Одлуката на претседателот Доналд Трамп да ја распореди Националната гарда во неколку американски градови предизвика низа правни битки со државните и локалните власти, објавува Би-би-си.

Трамп тврдеше дека употребата на федерални сили е неопходна за смирување на насилството во градовите предводени од демократите, борба против криминалот и поддршка на неговите иницијативи за депортација. Неколку демократски гувернери остро се спротивставија на овој потег, велејќи дека е непотребен и дека може дополнително да ги ескалира тензиите.

Правната битка веќе започна. Државата Илиноис вчера поднесе тужба со која бара да се блокира распоредувањето на трупи во Чикаго, додека федерален судија вчера привремено го запре распоредувањето на членови на Националната гарда од Тексас и Калифорнија во Портланд. Додека судските битки продолжуваат, еве клучни информации за Националната гарда.

Што е Националната гарда?

Националната гарда е првенствено составена од војници стационирани во државите кои реагираат на вонредни состојби како што се природни катастрофи или големи протести. Секоја од 50-те американски држави, како и Дистриктот Колумбија и териториите Гуам, Порторико и Американските Девствени Острови, има свои единици. Тие исто така можат да бидат распоредени во странство, а некои единици се специјализирани за борба против пожари или обезбедување на границата.

Иако Гардата е во крајна линија подредена на Министерството за одбрана и може да биде ставена под федерална контрола од претседателот во одредени околности, барањата за нејзина интервенција обично доаѓаат од локално ниво. Гувернерот ја активира Гардата за време на вонредна состојба и може да побара помош од претседателот или други држави.

Важно е да се напомене дека Националната гарда има ограничени овластувања: нејзините членови не спроведуваат закони, не апсат или не вршат претреси.

Обидите на Трамп да ја заобиколи постапката

Претседателот Трамп неколку пати се обиде да го заобиколи вообичаениот протокол за распоредување на Националната гарда. Во јуни, тој ја презеде контролата врз Калифорниската Национална гарда за да одговори на протестите против имиграциските рации во Лос Анџелес, и покрај противењето на гувернерот Гевин Њусом.

Калифорнија поднесе две тужби против неговата администрација во врска со ова прашање. Додека апелациониот суд пресуди во корист на претседателот во едниот случај, федерален судија во другиот случај утврди дека Трамп го прекршил Законот за безбедност на граѓаните.

Стотици членови на Гардата пристигнаа во Вашингтон во текот на летото за да се справат со она што Трамп го опиша како „ситуација на целосно и апсолутно беззаконие“, наведувајќи ги бездомништвото и криминалот.

Тој неодамна одобри распоредување на 300 членови во Чикаго по протестите пред центрите за притвор на имигранти. Демократскиот гувернер Џеј Би Прицкер го обвини Трамп дека се обидува да „произведе криза“ и исто така поднесе тужба. Најновата во низата беше обид за испраќање на Гардата во Портланд, што федерален судија привремено го блокираше во неделата навечер.

На кој закон се повикува Трамп?

Администрацијата на Трамп се повикува на малку позната одредба од американскиот воен закон која ретко ја користеле претседателите. Станува збор за член 12406 од американскиот законик, кој му дозволува на претседателот да ја повика Националната гарда на која било држава ако Соединетите Американски Држави се „нападнати или им се заканува инвазија од странска нација“ или ако „постои бунт или закана од бунт“ против владата на САД.

Трамп го повика законот во јуни кога федерализираше 2.000 членови на Гардата за поддршка на мисиите за имиграција и царинска контрола (ICE). Министерот за одбрана Пит Хегсет, исто така, го цитираше во меморандум од 28 септември за распоредувањето на 200 членови на Националната гарда на Орегон.

„Многу сме уверени во законската надлежност на претседателот да го стори ова“, изјави портпаролката на Белата куќа, Каролина Ливит, пред новинарите во понеделник, 6 октомври. „И многу сме уверени дека ќе победиме според законот – додаде таа.