Во својот говор претходно оваа недела, британскиот премиер Риши Сунак се обиде да повлече линии меѓу неговата влада и опозициските лабуристи. Тоа беше потсетник дека Британија полека почнува да се движи кон изборите, пишува Би-Би-Си.

Конзервативците се надеваа дека до сега ќе го намалат јазот. Па, прашањето останува исто, зошто „проектот Сунак“ не успеа? Дали е тоа неговиот карактер, дали е тоа неговата партија или на британската јавност едноставно ѝ е доста?

Би-Би-Си во разговор со 20 луѓе кои соработувале блиску со Риши Сунак ги објасни проблемите со кои се соочи премиерот во неговиот мандат.

Меѓу луѓето кои зборуваа за премиерот се незадоволни пратеници, министри, вработени и функционери (сегашни или поранешни), кои веруваа дека „проектот Сунак“ има шанса да ги промени работите, колку и да е мала таа шанса.

Неколку искрено веруваат дека Сунак можеби сепак е спасител на неговата партија, а други нагласуваат дека тој ја наследил ужасната политичка гравитација. Овие вториве воопшто не се љубезни.

По распадот на администрацијата на Лиз Трас, тој формираше влада, ги одржуваше пазарите среќни и ја разработи Северна Ирска, посочува еден инсајдер.

Ако се потсетите на дивите моменти од есента 2022 година, тоа не е ништо лошо. „Тој го следеше советот да ја третира како коалициска влада на почетокот, да го стабилизира бродот“, вели поранешен министер за Би-Би-Си.

Еден од инсајдерите во Вајтхол изјави дека „полесно спиеле“ кога тој се преселил на Даунинг стрит.

„Тој е пристоен човек кој не е на таа фунцкија за лична придобивка. Тој е должен и напорно работи. Никогаш не сум го видел да се обиде да игра валкано за да добие моќ“.

Многу од изворите со кои разговараше Би-Би-Си велат дека тој секогаш е „најпаметната личност во собата“ или „најпаметната личност на состанокот“. Еден од неговите колеги смета дека е „застрашувачки добро информиран“.

Риши Сунак е необичен политичар. Еден пример е приказната за Керол и Џо. За време на раниот дел од пандемијата, Риши Сунак им се јавувал речиси секој час. Тие биле релативно помлади државни службеници кои работеле на дизајнирање и градење на новиот систем за отсуство. Тој постојано организирал состаноци на Зум и барал ситни детали од службените лица кои се директно одговорни за одредени политики, наместо да се потпира на повеќе високи државни службеници.

За политичар од највисоко ниво ова не е нормално однесување. Тие обично претпочитаат да донесуваат одлуки отколку да се обидуваат да ги совладаат сите детали. Но, неговиот стил на вклучување функционери без разлика на нивниот статус, значеше дека „Трезорот го сакаше уште од првиот ден“, објаснува извор близок до Сунак за Би-Би-Си.

Кога Риши Сунак се префрли на Даунинг стрит, деталите за човекот, очигледно скратен од егото на толку многумина во Вестминстер, повторно ја направија политиката малку понормална.

Неговиот стил го направи исклучително популарен како премиер. Имаше момент кога тој „имаше нето поволност во секој дел од земјата“, објаснува друг извор.

Тој беше попопуларен од ториевците и се надеваше дека ќе може да го подигне рејтингот на партијата на своето ниво. Но, се случи спротивното.

Една од мантрите на Риши Сунак е „Политиката е како берзата – верувајте во основите, а не во вревата“, мамурлак од неговото минато како менаџер на хеџ фонд. Тој смета дека малите подеми и падови на Вестминстер не се важни во споредба со долгорочните трендови.

И по три месеци на функцијата, во јануари 2023 година, време беше Сунак да ја дефинира суштината. Тој ги објави своите сега познати пет ветувања: вети дека ќе ја преполови инфлацијата, ќе ја зголеми економијата, ќе го намали државниот долг, ќе ги намали листите на чекање и ќе ги запре малите чамци со мигранти.

Размислувањето беше да се покаже неблескав политичар кој мирно ќе даде завети и ќе ги исполни. Тој недоволно ветуваше и на крајот претера, во неговиот типичен состав на политички и менаџментски говори.

„Приоритетите на народот се приоритети на Владата“, рече неодамна премиерот.

Има и такви кои инсистираат на тоа дека ова не било само политика со мерење на анкети. Според еден министер од кабинетот: „Тоа беше малку од двете – што сакаа фокус групите и во што веруваше тој“.

Но, други го посочуваат овој момент кога работите почнаа да одат наопаку.

Некои колеги веруваат дека тоа беше шопинг список на ветувања што никогаш немаше да возбуди или убеди никого. „Петте ветувања беа исфрлени од вратата уште во јануари“, вели партиски ветеран од Конзервативната партија. „Требаше да оди понапорно и похрабро“.

Други сметаат дека Сунак ги избрал вистинските прашања, но дека неговата централна порака не успеа бидејќи додека инфлацијата е преполовена, тој сè уште не успеал да ги штиклира сите пет работи од неговата листа. „Тој избра тешки работи и се држи до своите пиштоли, дури и ако е потешко и трае подолго“, вели изворот на Би-Би-Си.

По незадоволството на Борис Џонсон и идеолошкиот експеримент на Лиз Трас од сто км/ч, деловниот, неидеолошки пристап на Риши Сунак можеше да изгледа како предност. Но, за некои, тука е проблемот.

