Десетгодишниот јубилеј на „Шарла Рекордс“, издавачка куќа на независната македонска музичка сцена, Давид Ангелевски го круниса со промоција на книгата „Љубовните писма на Шарла“.

Независната музичка издавачка куќа „Шарла Рекордс“ официјално започна со работа на 10 октомври 2013 година, кога на слушачка промоција во „Ла Кања“ беше претставено ЕП-изданието на Пиколомини – „Деца во длабоко“.

На истиот датум, десет години подоцна, патешествието на „Шарла Рекордс“ е спакувано во книгата „Љубовните писма на Шарла“. Автор на книгата е Давид Ангелевски, музичар, композитор, основач и двигател на „Шарла Рекордс“.

На 10 октомври во „Буква“ со промоција на книгата „Љубовните писма на Шарла“ го одбележавте роденденот на „Шарла Рекордс“. Зошто со книга се одлучивте да ставите круна на 10-годишниот јубилеј?

– Идејата за книга дојде сама по себе, кога при крајот на минатата година ја составував програмата околу одбележувањето на 10-годишнината од работата на „Шарла Рекордс“. Текстовите што ги објавував со текот на годините си побараа посоодветно место за живот, со оглед на вниманието кое го привлекуваа додека беа само постови на социјалните мрежи. Кога повторно ги препрочитував, добив чувство дека ја раскажуваат приказната за Шарла, но не како класична нарација од типот, кој, што и кога, туку повеќе како жанровски расцепкани фрагменти на една лична промисла, специфично доживување на музиката низ контекстот и околностите на времето и просторот во кои се создавала.

Се работи за млади, музички исклучително талентирани момци и девојки кои живеат во средина која културно се откажала и од себе и од нив, и во свет кој не е таму каде би сакале да биде. Музиката е нивниот единствен глас и начин да исчекорат од општата летаргичност, просечност и униформност кои доминираат во јавниот простор. Текстовите, би рекол дека се еден анархичен контрапункт кој, на некој начин, тие гласови ги собира и артикулира во серија од мали книжевни рафали кон реалноста, што и да е тоа денес во овој конфузен 21 век. Тие се нивна поткрепа. Затоа мислам дека беше важно да се појави оваа книга, и тоа баш како што кажуваш, како круна на овој јубилеј.

Што содржи книгата и како беше создадена нејзината содржина?

– Книгата „Љубовните писма на Шарла“ беше замислена како еден вид монографија со срце и душа на музички фанзин. Сакав да биде документ, но што подалеку од формалното, а поблиску до субкултурниот карактер и идентитет на она што е „Шарла“ како независен музички ентитет. На текстовите кои беа пишувани како книжевни илустрации на музичките изданија, им додадовме фотографии од настани кои „Шарла Рекордс“ ги организираше низ годините, претежно концертни и слушачки промоции. Така, вистински луѓе влегоа во приказната.

Исто така, сакав книгата да има и еден лирски контраст со кој би се изразил романтичниот дух на овој издавачки процес, па затоа уфрлив и текстови од песни од еден мој музички проект – „Афионови полиња“. Фактите околу настанувањето и концепциските ориентири се претставени преку интервју кое го имав во текот на оваа година за Радио МОФ. На тој начин, текстовите или т.н. љубовни писма кои условно треба да се главни протагонисти, добија дополнителен контекст и функција во рамки на самата книга и се зацврстија во нејзината структура.

Во претходните месеци под етикетата на „Шарла Рекордс“ се појавија повеќе музички изданија. Практично, колку албуми вкупно се издадени од „Шарла“ и со каква жанровска определба?

– За време на пандемијата „Шарла“ влезе во интензивен издавачки циклус, и тој период на седење дома или во студија го искористивме да создаваме и промовираме нови музички остварувања. Музиката може да понуди пристојно прибежиште во тешки времиња, и тоа некако беше нашиот мал придонес кон полесно соочување со таа непогода. Меѓутоа, за жал, го изгубивме непосредниот контакт со публиката. Овој јубилеј беше одличен повод повторно да ја воспоставиме врската, па повеќето овогодишни изданија ги промовиравме со концертни настапи во рамки на серијалот „Шарла – 10 лета околу“, на различни локации во Скопје.

