И покрај акциите за предавање на нелегално оружје кои се спроведени повеќепати во Србија и во Црна Гора, двете држави и натаму се опседнати со оружје, се вели во нов германски документарен филм за оружјето во Европа, пренесува „Дојче веле“.

Сигурно е дека во двете земји од Западен Балкан луѓето поседуваат најмногу оружје во Европа: 39 парчиња на 100 жители. Повеќе од нив има само во Соединетите Американски Држави и воено разорениот Јемен. Со други зборови, секое просечно домаќинство во Србија поседува барем едно парче оружје, се вели во филмот „Балканот – опседнат со оружје?“ во продукција на јавната телевизиска мрежа АРД.

За многу граѓани во Србија и Црна Гора, оружјето е дел од традицијата и дел од секојдневниот живот. Знак на слобода и препознавање. Кристијан Голубовиќ сведочи за ова во германскиот документарец. 50-годишникот, со шарена бејзбол капа и многу тетоважи, отсекогаш имал пристап до оружје, а има и богато криминално минато – бил дел од озлогласената мафијашка сцена во Белград во 1990-тите.

Во тие денови, вели тој, можело да се заменат ќебапи за пиштол. Се фали дека дури и денес може да добие оружје за само еден час. За да влезе на таа мафијашка сцена, вели дека тој и неговите пријатели упаднале во дискотеката во хотелот „Маџестик“ во центарот на градот, сите тешко вооружени.

Голубовиќ бил во затвор неколку години во неколку наврати, еднаш и во Диселдорф за вооружен грабеж. Во текот на деведесеттите години, кога војните во поранешна Југославија ескалираа – а со нив и количината на оружје, како и дрогата – насилството доби сосема нови размери, вели тој.

„Сите користеа дрога, сите носеа оружје, никој не се плашеше од никого и никој не почитуваше никого. Тогаш главите паѓаа секојдневно. Сигурно 80 проценти од подземјето на поранешна Југославија и другите делови од Балканот беа збришани во бран убиства“, вели Голубовиќ во германскиот филм.

Кога во мај 2023 година, еден млад човек уби девет лица од автомобил во движење со нелегално оружје купено на црниот пазар, за време на истрагата се покажа дека напаѓачот обожувал кланови и криминалци – првенствено Кристијан Голубовиќ. Цела Србија беше во шок во тоа време.

Само еден ден претходно, во училиште во Белград се случи друго масовно убиство, кога тринаесетгодишното момче Коста Кецмановиќ уби деветмина свои соученици и школскиот обезбедувач, со легално поседуваните пиштоли на својот татко.

450 километри јужно, во Црна Гора, ситуацијата е слична. И речиси секое домаќинство таму поседува оружје. Бројот на убиства таму е исто така многу висок во споредба со просекот во Европа. Една од причините за ова е организираниот криминал: завојуваните кланови жестоко се борат со години – во регионот, но и низ цела Европа.

Полициските службеници ги оценуваат активностите на црногорската мафија како „висок ризик“, но досега не успеале да ги разбијат нивните мрежи. Оружјето се транспортира, се движи и стигнува до Западна Европа оттаму.

Балша Ѓуришиќ, полицаец од специјална единица, во филмот ги покажува запленетите од неговите ноќни проверки: од автоматско оружје до големи количини кокаин – сè може да се најде.

Особено, историскиот град Цетиње, поранешниот главен град на Црна Гора, е место на трагични пукања во редовни интервали. Има сè повеќе извештаи за убиства со снајперисти, автомобилски бомби и масовни убиства. Само во последните четири години, неколку десетици луѓе се убиени на Цетиње, а бранот насилство поттикна граѓански предлог за закон за ограничување на оружјето, кој треба да се гласа есенва, се вели во германскиот документарен филм.