Во Романија проевропскиот кандидат Никушор Дан би имал тешкотии да стане претседател без гласовите на романските Унгарци и Молдавците. Очигледно, малцинствата се важен гарант на демократијата во Европа, анализира ДВ.

Европа, исто така, воздивна со олеснување минатата недела кога беше објавено дека нов претседател на Романија е градоначалникот на Букурешт и либерален проевропски ориентиран Никушор Дан. Но, уште поинтересно е она што најверојатно беше клучно за ова спасение на демократијата во оваа земја: гласовите на етничките Унгарци во Романија и Молдавците со двојно државјанство. Ден доби повеќе од 500.000, можеби дури и 700.000 гласови од нив – односно, речиси целата предност од 830.000 гласови во однос на неговиот противник, националистичкиот десничар Џорџ Симион.

Гласовите на Унгарците во Романија се особено интересни: тие се национално малцинство во таа земја уште од распадот на Австро-Унгарија по Првата светска војна, кога и Трансилванија стана дел од Романија. Денес, има околу еден милион од нив, што е околу 5,5 проценти од населението на Романија. Инаку, романските Унгарци се претежно лојални следбеници на Виктор Орбан, но не можеа да им веруваат на своите уши кога, една недела пред вториот круг од изборите, унгарскиот премиер ги „советува“ да гласаат за кандидатот на крајната десница, Георг Симион, кој даде експлицитни антиунгарски изјави, а имаше дури и насилни акции од неговите поддржувачи против унгарското малцинство.

Тука, Орбан покажа дека всушност помалку се грижи за Унгарците во Романија отколку за „големата“ политика и неговата желба да добие сојузник во Романија во таканаречениот суверенистички камп во Европа, т.е. автократскиот, проруски и антиевропски блок. Но, за Унгарците во Романија, опцијата на Орбан да гласаат против себе беше апсурдна – и тие целосно ги игнорираа желбите на унгарскиот премиер.

Иако нема точна статистика за однесувањето на етничкото гласање, според експерти како што се трансилванскиот Унгарец и социологот Нандор Маѓари, Дан добил околу 550.000 до 600.000 гласови од романските Унгарци. „Романските Унгарци така гласаа за зачувување на либералната демократија и продолжување на евроатлантскиот пат на Романија.“ Всушност, и таму беа срушени рекорди: Во романскиот округ Харгита, каде што 85 проценти од населението се етнички Унгарци, дури 91 процент од гласачите гласаа за Никушор Дан, највисок резултат во цела Романија.

Демократскиот сојуз на Унгарците во Романија (UDMR), партијата на романските Унгарци, исто така нагло го промени курсот. Таа речиси континуирано учествува во романските влади од 1996 година и направи многу за помирување на Романија и Унгарија. Но, во последниве години, Орбан станува сè помалку таинствен во врска со својата преференција за Голема Унгарија, со добро познатата теза дека Унгарија се протега сè до местото каде што живеат Унгарците – и затоа е добар дел од Романија.

Ваквите националистички тонови не се без одѕив: Унгарија долго време им нуди државјанство на своите сонародници во странство, и тие на тој начин можат да учествуваат на избори во Унгарија. И меѓу нив, Фидес на Орбан редовно освојува повеќе од 90 проценти од гласовите. УДМР, исто така, во голема мера стана додаток на Орбан во последниве години, но дури ни таа партија не можеше да ја разбере препораката на Орбан да се гласа за романски националист и јавно објави дека не се согласува со неа.

„Орбан направи грешка“, вели за ДВ поранешниот либерален политичар од УДМР и трансилваниски унгарски адвокат, Петер Екштајн-Ковач. „Мислеше дека Унгарците во Трансилванија ќе проголтаат сè, вклучително и неговото глобално лудило, но се излажа.“ Но, Екштајн-Ковач не зборува за прекин на односите меѓу UDMR и Фидес. „Тоа е расцеп во врската, а не раскинување.“ И социологот Маѓари верува дека „во целина, Орбан сè уште може да смета на поддршката на Унгарците во Романија“.