектари од 135 пожари, додека на Косово се забележани 94 пожари во кои изгореле 12.079 хектари шуми и грмушки.

Инаку Албанија ги нема забележано овие бројки од 2012 година, кога изгореа 53 илјади 459 хектари од 149 пожари во различни области на земјата, додека Косово од 2007 година, кога беа забележани 22 пожари во кои изгореа 16 илјади 246 хектари шуми и пасишта.

Албанија и Северна Македонија неколкупати во текот на оваа година го активираа Европскиот механизам за цивилна заштита со интервенција од воздух за гаснење на пожарите не можејќи да ја контролираат ситуацијата поради малиот капацитет на противпожарни возила и човечки ресурси. Во некои области на југот на Албанија, во округот Ѓирокастро и Валона, пожарите им се заканија на малите села кои во последните години беа речиси испразнети поради иселувањето на жителите. Евакуацијата на жителите според експертите за итни случаи ја отежнува ситуацијата бидејќи недостигаат човечки ресурси за да помогнат во гаснењето на пожарите.

Извештајот на Светска банка за климата и развојот за шесте земји од Западен Балкан, објавен во октомври минатата година, ја нагласува потребата балканските земји да инвестираат во намалување на ризиците што глобалните климатски промени сè повеќе ги носат.

„Вкупно 6,4 милијарди долари ќе ѝ требаат на Северна Македонија во следната деценија за зајакнување на отпорноста кон климатските промени, за ефикасна заштита на луѓето и имотот. Секој долар од овие инвестиции сега, ќе испорача два до десет пати повеќе поврат во иднина заради избегнати загуби и економски придобивки“, покажа Извештајот за климатски промени и развој на земјата (CCDR).

„Во отсуство на инвестиции за адаптација, Северна Македонија поради климатските промени до 2050 година би можела да се соочи со економски штети до четири проценти од бруто домашниот производ (БДП)“, покажа Извештајот на Светска банка.

„Со историјата обележана со разорни поплави и тешки временски настани како што се поројни дождови и топлотни бранови, кои предизвикаа загуби од 667 милиони американски долари во изминатите 20 години, климатските предизвици во Северна Македонија се зголемуваат“, се нагласува во него.

Според Извештајот за Албанија, оваа соседна земја мора да инвестира 6 милијарди долари во следната деценија за да ги заштити граѓаните и имотот што е можно поефективно од зголемениот ризик од соочување со поплави, шумски пожари, земјотреси и лизгање на земјиштето, додека Косово ќе треба да инвестира околу 2,8 милијарди американски долари во текот на следната деценија.

Во извештајот на Групацијата на Светска банка за клима и развој за Албанија, се проценува дека „околу 95 отсто од албанските општини биле погодени од овие природни и климатски катастрофи во последните две децении, кои станале почести и потешки“.

Во однос на Косово, во извештајот се наведува дека во моментов 36,8 отсто од вкупната површина на земјата е под среден ризик од пожари, а 15,8 отсто се под висок ризик од пожари. Планинските области во земјата се изложени на ризик од лизгање на земјиштето, се наведува во извештајот.