Фискалниот совет смета дека буџетската дупка во Фондот за пензиско и инвалидско осигурување е голема, а линеарните зголемувања од 2.500 денари ќе придонесат Фондот на долг период да не биде одржлив. Затоа, Фискалниот совет оценува дека треба да се зголеми и старосната граница за одење во пензија и стапката за пензиски придонес.

Фискалниот совет, според Законот за буџети, е независно тело што изработува анализи и мислења за макроекономските и за фискалните претпоставки користени за изработка на Буџетот на државата и фискалната стратегија. За ова тело во јавноста се зборуваше една деценија пред да се конституира на крајот од минатата година. Владата треба да ги земе предвид неговите анализи за да води соодветна политика.

„Определбата за задржување на истите стапки на пензиско и инвалидско осигурување со значителното линеарно зголемување на пензиите на двапати по 2.500 денари не само што ќе го зголеми јазот помеѓу приходи од придонеси и расходи за пензии, а со тоа и потребата за покривање од Буџетот на државата, туку на подолг рок уште повеќе ќе ја наруши фискалната одржливост на ФПИОМ“, дециден е Фискалниот совет во Мислење во врска со Фискалната стратегија на Република Северна Македонија за 2025-2029 година.

Фискалниот совет е на мислење дека се потребни дополнителни мерки за одржување на ФПИОМ, намалување на фискалните ризици и консолидација на буџетот во наредниот среднорочен период.

„Потребни се дополнителни мерки, како зголемување на работниот век на вработените, така и постепено (макар и благо) зголемување на стапката на придонесот за ФПИОМ (тековно е 18,8%), која моментално е за 2,4% помала во однос на 2008 година кога изнесуваше 21,2%. Кога на ова би се додало стареењето на населението, а со тоа и секоја година зголемувањето на бројот на пензионери за околу 1.500-1.700 нови пензионери секоја година, придружено и со преференцијата за емигрирање на младите во странство, а со тоа и релативно намалување на покриеноста на пензиските приходи со наплатените придонеси, проблемот уште повеќе станува комплексен. Оттука, фискалната одржливост на Фондот за ПИОМ претставува посебен фискален ризик. Имајќи го предвид значителното намалување на невработеноста, недостатокот од квалификувана и професионална работна сила, Фискалниот совет цврсто препорачува од почетокот на 2026 година да се зголеми старосната граница за пензионирање за мажи и жени на 67 години и истовремено да се зголеми стапката за пензиско осигурување за 0,7 процентни поени, односно да изнесува 19,5 проценти“, пишува во Мислењето.

Фискалниот совет потенцира дека потоа во 2027 година би се направила дополнителна анализа на фискалната одржливост на ФПИОМ и во зависност од трендот и потребата, би требало постепено да се зголемува стапката на најмалку 21 процент до 2029 година.

Мислењето на Фискалниот совет не значи и автоматско вградување во законски решенија. Сепак, Левица остро реагираше и посочи: „Доколку десничарската логика на експлоататорската влада посегне по ваква пензиска политика, неминовно од македонските работници ќе создаде слуги на капиталот, кои робуваат во своите животи за нивните имоти“.

Партијата го повика Фискалниот совет да го преиспита мислењето.

– Потребно е спроведување стратегиски политики во реалниот сектор, кои ја подобруваат положбата на работниците, во спротивно бранот на иселување на млада и стручна работна сила нема да биде спречен, а со тоа нема да се спречи и намалувањето на придонесот во ФПИОМ – велат од партијата.

Фискалниот совет, пак, е составен од високи професионалци. Претседател е Глигор Бишев, поранешен директор на Шпаркасе банка, кој во својата кариера имал и многубројни други функции. Членови се и академик Абдулменаф Беџети, како и Марина Трпеска, редовен професор на Економскиот факултет при УКИМ.