САД во понеделник воведоа царини до 50 проценти за увоз од Индија, класичен пример за ситуација каде што двете земји губат, а трета страна, во овој случај Русија, која беше наводна цел на санкциите, има корист, објавува Ројтерс.

Дополнителната царина од 25 проценти, која администрацијата на Трамп ја додаде на веќе постоечката царина од 25 проценти за индиска стока, е одговор на фактот дека Индија продолжува да купува руска сурова нафта. Сепак, овие екстремно строги царини веројатно нема да ја постигнат посакуваната цел и би можеле да го направат Њу Делхи уште порешителен да продолжи да тргува со Москва.

Индија значително се сврте кон руската сурова нафта по инвазијата на Украина во 2022 година, кога западните купувачи ја прекинаа соработката со Русија. Руската нафта наскоро сочинуваше околу 40 проценти од вкупниот увоз на Индија.

Таа зависност помогна да се одржат глобалните цени на нафтата пониски, бидејќи руската нафта остана на пазарот, а индиските рафинерии профитираа добивајќи ја по поевтини цени од нивните блискоисточни и африкански конкуренти.

Клучно прашање за Индија

Клучното прашање е дали е попрофитабилно за Индија да се соочи со 50 проценти царини за извоз во САД и да продолжи да купува руска нафта, или да се потчини на притисокот на Трамп. Гледано чисто низ економска призма, попуштањето пред Трамп би имало многу повеќе смисла. Според податоците од аналитичката компанија „Кплер“, Индија увезла 1,88 милиони барели руска нафта дневно во првата половина од 2025 година.

Според груба проценка дека руската нафта е 5 долари поевтина за барел од алтернативите, индиските рафинерии заштедуваат околу 3,5 милијарди долари годишно. Од друга страна, извозот на стоки од Индија во САД во 2024 година изнесувал 87 милијарди долари, а новите царини ќе влијаат на приближно 55 проценти од таа сума. Бидејќи царината од 50 проценти може да го запре поголемиот дел од трговијата, Индија може да изгуби многу повеќе економски отколку што добива со купување поевтина руска нафта.

Но, одлуката да се продолжи со купување руска нафта веројатно ќе се базира на политика, а не на економија. Би било политички штетно за индискиот премиер Нарендра Моди дома да се види дека попушта под притисокот на Трамп.

Индија веројатно ќе ги смета потезите на Трамп за недоследни, со оглед на тоа што американскиот лидер не покажува исто незадоволство од Кина, која исто така продолжува да купува руска нафта.

Ризик од ескалација

Постои реален ризик спорот меѓу најголемата и петтата најголема економија во светот да ескалира. Проблемот за Трамп е што тарифите се во голема мера еднократна форма на притисок; откако ќе се зголемат на нивоа што ја уништуваат трговијата, тие го губат своето влијание. Ако Индија продолжи да купува руска нафта, Трамп ќе мора да најде нови начини да изврши притисок.

Индија, исто така, има можност да одговори. Таа би можела политички да се приближи до другите американски ривали, како што се Бразил и Кина, и да ги запре сите купувања на американска енергија, кои се во пораст во последните месеци. Во првата половина од 2025 година, Индија увезуваше 234.000 барели сурова нафта од САД дневно, 11,51 милиони тони американски јаглен и 1,22 милиони тони течен природен гас (LNG).

Единствениот вистински победник е Путин

Иако губењето на индискиот пазар не би било голем удар за американските извозници, тоа би бил јасен сигнал дека геополитиката има предност пред пазарните закони на понудата и побарувачката. На крајот на краиштата, царините на Трамп ризикуваат да имаат спротивен ефект од она што беше наменето, туркајќи ја земјата што беше еден вид сојузник во прегратка на американските противници.

Во оваа ситуација, единствениот вистински победник е рускиот претседател Владимир Путин, кој продолжува да продава нафта на Индија додека гледа како односите меѓу Вашингтон и Њу Делхи се уриваат, заклучува Ројтерс во анализа.