Што се однесува до каталогот на „Шарла“, до крајот на годината ќе дојдеме до бројката од 95 музички изданија. Работиме без жанровски бариери, дури и да сакаме поинаку, во така мала културна средина тоа е невозможно. А и нема потреба, овој век од музички аспект донесе релативизирање на сите можни граници во музиката кои беа карактеристични за минатото. Па дури и тогаш, кој може стилски или жанровски да го одреди опусот на еден Дејвид Боуви, на пример? Нашиот критериум за издавање е музика со карактеристики на автентичен, храбар и современ израз, без никакви ограничувања.

Работите во област што е многу тешко да се дефинира како опстојува во нашава држава – независна музичка продукција. Како успеавте да опстоите овие десет години?

– „Шарла Рекордс“ функционира како независна музичка издавачка куќа во своето суштинско значење. Не добиваме никакви материјални средства од државните или градските фондови за култура, или било какви спонзори. Ова го нагласувам дека тоа е во нејзините основачки вредности и принципи. Таа припаѓа на алтернативната култура која, според мене, не треба да има ништо со државата, уште помалку да биде алиби за корумпираните културни политики на сите влади досега, или во нивно име да биде декорација на лошата социјална и економска состојба на луѓето и на заедницата. На тој начин музичарите се ставаат во непријатна ситуација и надвор од својата, да речам, природна позиција во општеството.

Длабоко верувам дека слободните уметници, независни автори, сликари, поети и музичари, се вистинските претставници на народот. Тоа е поради нивниот дар да го искажат неискажливото, да им понудат емоционално препознавање на луѓето, да ги инспирираат во борбата со предизвиците на секојдневието, да бидат нивниот крик. Денес тоа е многу важно. Живееме во време кога сите се оставени сами на себе, лебдиме расфрлани во вортексот од апсурд и неправда, притоа силно конфронтирани меѓу себе и неретко со себе, и во функција исклучиво на своите лични интереси.

Затоа, сакам да ја гледам „Шарла“ како примерот кој подава рака, креативна микрозаедница на искреност и солидарност, оти вистинската музика како акт на љубов нѐ обврзува на тоа. И мислам дека публиката тоа го препознава.

Во суштина, со каква цел и со кого ја основавте „Шарла“ пред десет години?

– Целта на овој издавачки процес е да анимира млади, авторски храбри музичари и да им обезбеди адекватен концепциски простор за нивна работа и развој. Да ги мотивира, и на некој начин да ги заштити од оваа крајно неповолна стварност, која упорно ги тера да заминуваат од тука. „Шарла“ во овие 10 години ја постави таа платформа и притоа успеа да изгради автентичен музички став и имиџ кој веќе е признат и препознат дома, во регионот и пошироко.

Музичките остварувања на наши артисти и бендови го привлекуваат вниманието на исклучително релевантни музички медиуми, портали и радиостаници кои третираат прогресивна музика. Тоа ги прави овие луѓе вистински репрезенти на современата македонска музичка мисла, носејќи ја многу подалеку од границите на државата. Всушност, тоа е и начинот на кој сите би сакале да ги видиме како „одат надвор“, зар не?

Вашите почетоци со музичката работа се поврзани со псевдонимот Пиколомини, име на војсководецот што во Средниот век го запалил Скопје. Што ве наведе да го употребите неговото име?

– Отсекогаш ме интересирала контракултурата како автентичен уметнички сензибилитет и етос, наспроти главните текови и воспоставените норми. Затоа што е храбра, нежна, слободна и независна, и без компромиси ја нуди перспективата на она што е реалност како политички и медиумски конструкт на моќта. Во тој контекст, кога почнував со тој музички проект, барав наслов кој е поврзан со извесен чин на масовна деструкција, секако, како симбол на уметничка провокација инспирирана од панкот и неговата енергија на општествен револт.

Денес, сѐ почесто слушам како луѓето во врвот на својата разочараност од распаднатиот систем, кажуваат дека овде сѐ треба да се запали и да се почне одново. Тоа отприлика најдобро ја опишува и оправдува идејата за името – Пиколомини.

Како автор често користите и други псевдоними. Со каква цел, односно што ја прави разликата во однос на музичкиот материјал?

