Фондот за хуманитарно право на Косово (ФДХК) го објави годишниот извештај за 2020 година, под наслов „Судења за воени злосторства: бавен напредок“.

Водачот на проектот за следење на судењата за воени злосторства, Анка Куртеши-Хајдари рече дека пандемијата ковид-19 имала влијание и врз судството во Косово, предизвикувајќи судовите да бидат затворени некое време и ова да се рефлектира врз правдата.

Таа истакна дека набљудувачите на ФДХК во извештајниот период (1 јануари – 31 декември 2020 година) следеле 58 рочишта на основните судови во осум случаи поврзани со обвиненија за кривично дело воено злосторство против цивилното население.

„Поради постоење на разумно сомневање или обвинувања дека тие сториле воени злосторства против цивилното население, во текот на 2020 година се покренати кривични постапки или во различни фази во 11 случаи против осум Срби и тројца Албанци. „Во однос на другите обвинувања, кои беа поврзани со воени злосторства и имаат политичко или етничко потекло, 23 Албанци, осум Срби и еден Бошњак беа вклучени во три случаи“, рече Куртеши-Хајдари.

Министерката за правда, Албулена Хаџиу, која учествуваше на оваа конференција, рече дека министерството што ќе го води ќе има приоритет во решавањето на воените злосторства. Таа вели дека и покрај фактот што поминаа две децении од војната, „ова е последен момент да се решат воените злосторства“.

Според неа, нема земја како Косово што ги занемарила овие злосторства, затоа „потребна е правда за она што се случило за време на војната“.

Во врска со ова, косовскиот министер рече дека прво треба да се зајакнат капацитетите на Специјалното обвинителство, бидејќи во обвинителството има само четири обвинители кои се занимаваат со воени злосторства и бројот на нивните случаи е многу висок.

Хаџиу рече дека во мај оваа година ќе започне формирање со закон на Институтот за злосторства извршени за време на војната во Косово.

„Сè уште нема институционална документација за сите злосторства извршени за време на војната во Косово. И, несомнено, ова е неприфатливо за независна држава, со оглед на историјата или тешкото минато низ кое помина нашата Република“, нагласи Хаџиу.

Амбасадорот на ЕУ, Томас Шуњог, рече дека ЕУ го поддржува процесот додека го поздравува дури и најмалиот напредок во овој поглед.

Шуњог истакна дека во овој процес може да се постигне повеќе со професионализирање на тимот за истраги на воени злосторства: кој вклучува полицајци, истражители, обвинители и судии.

„Важно е овој процес да го водат оние кои го поминале ова искуство и да имаат долгогодишно искуство во истрагата на воените злосторства“, рече Шуњог.

ФХП на крајот од извештајот од оваа година ја препорача неопходноста од воспоставување правна соработка со Србија. Според нив, Владата на Косово треба да биде посветена на воспоставување меѓународна правна соработка на агендата на преговорите со Србија.