Околината на Скопје, па и некои од дворовите на граѓаните се претворени во гробници на угинати домашни миленици, во услови кога ниту во Скопје ниту пак некаде низ државата постои одредена парцела за таа намена, популарно наречена гробишта за миленици, ниту пак кафилерија каде што би се спалувале телата на умрените миленици.

Па, така, луѓето се принудени тајно, под закрила на ноќта своите кучиња и мачки да ги закопуваат каде што ќе стигнат, ризикувајќи да бидат казнети затоа што таквата постапка е забранета со закон. Тргнувајќи од фактот дека речиси секое второ семејство има домашен миленик, а во Идентификацискиот систем на Агенцијата за храна и ветеринарство се евидентирано 27271 кучиња со чип, а којзнае уште колку има што не се чипирани, ваквата негрижа на општините, па и на државата, е навистина неразбирлива.

Во пресрет на сопствениците што не знаат како да постапат со својот починат миленик, им излегуваат некои од ветеринарите. Тие за одреден надоместок ја земаат мршата на угинатото животно, а како тие понатаму постапуваат не е познато, но веројатно исто така ги закопуваат некаде на недозволена локација.

Ова е навистина проблем со кој верувам се соочува секој граѓанин што чува миленик. Јас живеам во зграда, немам двор, па кога ми умре лабрадорот што го чував 15 години одеднаш се најдов во „небрано“. Не знаев што да правам, особено што не станува збор за ситно животно. Ме спаси ветеринарот, му платив и тој рече дека ќе се погрижи за мршата. Што направи, не знам, но јас немав друг начин како да постапам. Никој не кажува што да правиме кога милениците ќе ни умрат, ниту, пак, некому му текнува дека треба да се обезбедат соодветни простори за ваква намена како што има во други земји – објаснува жител на Аеродром.

Во повеќето земји во светот овој проблем е одамна решен и е соодветно законски регулиран. Во Хрватска, на пример, освен што има гробишта за миленичиња, постои и крематориум, а за тоа како ќе биде третирано починатото милениче, одлучуваат неговите сопственици.

Во Америка најстарите гробишта за миленичиња се наоѓаат во Њујорк и датираат од 1896 година. Погребувањето на милениците е познато уште од Стариот Египет кога мачките биле мумифицирани. Најстарите гробишта, пак, за кучиња се пронајдени во Ашкелон, Израел. Се смета дека тука биле закопани илјадници трупови на кучиња во периодот од петтиот до третиот век пред нашата ера. Притоа, повеќето биле миленици.

Кај нас како и сѐ друго, и ова прашање е регулирано во закон, но освен на хартија, како законска можност досега не е применето во практика. Од Агенцијата за храна и ветеринарство велат дека решавање на проблемот со угинатите домашни миленици, односно отстранување на нивните трупови е регулирано во Законот за нуспроизводи од животинско потекло.

Врз основа на Законот за нуспроизводи од животинско потекло („Службен весник на Република Северна Македонија” бр.129/2023), ваквите објекти подложат на одобрување како објект и оператор со нуспроизводи од животинско потекло, со приложување на доказ дека има одобрен елаборат за заштита на животна средина од Министерство за животна средина. А што се однесува до местото кое ќе биде одредено за ова намена треба да се добие согласност од надлежната општина – објаснуваат од АХВ.

Оттаму тврдат дека веќе имаат покренато иницијатива за изградба на кафилерија со што ќе се реши проблемот со угинатите домашни миленици односно отстранување на нивните трупови, но не прецизираат кога таа би се отворила и дали постапката „зачекорила“ подалеку од иницијатива.

Она што е важно е дека доколку во државава е дозволено вдомување и чување домашни миленици, дека за нив е предвидена соодветна ветеринарна заштита, правила за чување, шетање, регистрација и слично, мора да се обезбедат и услови што да прават сопствениците кога ќе им умрат кучињата и мачките. Вака како што е сега, кога мршите се закопуваат по ниви, дворови, неурбанизирани земјишта и на падините на Водно не само што е постапка која законски е недозволена туку е штетна, ја загадува животната средина, а е и потенцијална можност за ширење зарази.