Mолдавскиот олигарх и политичар во бегство, Владимир Плахотњук, поранешен лидер на Демократската партија на Молдавија, вчера е уапсен во Грција.

Грчките власти го уапсиле Владимир Плахотњук, кој бил предмет на црвена потерница од Интерпол за криминална организација, измама и перење пари. Апсењето, наводно, се случило додека патувал за Дубаи.

олдавската полиција објави во соопштение за медиумите дека Плахотњук е уапсен заедно со поранешниот спортист и пратеник Константин Куку.

„Пред кратко време, преку официјалните комуникациски канали на Интерпол во Атина, бевме информирани дека се уапсени двајца молдавски државјани. Едниот од нив е Владимир Плахотњук“, се вели во соопштението на полицијата пуштено вчера.

Поранешниот моќник на Молдавија е меѓународно баран за сериозни финансиски кривични дела, вклучувајќи перење пари, измама и водење криминална организација, во контекст на таканаречената „кражба на векот“ – проневера на 1 милијарда долари од банкарскиот систем на неговата земја помеѓу 2012 и 2014 година. И покрај постојаните напори за негова екстрадиција од страна на САД и Турција, тој досега успеа да избегне апсење.

Интерпол издаде црвена потерница по Плахотњук, кој поседуваше повеќе пасоши – вклучувајќи молдавски, романски и руски – како и лажен мексикански пасош. Неколку земји побараа негова екстрадиција поради неговата наводна вмешаност во широко распространети корупциски скандали. Неговото апсење во Грција е значаен развој, во услови на постојан меѓународен притисок против него.

Кој е Владимир Плахотњук?

Владимир Плахотњук е роден во селото Питушка, во округот Калараш, но детството го поминал во селото Грошешти, во округот Ниспорени. Тој е еден од најбогатите, највлијателните и најконтроверзните луѓе во Молдавија.

Плахотњук посетувал средно училиште во селото Грозести, во округот Ниспорени, од кое дипломирал во 1983 година со почести. Во 1991 година, се стекнал со диплома по инженерство на Техничкиот универзитет во Молдавија, Факултет за прехранбена технологија. Во 2002 година, се стекнал со диплома за бизнис администрација (MBA) на истиот универзитет, додека во 2006 година завршил и постдипломски студии по граѓанско право на Универзитетот за европски студии во Молдавија.

Помеѓу 2001 и 2011 година, тој работел како комерцијален директор (одговорен за набавки и продажба), потоа генерален директор и на крај потпретседател на „Петром Молдавија“, една од најголемите компании за увоз и дистрибуција на нафта во Молдавија.

Кон крајот на 2010 година, Плахотњук беше избран за прв потпретседател на Парламентот – позиција што претходно не постоеше – кратко време откако влезе во парламентот преку Демократската партија на Молдавија (ПДМ). Тој поднесе оставка во 2013 година, по судир со премиерот Владимир Филат, кој последователно го изгуби пратеничкиот имунитет и беше осуден за корупција.

Во декември 2016 година, Плахотњук го презеде раководството на ПДМ, а една година подоцна партијата се пресели во луксузна канцелариска зграда од 7.000 квадратни метри во срцето на главниот град. Зградата ја изнајмила компанија-параван, чии вистински сопственици биле „скриени“ зад офшор сметки во Белизе, познат даночен рај.

На парламентарните избори во февруари 2019 година, Плахотњук се кандидираше за пратеник во изборна единица број 17, во Ниспорени, каде што го поминал детството. Таму забележа импресивна победа, добивајќи над 70% од гласовите.

Во јуни 2019 година, коалицијата ACUM (PAS и DA) се здружи со Социјалистичката партија (PSRM), формирајќи парламентарно мнозинство и влада предводена од Маја Санду. ПДМ го призна поразот и ја предаде власта, додека Плахотњук одеднаш ја напушти Молдавија. Неколку дена подоцна, тој објави преку Фејсбук дека поднесува оставка од раководството на ПДМ и дека нема да бара никаква улога во партијата. Кон крајот на јули, тој поднесе оставка и од Парламентот, осудувајќи го „заложништвото на Молдавија од страна на Руската Федерација“.

На 22 февруари 2019 година, два дена пред изборите, руското Министерство за внатрешни работи објави дека Владимир Плахотњук и Вјачеслав Платон се осомничени за учество во меѓународна криминална мрежа во Русија. Двајцата беа обвинети за нелегални трансакции со валута и повлекување на над 37 милијарди рубли од Русија.

