Македонија има одредено ниво на подготовка во областа животна средина и климатски промени и постигна ограничен напредок во текот на извештајниот период од есента 2022 до летото 2023 година, констатира најновиот Извештај на ЕК за напредокот на Македонија во постигнувањето на евростандардите. Препораките од лани се делумно исполнети, а дадени се нови препораки за следниот период, од кои прва задача е да се спроведат конкретни мерки за да се намали загадувањето на воздухот на локално и национално ниво и да се намали точкастото и дифузното загадување на слатководните ресурси.

– Северна Македонија треба да ја интензивира работата за да се постигне целосно усогласување со камен-темелникот Директива за оцена на влијанието врз животната средина и Стратегиска оцена на животната средина. Ова негативно влијае на сите останати еколошки сектори, инвестиции во инфраструктурата и целокупното учество и перцепција на јавноста. Земјата сè уште не се усогласила со Директивата за еколошка одговорност и Директивата за еколошки криминал. Заради недостаток на специјализиран кадар и слабиот институционален и административен капацитет се поткопува контролата на квалитетот и изведбата на проценките на влијанието врз животната средина – пишува во извештајот.

Се нотира дека загадувањето на воздухот останува главна грижа во големите градови.

– Постигнат е ограничен напредок на мониторингот на квалитетот на воздухот. Не беа направени легислативи за квалитетот на воздухот. Мрежата за автоматско следење на квалитетот продолжи да се одржува и беше надградена со нова станица во Охрид. Катастрите за воздушни емисии за Кичево, Кочани, Штип, Кавадарци, Гевгелија и Прилеп беа финализирани во 2022 година, а оние за Велес, Тетово, Гостивар и Струга сè уште се во развој. Плановите за квалитетот на воздухот беа одобрени од Општина Гостивар во февруари 2023 година и од Општина Куманово во декември 2022 година – наведува извештајот.

За управувањето со отпадот се констатаира дека импленетацијата на законите останува најголем предизвик и дека е усвоен првиот национален план за превенција на отпадот (2022-2028) со кој се поставени регулаторни, политички и практични мерки што треба да бидат преземени од различни засегнати страни низ јавниот и приватниот сектор.

– Процесот за затворање на нестандардните депонии во источните региони е во тек. Употребата на пластичните кеси е намалена за 8 отсто откако беше воведена нивната забрана на крајот на 2021 година. Во функција е шемата за проширена одговорност на производителот која ги опфаќа јавните комунални претпријатија и лиценцираните приватни оператори за посебно собирање на пластика, хартија и стаклото од домаќинствата и деловните субјекти, но капацитетот е ограничен. Започнато е понатамошно подобрување на овој систем. Сепак, имплементацијата останува азначителен предизвик во секторот за управување со отпад – констатира извештајот.

Европската комисија констатира дека не е направен значаен развој во областа на хемикалиите и загадувањето со бучава во извештајниот период.

ЕК препорачува да се операционализира регионалниот систем за управување со отпад во источниот и североисточниот регион, да се спроведе Парискиот договор, вклучително и да се усвои Законот за климата, конзистентен со рамката ЕУ 2030 и да се усвои националниот план за адаптација. Уште една препорака во оваа област за следната година е значително да се зајакната административните и инспекциските капацитети и да се спроведат структурни реформи во сите сектори што се опфатени во поглавјето животна средина и климатски промени.