Европските потрошувачи и натаму не сакаат да консумираат инсекти – во каква било форма, иако Европската агенција за безбедност на храната на почетокот на годинава дозволи храната да се збогатува со високопротеинско брашно од брашнести бубачки и домашни штурци. Романскиот претседател Клаус Јоханис денеска прогласи закон со кој се забранува употребата на оброци од инсекти во традиционалните романски производи, пишува сајтот Хотњус. Предлог-законот, кој беше инициран од лидерот на Социјалдемократската партија и актуелен премиер на Романија, Марсел Чолаку и уште двајца пратеници од истата партија, ја регулира употребата на брашно од инсекти во производството и продажбата на традиционални производи, за пример милиброд, на територијата на Романија, забележува веб-страницата.

Засега од македонските институции не е побарано да се одобри ваков производ, и на македонските трпези во догледно време нема да се јаде таа храна. Агенцијата за храна и ветеринарство има пропишано национална постапка за одобрување вакви производи што спаѓаат во категоријата храна произведена со иновирани технологии, а досега до нив не е поднесено барање за одобрување производ што содржи ларви или други форми на инсекти, претходно потврдија за „Слободен печат“ од АХВ. Пред две години се разви слична дискусија, откако ЕФСА објави позитивно мислење за употребата на суви жолти ларви од инсектот Тенебрио молитор, како авторизирана храна произведена со иновирани технологии. И тогаш, како и сега, според странските медиуми, се разгледуваше нивното користење во повеќе варијанти, како додаток за јадења или како брашно.

Од АХВ објаснуваат дека храна и состојки на храна произведени со иновирани технологии или т.н. „нова храна“ (новел фуд) е секоја храна или нејзина состојка што нема значителна историја на консумација пред 1997 година, кога во ЕУ е донесена првата регулатива со која се пропишуваат посебните барања за безбедност на оваа храна. Како што објави ЕФСА, прашокот, односно брашното од „куќниот штурец“ и официјално може да се продава на европскиот пазар, а списокот на производи во кои е дозволено да се најде практично нема крај.

Во ограничени количини може да се користи за производство на: леб, печива, бисквити, житарки, замрзнати пици и други тестенини. Дозволено е и во зачини, пиво, инстант супи, замени за месо, сосови, преработки од компири, јадења од мешунки и зеленчук, кондиторски производи… За воведувањето на високопротеинско брашно на база на инсекти во исхраната на Европејците се зборува долго време. Врз основа на мислењето на Европската агенција за безбедност на храната (ЕФСА), прашокот за куќен штурец (Aхета доместикус) е безбеден, а во таканаречената нова храна (новел фуд) беше вклучен на почетокот на јануари годинава.

Така виетнамската компанија „КрикетУан Ко“ доби зелено светло да го продава на пазарот на ЕУ во следните пет години. Пржените штурци наводно имаат вкус на јаткасти плодови, главно лешници, но и на семки од сончоглед. Експертите тврдат дека тие се богати со железо, аминокиселини и содржат повеќе од 60 грама протеини на сто грама.

На научната Конференција „Храната и новите технологии“ која се одржа летоска зборуваше и д-р Катерина Геразова – Ефремова од Агенцијата за храна и ветеринарство од секторот за нова храна. Таа зборуваше за тоа каков е процесот за влез на нова храна во земјава, но и за нејзиното искуство во работењето во EФСА – Европското тело за безбедност на храната. Геразова – Ефремова била дел токму од тимот за испитување на нови типови на храна во ЕУ, пренесе порталот „Смарт“.

„Кога зборуваме за нова храна, односно „новел“ храна тоа е нешто кое е ново или иновативно, невообичаено за пазарот на кој доаѓа. Но, кога новата храна е квалитетна и безбедна потрошувачите лесно се приспособуваат кон неа. Низ нашите контроли поминувала и храна како чиа семето и киноата, кои денеска се широко прифатени. Веќе во маркетите го гледаме и фасилис плодот кој исто така е новина на македонскиот пазар. Новите трендови налагаат барање на храна која е замена за месото, како и храна која се произведува во поеколошки процеси. Сите типови на храна кои влегуваат на пазарот треба да бидат: безбедни за јадење, соодветно и транспарентно означени, ако заменуваат одредена храна треба да бидат барем исто толку нутритивна и веќе одобрена и безбедна за потрошувачка – објаснила Геразова – Ефремова.

Новел храна само на посебни штандови

На романските економски оператори им е забрането да користат на територијата на државата, новоовластени прехранбени производи во производството на прехранбени производи вклучени во Националниот регистар на традиционални производи и Националниот регистар на традиционални рецепти, се наведува во нормативниот акт на Романија.

Дополнително, законот забележува дека во името на даден производ нужно мора да стои дека го содржи новоовластениот производ, без разлика на процентуалниот сооднос, како и предупредување за можни алергиски реакции. Планирано е и овие производи да бидат изложени во продавниците на посебни штандови, јави БТА. Во случај на прекршување на законските одредби, глобите се движат од 10.000 леи до 100.000 леи (еврото се менува за 4,96 леи).

Хотњуз потсетува дека Европската комисија досега има одобрено за конзумирање четири типа инсекти: куќен штурец, миграциски скакулец, ларва од брашно и измет од бубачки.