– Задача, верувам и потреба, на секој што се занимава со креативна работа е постојано да влегува во процеси на барање нови форми и начини на изразување и преку нив авторски да се трансформира. Музиката, условно, овозможува да се раѓате неброено многу пати во рамки на еден живот, тоа е непроценлив дар на таа професија, меѓу другото. Лично, сакам да ја доживувам како игра, како слатка животна заблуда, никако сериозна работа, дека тогаш може да ги затвори вратите.

Тоа што во исто време ја водам и „Шарла“, ми овозможи простор за такви излети кон непознати музички хоризонти и тоа за мене е фантастично искуство. Се работи за проекти со однапред зададена концепциска рамка која може да биде стилски, наративно или на било каков начин одредена. Неретко се направени за еднократна употреба, т.е. функционираат како дела за себе, лишени од авторскиот потпис, како, на пример, албумите „Скопски сновиденија“ или „Афионови полиња“. Тој пристап ми овозможи музички да се развивам во различни правци и притоа да ги комуницирам различните емоционални состојби кои животот и околностите ги предизвикуваат. Тоа мислам дека е важно кога живеете и работите во време и свет на неконтролирано брзи и неочекувани промени.

Изминативе две години се појавувате и како автор на театарска музика за претставите „Чудна случка со кучето во ноќта“ во Драмски театар и „Иванов“ во МНТ во режија на Зоја Бузалковска. По што овој ангажман се разликува од претходните музички остварувања?

– Имено, ова што го зборував. Во тие проекти влегов релативно подготвен за да се справам со предизвикот – музика за театарски претстави. Зоја сакаше да работи со композитор без претходно искуство со театарска музика, како додаден ризик фактор во нејзиниот процес, што е одлика на храбри автори. Самиот тој факт ми се допадна и беше доволна причина да прифатам соработка. Искуството е непроценливо. Кога компонирате музика за себе, се соочувате со празнината во која треба да го сместите делото, да го измислите од ништо, да му дадете живот, емоција и значење преку кои ќе комуницира со реалниот свет. Тој „свет“ во театарот е веќе измислен од текстот и визијата на режисерот. Тоа го олеснува процесот, дека е конкретен и делумно насочен од нарацијата, што е солидна појдовна точка. Вистинскиот предизвик е во комуникацијата на музиката со физичкиот простор, атмосферата и во прилагодувањето со режисерската идеја и актерската игра, со сите потребни детали. Во секој случај, топло ги препорачувам и двете претстави, секако, не само поради моето скромно учество во нив.

Во Вашата прва книга „Деца во длабоко“ акцентот е ставен на сопственото творештво, со „Љубовните писма на Шарла“ опфаќате поширок круг на жанровски тематики поврзани со „Шарла Рекордс“. Колку, во суштина, таков тип литература недостасува во државава?

– На извесен начин, моите книжевни авантури се преслика на музичките искуства, заедничка им е потребата да се движат во различни правци и по можност непредвидливо. „Деца во длабоко“ е збирка поетски текстови за музички композиции кои ги имав работено до тогаш, еден вид лирски документ. „Љубовните писма на Шарла“, пак, е жанровски мозаик од текстови, песни и фотографии, мултимедијална посвета на работата на „Шарла“, создадена од потребата да ѝ се претстави на пошироката јавност нејзината приказна и функција во контекст на 10-годишниот јубилеј.

Ова, секако не ме прави доволно компетентен да ја коментирам книжевната сцена овде, но она што можам да го кажам е дека би сакал да видам и други слични книги кои ја третираат нашата музичка сцена. Речиси е за неверување дека после толку децении исклучително квалитетна музика, на прсти се бројат книжевни изданија од типот на музички биографии на бендови или артисти, мемоари на истакнати музичари или дела на нивни современици кои би ја сведочеле историјата на домашната популарна музика од лична перспектива. Со одредени исклучоци, тука мислам дека значајно потфрламе. Ако „Љубовните писма на Шарла“ е фрлениот камен во тој правец, тогаш оваа книга завршила пола од својата работа.

(Интервјуто е објавено во „Културен печат“ број 200, во печатеното издание на весникот „Слободен печат“ на 14-15.10.2023)