До крајот на годината нема да има доволно пари за пензионерите, па затоа со ребалансот на буџетот се додаваат дополнителни 16,6 милиони евра. За задолжителните приватни пензиски фондови во кои оди дел од пензискиот придонес, пресметано е дека до крајот на годината ќе требаат уште 24,4 милиони евра. Над 21 милион евра ќе се додадат на образованието и во оваа ставка влегува зголемување на професорските плати во високото образование за околу 4 милиони евра, додека другите пари ќе се потрошат на стока и услуги и капитални проекти. На инфраструктурните проекти во општините што ќе се финансираат со пари од централниот буџет се додаваат уште 7,3 милиони евра. Зголемени се и капиталните расходи за 4,8 милиони евра.

Ова се најголемите ставки за кои ќе има повеќе пари во буџетот. Вкупното зголемување на приходната страна е 57,5 милиони евра. И расходите се зголемуваат за 57,5 милиони евра. Ребалансираниот буџет на приходната страна тежи 5,89 милијарди евра, а на расходната 6,56 милијарди евра.

Заменик-министерот за финансии Николче Јанкуловски, кој го образложи ребалансот, рече дека измените и дополнувањата на буџетот за 2025 година се потврда на фискалната политика за неопходноста од консолидација и подобрено управување со јавните финансии. Според него, зголемувањето на расходите се должи на исполнување законски обврски, зголемување на пензиите, како и на зголемување на капиталните расходи, особено кај оние што биле успешни во реализацијата, пред сè кај Министерството за одбрана.

Бишев: Внимавајте со трошењето

Капиталните расходи се тие што треба да внесат развојна компонента во Буџетот. Тоа се пари за патишта, водоводи, градинки… Со основниот буџет беа планирани на 766,8 милиони евра, а сега има мало зголемување на 771,5 милиони евра. Но, Фискалниот совет посочува дека во првите 5 месеци од годинава динамиката на капиталните расходи во однос на планираното беше многу ниска.

– Капиталните расходи имаат реализација од само 22,5 проценти, што доколку на ова се додаде и зголемувањето на капиталните расходи со ребалансот треба сериозно да се забрза со нивната реализација до крајот на годината. Многу е важно да се исполнуваат плановите за капиталните расходи – рече Глогор Бишев, претседател на Фискалниот совет.

До крајот на годината јавниот долг треба да достигне 62,1 процент. Бишев посебно обрна внимание на задолжувањата, потенцирајќи дека буџетот е така структуриран што 65 отсто од парите одат на тековни трансфери и на плати.

– Внимавајте со расходите! – беше дециден претседателот на Фискалниот совет.

Во однос на новите проекции, растот на БДП останува на 3,7 проценти, додека инфлацијата е благо ревидирана нагоре на 2,8 проценти. Буџетскиот дефицит ќе остане на истото ниво од 4 проценти од БДП, или 672 милиони евра. Но, и во однос на дефицитот, Бишев алармира за случувањата заклучно со мај.

– Во услови кога приходите и расходите се со намалена реализација од очекуваната, а расходите се со повисока реализација од приходите, планираниот дефицит е со реализација од 45,5 проценти и пред сѐ е резултат на тековните расходи. Дефицитот е над очекуваната динамика, но под реализираниот дефицит за истиот период лани – рече Бишев.

Висок износ на камати за долговите

Во првите 5 месеци од годинава, според Министерството за финансии, за редовно сервисирање на обврските по основ на камати беа исплатени 162,6 милиони евра, од кои за исплата на камати за надворешно задолжување речиси 96 милиони евра.

Бишев потенцираше дека веќе имаме висок износ на камати во однос на бруто-домашниот производ.

„Расходите за камати за првите пет месеци се реализирани со најголема динамика, т.е. 48% или за 6,3% повисоко од очекуваните што преставува посебен предизвик од аспект на големи размери како цена на финансирање“, прецизирано е во Мислењето на Фискалниот совет.

Задолжувањето во ребалансот е фокусирано на домашни обврзници што се зголемени за над 50 милиони евра, а задолжувањето од странство е зголемено за 22,5 милиони евра. Вкупниот приход по основ на домашното и странското задолжување со ребалансот е над 1,6 милијарди евра и се за 73,8 милиони евра поголем во однос на основниот буџет.

Загрижува кастрењето на парите за животната средина

Одредени ставки во Буџетот се намалуваат, а Фискалниот совет изразува негативно мислење за дел од намалувањата.

„Загрижувачки се намалувањата кај клучните функции како животната средина (минус 868 милиони денари) и економската поддршка, особено кон инвестиции и мали и средни претпријатија, што е спротивно на развојните цели поставени во Националната развојна стратегија“, пишува во мислењето на Фискалниот совет за ребалансот на буџетот.