Широкото противење на руската инвазија на Украина ја покажува моќта на обединет одговор на кршењето на човековите права, има и знаци на промена – луѓето излегуваат на улица да го изразат своето незадоволство, а тоа се случува во Иран, Кина и други земји, објави денеска водечката организација за човекови права „Хјуман рајтс воч”.

„Во 2022 година беа забележани голем број кризи за човековите права, но годината обезбеди и нови можности за зајакнување на заштитата од прекршување”, се вели во годишниот извештај на организацијата за состојбата со човековите права во повеќе од 100 земји и територии.

– После години фрагментирани и често половични напори во име на цивилите загрозени во места како Јемен, Авганистан и Јужен Судан, светската мобилизација за она што се случува во Украина не потсетува на извонредниот потенцијал што постои кога владите ги сфаќаат своите одговорности за човековите права на глобално ниво, рече вршителот на должноста извршен директор на групата, Тирана Хасан, во предговорот на извештајот од 712 страници.

Според неа, „сите влади мора да го покажат истиот дух на солидарност кон многуте кризи за човековите права ширум светот, а не само кога тоа им одговара на нивните интереси”.

По руската инвазија на Украина, голема група земји воведоа огромни санкции додека се собраа за поддршка на Киев, а Советот за човекови права на ОН и Меѓународниот кривичен суд започнаа истраги за прекршувањата, забележува ХРВ.

– Државите сега мора да се запрашаат што ќе се случеше доколку преземеа такви мерки по руската анексија на Крим во 2014 година или ако ги применуваа лекциите научени на друго место, како што е Етиопија, каде што две години вооружен конфликт доведе до најлошите хуманитарни кризи, рече Хасан.

– Владите и Обединетите нации ги осудија вонсудските убиства, неконтролираното сексуално насилство и грабежите, но тие не направија ништо друго, рече таа за ситуацијата во Етиопија, каде што силите Тигра потпишаа договор со владата кон крајот на минатата година, надевајќи се дека ќе стават крај на конфликтот.

Организацијата со седиште во Њујорк привлече особено внимание на демонстрациите во Иран што избувнаа во средината на септември поради смртта на Махса Амини, откако таа беше приведена од иранската полиција за моралот поради кршење на строгиот кодекс на облекување во Исламската Република, протестите во Шри Ланка што ја принуди владата да поднесе оставка, како и противењето на бразилскиот претседател Жаир Болсонаро пред да ги загуби изборите во октомври.

Според „Хјуман рајтс воч”, зголеменото внимание од страна на ОН и другите земји на третманот на Ујгурите и турските муслимани во кинескиот регион Синџијанг го „стави Пекинг во дефанзива” на меѓународно ниво, а протестите против владината стратегија „нулта ковид” вклучија широко распространета критика за владеењето на претседателот Си Џинпинг.

– Авторитарните лидери се потпираат на илузијата дека нивната тактика со силна рака е неопходна за стабилност, но како што храбрите демонстранти ширум светот покажуваат одново и одново, репресијата не е кратенка до стабилноста. Протестите во кинеските градови против строгите заклучувања наметнати од властите во контекст на ‘нула ковид’ покажуваат дека желбата на луѓето за човекови права не може да се избрише и покрај напорите на Пекинг да ја потисне, рече Хасан.

Продолжува една од најголемите хуманитарни кризи во светот – во Мјанмар, каде војската ја презеде власта во февруари 2021 година од новоизбраната влада на Аунг Сан Су Чи и оттогаш се бори со несогласувањето. Според Здружението за помош на политички затвореници, од почетокот на репресијата, војската затворила повеќе од 17.000 политички затвореници и убила повеќе од 2.700 луѓе.

Според „Хјуман рајтс воч”, напорите за постигнување мир на соседите на Мјанмар во Асоцијацијата на нациите од Југоисточна Азија (АСЕАН) пропаднале. Освен што блокот им забранува на воените лидери на земјата да учествуваат на самитите, организацијата „врши минимален притисок врз Мјанмар”.

– Во исто време, другите моќни влади, вклучително и оние на САД и Велика Британија, се кријат зад почитувањето на регионалната специфичност за да ги оправдаат своите ограничени акции кон Мјанмар, додаде таа.