„Најуспешните политичари на највисоко ниво се оние кои имаат многу силни верувања и инстинкти – неговиот пристап изгледа како серија трансакции или проблеми што треба да се решат“, рече поранешен функционер кој му се восхитува на Сунак.

Друг извор кој тесно соработувал со него вели: „Тој мисли дека е доволно да се работи навистина напорно и да се биде добар. Да се ​​биде премиер е уметност, а не наука – и тој не е уметник“.

„Ние сме како влада на државни службеници“, вели еден министер за Би-Би-Си.

Она што започна како предност на Риши Сунак сега често изгледа како негативно.

Тоа не беше лесно патување за еден премиер чиј живот до сега го дефинираа напорна работа и успех. Со тие небесно високи рејтинзи како министер дојде „верувањето дека си неверојатен и добар“, објасни изворот на британскиот медиум.

Постои чувство на фрустрација околу неговата операција дека некако не е сосема фер што неговата напорна работа не се покажала добро.

„Тој е со слаба кожа, не може да се справи со луѓето што не се согласуваат со него“, рече еден извор. „Тој е опкружен со луѓе кои се пријатели и мислат дека е одличен. Така сите тие само се зајакнуваат еден со друг“.

„Постои ужасен бункерски менталитет – тоа е многу чудно време“, вели друг министер.

Недостигот на политички напредок не е заради желбата за обид. Во летото 2023 година, Даунинг стрит одлучи да се обиде да постави нов наратив: земјата ќе го види „вистинскиот Риши“. Тоа би било шанса да креира сопствена агенда наместо да биде само премиерот кој го чисти нередот.

Отсекогаш било многу тешко да се каже дека Сунак е кандидат за „промена“, кога Конзервативците се на власт толку долго, но Борис Џонсон го имаше усвоено.

Сунак „седна летото да размисли какво треба да биде неговото наследство“, вели поранешен министер. Тој излезе со она што министерот го опиша како серија „еклектични идеи“ кои вклучуваат забрана на пушењето, долгорочна реформа во образованието во Англија и укинување на голем дел од брзите возови, сето тоа координирано со ребрендирање на голема конференција. И покрај неколкунеделното градење, тоа пропадна.

Таа недела имаше опипливо чувство меѓу редовите на Конзервативците, ако ова е вистинскиот Риши, дали е тој правилниот?

„Тој се чувствуваше како светот да е на неговите рамена. Тој благородно се засили да го направи тоа кога никој друг не го сакаше. Никој не те тера да го направиш тоа. Тоа е само досаден пристап“ вели извор за британскиот медиум.

Она што никој не го спори е дека Риши Сунак наследил политичка партија во огромен хаос.

Многу од изворите на Би-Би-Си велат дека состојбата на Конзервативната партија е проблем број еден на Риши Сунак. Има цела генерација пратеници кои ја научија навиката јавно да се критикуваат меѓусебно. „Бројот на лузни што секој ги носи, тоа беше најтешко да се надминат“, вели еден од инсајдерите од Даунинг стрит.

Друг поранешен министер сугерира дека апелот на Сунак за дисциплина и ред во партијата бил предодреден да пропадне бидејќи многумина веруваат дека тој бил дел од напорите да се собори Борис Џонсон.

Еден министер од кабинетот ми зборува низ сите фракции во партијата, ниту една од нив не е поврзана особено со Риши Сунак, секоја понамрзна од претходната. „Црвениот ѕид кои се вистински паничари; околу 100 поранешни министри на клупи за грб, од кои повеќето мислат дека треба да бидат премиер; бандата Трус која само сака Риши да се посрамоти; и бандата Џонсон која сè уште го обвинува Сунак за нивната пад на херојот“.

Еден министер вели дека премиерот не е главен човек на партијата: „Никој не чувствува дека Риши е лидер, дури и ако се труди најдобро што може“.

Изборите на Риши Сунак при неговата есенска реконструкција минатата година можеби беа момент кога тој имаше шанса да ја направи промени во партијата.

Враќањето на Дејвид Камерон привлече многу наслови и увери некои делови од партијата на ториевците дека „возрасните се вратија“. Тој се закачи за Џереми Хант и искусни министри како Грант Шапс и Стив Баркли. Тој промовираше неколку помлади сојузници, како Клер Кутињо и Лаура Трот.

Но, во однос на јавната перцепција, дали враќањето на Дејвид Камерон постигна многу друго освен поткопување на тврдењето на Риши Сунак дека е „кандидат за промена“?

„Тоа беше пресвртна точка“, вели еден министер од кабинетот – но не на добар начин. „Ако сакате да покажете промени и ресетирање и освежување, треба да назначите повеќе луѓе како Клер Кутињо, а не Грант Шапс“.

Дипломатскиот начин на опишување на атмосферата во Конзервативната партија во 2024 година според лојален инсајдер на Сунак е следниов: „Мораме да работиме за да се спротивставиме на многу бучава од многу делови од партијата“.

„Кога сте на чело во тешко време, луѓето се фрустрирани, лидерот секогаш ќе добива некоја вина за тоа. Мислам дека луѓето мислат дека тој е пристоен човек кој напорно се труди“.

По секоја мерка, партијата ја изеде огорченост и несреќа, што сугерира дека ќе биде тешко поразена на следните избори од Лабуристичката партија, според секоја анкета во Британија.