Во време кога ОБСЕ е пред колапс и неизвесно е дали на 1 декември во Скопје ќе се „изгаснат светлата“ на Организацијата или, како едно од решенијата, Македонија уште една година ќе биде претседавач, министерот за надворешни работи Бујар Османи како прв човек годинава повторно се најде на удар на земја членка. По забелешките и критиките од Москва, овојпат реакцијата дојде од Азербејџан.

Властите во Баку, во контекст на судирот во Нагорно Карабах, ја осудија и отфрлија неодамнешната изјава на претседавачот со ОБСЕ Османи за, како што велат, наводите против Азербејџан за најновата ситуација во регионот. Тие се повикуваат на одлуки на ОБСЕ, според кои, претседавачот е обврзан да осигура дека неговите активности не се во спротивност со позициите договорени од сите земји-членки на ОБСЕ.

„Наспроти повеќедецениската неприфатлива негрижа на Организацијата за сериозните прекршувања на нејзините принципи и обврски од страна на Ерменија, таквата позиција заснована на едностран и пристрасен наратив не може да се смета за веродостојна. Користењето на ОБСЕ, неговото Претседателство и другите извршни структури за оваа цел е штетна и за напорите за изнаоѓање решенија за проблемите со кои ОБСЕ како организација во моментов се соочува“, пишува во реакцијата од МНР на Азербејџан.

Што кажа Османи за да биде цел на овие критики од Баку?

Пред неколку дена Османи, како претседавач со ОБСЕ изрази сериозна загриженост и повика на зголемена меѓународна поддршка и хуманитарна помош за над 100.000 Ерменци од Нагорно Карабах кои нашле засолниште во Република Ерменија.

– Хуманитарните потреби мора да останат главен приоритет и меѓународната донаторска заедница треба да продолжи активно да демонстрира солидарност и споделување одговорност за да ѝ помогне на Ерменија додека нејзината влада реагира на оваа хуманитарна криза – изјави Османи.

Тој, меѓу другото, додаде и дека присуството на независна меѓународна набљудувачка мисија на теренот ќе донесе довербаи уверување за оние кои сакаат да се вратат. Османи се осврна и на јавните изјави на Азербејџан за интеграцијата на ерменското население и изгледите за враќање на раселеното население со порака дека заштитата на правата и безбедноста на Ерменците од Карабах, во согласност заложбите од ОБСЕ, е одговорност на Азербејџан.

– Употребата на сила над дипломатските преговори за решавање на споровите е секогаш неприфатлива и ги попречува изгледите за достоинствен и инклузивен мир – рече Османи, додавајќи дека го поддржува продолжувањето на политичките процеси кон мировен договор меѓу земјите.

Како одговор на оваа изјава Азербејџан возврати со потсетување дека ОБСЕ долги години имала шанса да биде дел од решението во регионот, но не успеала тоа да го испорача поради „деструктивната позиција на Ерменија и помирувачкиот став на одредени инволвирани играчи“.

Во серијата критики до ОБСЕ и нејзиниот претседавач азеребјџанското МНР вели и дека Организацијата со децении не успеала да обезбеди враќање на суверенитетот и територијалниот интегритет на Азербејџан, како и правата на стотици илјади азербејџански внатрешно раселени лица да се вратат до нивните домови.

„Нашите апели ОБСЕ да одигра позитивна улога во постконфликтните напори за рехабилитација и реконструкција, вклучително и деминирање, исто така беа игнорирани. Изјавата на претседавачот за таканаречена независна меѓународна набљудувачка мисија се чудни, со оглед на неуспехот на оваа организација во изминатите речиси три децении ефективно да ги искористи сопствените структури воспоставени за решавање на конфликтот Ерменија-Азербејџан и за отстранување на последиците од окупацијата на Ерменија на териториите на Азербејџан“, се додава во реакцијата од Баку.

Критиките од Азербејџан следат по судирот и напдите од Москва и до ОБСЕ и до -претседавачот Османи. Освен што го блокира наредното претседателство со Организацијата, четворицата извршни функционери и буџетот, Русија реагираше и на осудата од страна на ОБСЕ на изборите во Доњецк и Луганск, како и во областите на Запорожје и Херсон. Руското МНР ја критикуваше ОБСЕ дека не ја разбира суштината на своите овластувања и дека не треба да дава коментари за прашања за територијалната структура на земјите членки на организацијата, туку да воспостави нормална практика за следење на изборните процеси.

Претходно, Постојаната мисија на Русија во ОБСЕ го обвини македонското претседателство дека води „креативна дипломатија“, која го поткопува одлучувањето со консензус.

Во низата критики за претседавачот со ОБСЕ на руското МНР е и реакцијата поради одбивањето на руските невладини организации да учествуваат на настан за родова еднаквост и за зајакнување на правата и можностите на жените, под покровителство на Претседателството со ОБСЕ, што се одржа во Тетово.