На 26 јуни 2019 година, истиот орган објави дека Плахотњук и неговиот помошник, Константин Туту – поранешен кикбоксер, а подоцна и пратеник – се обвинети во отсуство за трговија со дрога од Северна Африка во Русија, во соработка со молдавскиот наркобос „Борман“.

Самиот Плахотњук ги опиша овие обвинувања како „фантазии и обиди да се поврзе моето име со злосторства со кои немам апсолутно никаква врска“ и нагласи дека „ваквите обвинувања обично се појавуваат за време на предизборниот период или по одлуките на ПДМ што не ѝ се допаднаа на Москва“.

Плахотњук ја напушти Молдавија во јуни 2019 година, по изборниот пораз на неговата партија, и привремено се насели во Соединетите Американски Држави. Сепак, на 28 август, тој полета од Меѓународниот аеродром во Мајами и, според властите, пристигна во Турција на 10 септември. Како што објави „Нордик монитор“, Плахотњук одржувал блиски врски со турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган.

„Финпар Инвест СРЛ“, најстарата компанија во семејството Плахотњук, сè уште контролира огромни имоти и средства вредни милиони евра во Молдавија – од кои некои беа приватизирани по ниски цени за време на комунистичката влада. Откако Плахотњук ја напушти функцијата во јуни 2019 година, Канцеларијата за враќање на криминални средства ги заплени имотите на „Финпар“ и поднесе тужба за перење пари.

За време на неговата политичка кариера, Владимир Плахотњук тајно стекнал имот во странство, кој го криел зад фиктивни компании и доверливи лица. Според RISE Moldova, Плахотњук поседува, меѓу другите, четири имоти во вредност од над 30 милиони евра: еден во Романија, еден во Швајцарија и два во Франција.

Како ги пронајде грчката полиција?

Поконкретно, по евалуација на информациите добиени од Дирекцијата за меѓународна полициска соработка при Главното седиште на грчката полиција, во контекст на истрага за можно нерегуларно издавање лични документи на странско лице, беше утврдено – преку вкрстена проверка на податоците од апликацијата BIOHUB на ИНТЕРПОЛ – дека станува збор за 59-годишно лице по кое се води меѓународна потрага.

Веднаш е формирана специјална работна група од полицајци од Поддирекцијата за гонење на кривични дела против животот и имотот, а нивната истрага доведе до локацијата на куќата каде што живеел 59-годишникот, во област на јужните предградија.

Како што се испостави, 59-годишникот живеел со 38-годишникот, кој исто така бил гонет, и кој, за да се минимизира ризикот да биде откриен, останал во куќата поголемиот дел од денот. Карактеристика на мерките на претпазливост што ги презеле била дека, при најмала сомневање дека ќе бидат следени, ќе ја сменат земјата на живеење.

Во рамките на операцијата, двајцата беа лоцирани на меѓународниот аеродром во Атина „Елефтерос Венизелос“, каде што беа запрени со асистенција на аеродромските власти, пред да заминат за трета земја. При проверката на нивните информации, беше утврдено дека користеле лажни лични документи, со наводни органи за издавање од Бугарија, Романија и Русија.

Што е откриено во истрагите?

При физички претреси кај 59-годишникот биле пронајдени и запленети патни документи издадени од бугарските власти на кои е прикажано истото лице со различни идентификациски податоци, износ од 2.670  евра, компјутер, 2 мобилни телефони и мноштво УСБ стикови за складирање дигитални податоци.

Во исто време, кај 38-годишникот беа пронајдени и запленети патни документи на романските власти на кои е прикажано истото лице со различни идентификациски податоци, лажна дозвола за долгорочен престој од романските власти со негова фотографија, лажна бугарска возачка дозвола со фотографија на 59-годишникот, износот на пари од 1.628 евра и 401 долари и 2 мобилни телефони.

При последователниот претрес на куќата каде што живееле, пронајдени и запленети: 155.000 евра, 17 лажни пасоши и лични карти од разни земји, УСБ уреди со специјален безбедносен софтвер, голем број мобилни телефони и компјутери, 4 луксузни часовници од брендови, особено од голема вредност и приватно возило, она што 59-годишникот го користел исклучиво за својот превоз.