ЈСП пред колапс: Од септември зимскиот возен ред ќе се вози со „летен“ број автобуси
Кој, како и дали ќе успее да најде решение за да се надмине постоечката состојба за скопјани е неважно, за нив е битно да имаат редовен, ефикасен и квалитетен јавен превоз. Дали некогаш тоа ќе се случи зависи колку навистина се подготвени да се ангажираат и Град Скопје и Владата
За десетина дена започнува новата учебна година, а со тоа и ЈСП „Скопје“ ќе го стартува зимскиот редовен возен ред. Но, овој ред на сообраќање на јавниот превоз ќе остане запишан само на хартија и залудно ќе се покажува на дисплеите на автобуските станици, затоа што нема да се спроведува. Причините се повеќе од едноставни – ЈСП нема доволно автобуси да го реализира возниот ред изгласан од Советот на Град Скопје уште во времето откако во Скопје пристигнаа кинеските и украинските автобуси и кога возниот парк на претпријатието беше во добра кондиција, со околу 350 автобуси во сообраќај.
Препорачано
Летово, кое беше исклучително жешко, граѓаните се изначекаа автобуси по станиците. На ЈСП моментално му недостигаат 40-тина возила за да го почитува летниот ред на возење, а од септември ќе биде уште полошо, затоа што за реализирање на зимскиот возен ред се потребни многу повеќе од 190 до 200 автобуси кои моментално на дневна основа се пуштаат во сообраќај. Директорот на ЈСП, Драги Кушовски, се пожали дека ќе недостигаат 100 возила. Како ќе функционира градскиот превоз и како ќе стигаат граѓаните на работа и дома и учениците на училиште никој не знае, особено што приватните превозници со месеци возат кога сакаат, во знак на протест што ЈСП и Град Скопје не им ги исплатиле парите за услугата што ја вршат. За десетина дена повеќе од јасно е дека не може да се најде никакво решение.
Немало патници во автобусот на ЈСП што се запали кај Автокоманда
Скопјени со години се жалат на лошиот јавен превоз, кој во главниот град е сведен само на автобуски. Нема метро, нема трамвај, нема градска железница, нема ништо од тоа што со децении се ветуваше и никогаш не се реализираше, нема друга алтернатива за превоз на граѓаните доколку автобускиот не функционира како што треба.
Проблемите се особено влошени последниве две три години кога, освен 33-те еколошки автобуси „ман“ набавени во мандатот на Шилегов, сите други возила се веќе „истрошени“ за да превезуваат патници, со просечна старост од 13 години и милиони изминати километри.
Безбедни ли се автобусите?
За неполни два месеци граѓаните беа сведоци на повеќе инциденти со ЈСП, автобус на кој му блокира воланот се искачи на жардиниера кај „Мавровка“, на двапати автобуси се запалија низ Скопје, а поситните дефекти при возење станаа редовна појава. Во дел од возилата немаат клими, во некои не работи по еден валидатор, нема билети да се купат за едно возење. За две години искусија и два протести на возачите на ЈСП.
За тоа дали скопјани се возат во неисправни автобуси и дали е загрозена нивната безбедност никој не дава прецизен одговор.
Сите автобуси поминуваат технички преглед на шест месеци и редовно се проверуваат основните работи во нашите бази. Но сите ние сме учесници во сообраќајот и знаеме дека со возен парк стар 13 години и повеќе, тековно може да ни се случи каков било дефект, на кои секојдневно се менуваат и возачи и сообраќаат по многу километри на дневна основа и затоа кажувам автобуси кои што во моментот имаат круцијални дефекти, како што се кочници, според моите информации кои што ги добивам од службите не се пуштаат во сообраќај. За светло или некоја гребнатинка која што настанала во текот на возењето може да се случат такви работи, рече директорот Кушовски во интервју за МИА.
Владата предводена од Никола Груевски набави 202 двокатни автобуси од Кина и околу 80 украински, кои на градските улици се вклучуваа во сообраќај онака како што беа испорачувани, во периодот од 2011 до 2013 година. Кога беа набавени навистина значително го подобрија јавниот превоз, но за неколку години ги покажаа своите слабости. Постепено дел од нив почнаа да „изчезнуваат“ од улиците, за нивните дефекти тешко се набавуваа делови, па дури во јавноста се зборуваше, иако тоа никогаш официјално не се потврди, дека од некои од возилата што се во дефект се користат деловите за да можат да функционираат другите автобуси.
Состојбата стигна дотаму што на скопските улици повторно почнаа да возат дотраените зглобни „хармоники“. Во 2017 година, од ЈСП конечно признаа дека дури 100 автобуси стојат расипани во депоата на претпријатието, од кои една третина се веќе неупотребливи.
Советниците на Шилегов му кажаа „да“, на Арсовска „не“
Во такви услови, на градот му беа неопходно потребни нови автобуси, па во 2019 година тогашниот градоначалник Петре Шилегов потпиша договор за набавка на 21 единечен и 12 зглобни еколошки автобуси од германскиот производител „МАН“. Автобусите беа купени со заем во висина од 10 милиони евра, којшто беше подигнат од ЕБОР за оваа намена. Кредитното задолжување беше одобрено од Советот на Град Скопје, но сега ниту Град Скопје ниту ЈСП кое тоне во долгови и не може да ги сервисира обврските кои ги има, не можат да ја платам ратата од кредитот, па оваа обврска мора да ја преземе Владата.
Советниците од ВМРО-ДПМНЕ кои го имаат мнозинството во Советот на Град Скопје, последниве две години гласаат против предлогот на градоначалничката Данела Арсовска, сличен на оној на Шилегов, за кредитно задолжување, но во домашна банка, за купување еколошки автобуси, иако заеднички во предизборната кампања им ветуваа на скопјани дури 250 нови еколошки автобуси. Инаетењето меѓу советниците и Арсовска ги остави скопјани без доволно автобуси, а јавниот превоз го доведе пред колапс. Сега тешко дека ќе може наскоро да се најде некое решение иако Арсовска конечно го повика премиерот Христијан Мицкоски да разговараат за надминување на проблемите во Скопје.
И директорот Кушовски се надева дека институциите ќе му помогнат на ЈСП, претпријатието кое и покрај големите субвенции кои ги добива на годишно ниво, досега не успеа да застане „на нозе“, ниту да стане самоодржливо.
Кој и како и дали ќе успее да најде решение за да се надмине постоечката состојба за скопјани е неважно. За нив е битно да имаат редовен, ефикасен и квалитетен јавен превоз. Дали некогаш тоа ќе се случи зависи колку навистина се подготвени да се ангажираат и Град Скопје и Владата, која мора да најде начин да им помогне на граѓаните и покрај тоа што ЈСП не е нејзина одговорност. Градското раководство и градскиот Совет покажаа дека интересот на граѓаните не им е најважен.
