Иако нема планирана билатерална средба со новиот премиер на Северна Македонија, можно е на маргините на Самитот на НАТО да се сретнат sо премиерите Мицотакис и Мицкоски, пишуваат денеска грчките медиуми, иако за доцна вечерва по грчко време е планирана средбата Мицотакис – Ердоган во Вашингтон. Но и од страната на Мицкоски и од кај Мицотакис засега молчат дали во некои кулоари во Вашингтон се договара средбата на двајцата премиери за нарушените македонско – грчки односи со промената на власта во Скопје.

– Проблемот со Балканот е што многу често сеништето на национализам повторно се појавува кога никој не го очекува тоа – рече вчера грчкиот премиер Кирјакос Мицотакис, мислејќи на Северна Македонија и додаде дека тоа е чест политички феномен на Балканот и има катастрофални последици, што го докажала поновата историја.

„Денес Северна Македонија е членка на НАТО затоа што Грција го повлече ветото по Договорот од Преспа што го потпиша и ратификува претходната влада. Јасно ставивме до знаење дека ова е меѓународен договор што ја става земјата под обврски. Го почитувавме и го почитуваме. Еден од основните – ако не и најфундаменталните – начела на овој договор се однесува на името „Северна Македонија“, кое се користи ерга омнес. И ова е нешто што е многу јасно и не може да се преговара со Грција. Кога слушам дека новата влада внатрешно ја нарекуваат државата „Република Македонија“, имам сериозна загриженост. И ова е точка што имам намера да ја покренам. Тоа не е конструктивно и не помага на европскиот пат на Северна Македонија“, подвлече Мицотакис во разговор со поранешниот американски амбасадор во Атина, Даниел Спекхарт.

Во грчката Влада, пак, оценуваат дека деновиве во Вашингтон во дискусиите што ќе се водат по ходниците на Самитот на НАТО, сојузниците ќе испратат јасна порака до Скопје за потребата од воздржување од провокативни дејствија во следниот период.

„Ледениот брег“ меѓу Атина и Скопје, секако, останува, иако г-дин Мицотакис и г-дин Мицкоски ќе бидат на истото место. Билатерална средба не е планирана, но останува да се види дали двајцата ќе имаат кратка средба“, пишува грчка Прототема и додава дека Мицотакис не му се јавил да му честита на Мицкоски за изборната победа, со оглед на неговите провокативни изјави.

Двајцата премиери денеска по локално американско време во 13 часот ќе седнат на заедничка маса на состанокот на Северноатлантскиот совет на ниво на шефови на држави и влади каде што се очекува грчкиот премиер билатералниот спор со македонските власти да го отвори пред колегите од земјите членки на НАТО, како што тој најави претходно,  а во 20 часот е закажана свечената вечера за шефовите на држави и влади и нивните сопружници, организирана од претседателот на САД, Џо Бајден и првата дама.

Пред овие битни настани, премиерите Мицкоски и Мицотакис имаа свои набиени агенди и средби со американски официјални претставници, конгресмени, сенатори, амбасадори… Досега и двајцата премиери изразија желба за средба во Вашингтон, но досега иницијатива официјално нема ниту од грчка ниту од македонска страна.

Така, македонскиот премиер Христијан Мицкоски во Вашингтон, заедно со претседателот на Владата на Република Албанија, Еди Рама и претседателот на Владата на Република Црна Гора, Милојко Спајиќ, оствари средба со сенаторката Џин Шајин и сенаторот Том Тилис и членовите на набљудувачката група од Сенатот за НАТО.

– На средбата претседателот на Владата Мицкоски посочи дека балканскиот регион помина тежок период на предизвици и промени кои покажаа дека соработката, забрзаниот развој и инвестирањето во пријателства на граѓаните единствено им носи подобар живот. Блокадите, кочењето и опструкциите треба да бидат реликвија на едно минато време од кое регионот треба да извлече поуки како се заглавува во неразумни спорови и се создаваат стереотипи и раздор меѓу граѓаните. Секоја иницијатива која е за поголема соработка на регионот и која може да донесе подобар живот е добредојдена, истакна Мицкоски, кој додаде дека е потребен нов почеток и генерација на политичари подготвени за разумен дијалог базиран на факти.

Оваа изјава на Мицкоски пак во бугарските медиуми беше протолкувана како обвинување на соседите за блокирање и закочување на Република Северна Македонија.

Мицкоски вчера учествуваше на отворањето на НАТО-самитот, на кој дел од претседателите на влади и држави се појавија со сопругите, меѓу кои беа и Мицотакис и Рама. На семејното фото од официјалната гала-прослава по повод 75-годишнината од НАТО во воената база Ендрус, Мицкоски се фотографираше до унгарскиот премиер Виктор Орбан и до летонскиот претседател Едгарс Ринкевич.

Мицотакис и Ердоган на средба доцна вечерва

Грчките медиуми акцент ставаат на закажаната средба меѓу грчкиот премиер Кирјакос Мицотакис и турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган на уште еден меѓународен форум, како што е Самитот на НАТО што почнува денеска во Вашингтон, дава можност за уште една средба меѓу двајцата лидери. Состанокот (околу 23:00 часот по грчко време) што го „запечатува“ продолжувањето на неформалниот грчко-турски мораториум на доволен период, а во исто време нуди можност за дискусија во поглед на соживотот на лидерите на тлото на Кипар за неколку дена од сега, по повод 50-тата „црна“ годишнина од турската инвазија врз Кипар.

Мицотакис тој ден, на 20 јули ќе престојува во Никозија, на покана од кипарскиот претседател Никос Христодулидис и ќе говори на комеморативната манифестација што ќе се организира во Претседателската палата.

– Мицотакис е првиот грчки премиер кој е во Мегалонисос по повод оваа тажна годишнина и несомнено неговото присуство емитува силна симболика. Во исто време, се разбира, Таип Ердоган ќе биде во „окупираниот дел“ , ќе ја следи парадата што се организира, како и секоја година, притоа давајќи сè попровокативни изјави, во обид да се консолидира перспективата за решение со две држави. Очигледно е дека двајцата лидери ќе разговараат за ова прашање, макар и накратко, пишува Прототема.

– Оваа средба беше затворена и покрај тешкиот распоред на двајцата лидери и се смета дека ќе испрати порака за добра волја за продолжување на дијалогот во контекст на добрососедството. Се очекува на маса да бидат ставени прашањата и текот на тековниот грчко-турски дијалог, а се подвлекува дека веќе е закажана нова средба за септември во Њујорк, на маргините на Генералното собрание на ОН. Сепак, грчкиот премиер нема да штеди зборови особено за кипарското прашање и за климата што тежи, бидејќи се навршуваат 50 години од инвазијата на Атила – пишува грчки Њузбист.

Двајцата лидери ќе бидат придружувани од нивните двајца дипломатски советници, Ана Марија Бура и Акиф Цагатаи Килитс, како и двајцата министри за надворешни работи, Јоргос Герапетритис и Хакан Фидан. Средбата не се очекува да биде особено долга, но нема да биде премногу кратка, а двајцата министри за надворешни работи можеби ќе останат извесно време по лидерската дискусија, за да разговараат за практични детали од тековниот грчко-турски дијалог.