Наплатата на брендираните кеси и натаму ги иритира граѓаните. Тие се жалат дека оставаат илјадници денари за лекови, за обувки, за долна облека, апарати за домаќинство и книги, ама плаќаат „данок за маркетинг“, бидејќи на каса им бараат уште 10 денари за обична мала кесичка или 30 денари за хартиена брендирана. Притоа, кој не сака да плати, ќе си го шета новокупеното во рака.
Како што објаснуваат од Министерството за животна средина, за мали брендирани кесички останува волјата на трговците, дали ќе ги продаваат или не, ама ако производите ги ставаат во брендираните, подебели кеси, тогаш нив не смеат да ги наплаќаат.

– Во однос на прашањето зошто трговците ги продаваат брендираните кеси за носење стока како книги, текстил, обувки и сл. информираме дека тоа не е регулирано со законот, односно останува на одлуката на трговецот дали ќе ги наплатува или не. Законодавството уредува дека кесите со дебелина поголема од 50 микрони може да се користат и за нив не се наплаќа надоместокот од членот 10 од законот – изјавија од Министерството за „Слободен печат“.

Во меѓувреме, речиси и да нема дуќан, кој продава долна облека или чорапи, кој не наплаќа по 10 денари и тоа за најмалите кесички.

– Се носат ли гаќи, градник или пижами в рака? Плаќам и чекам како што е ред да ми го стават купеното во кеса, а продавачката ми ги тутна производите. По мојата реакција, ме прашаа дали сакам кеса, за која требаше да платам 15 денари – реагира една граѓанка.

Малите кеси масовно се наплатуваат и во дел од аптеките.

– Месечната терапија ме чини 1.500 денари, а тие немаат срам кога ми бараат пари за едно кесе – критикуваат македонските повозрасни граѓани.

Поплаки има и од граѓаните што пазарат во продавниците за бела техника.

– Купив миксер и очекував да биде спакуван. За среќа, носев платнена торба во која ја собра кутијата. Продавачката промрмори дека имам пари за апарати за домаќинство, а немам за кеса од 15 денари. Инаетот и принципот не ми дозволија, бидејќи некој самоволно да го крши на законот, а учествувам во тоа со плаќањето. Кесите – хартиени или пластични – се брендирани, а тоа значи дека јас треба да им ја платам и рекламата – вели една револтирана скопјанка.

Од 1 декември 2021 година употребата на пластични, најлонски кеси за еднократна употреба на пазарот во земјава е забранета, а во маркетите и на пазарите дозволени се само биоразградливи кеси што се наплаќаат по 15 денари. Пазарџиите не наплаќаат за кесите во кои пазарувате овошје и зеленчук, а маркетите нудат избор – хартија или пластични кеси со нивното лого по цена од 8 до 15 денари.

 Драстично е намалена употребата на кесите за еднократна употреба

За повеќе од 80 проценти е намалена употребата на пластичните кеси за еднократна употреба. Борбата со пластиката трае од 2013 година, кога беше донесен Законот за управување со пакување и отпад од пакување и кој предвидуваше забрана на употреба на пластични кеси. Од пред 3 години имаме нов закон, со иста забрана, кој навистина „исчисти“ сериозен дел од пластичните кеси, кои ја загадуваа животната средина и летаа на сите страни, но навиките тешко се менуваат.

Од Министерството за екологија информираат дека од 1 јануари до 4 октомври годинава биле продадени над 1,8 милиони кеси и прибран е надоместок во висина од околу 360 илјади евра (22,4 милиони денари). За 2023 година оваа сума изнесуваше околу 760 илјади евра (47,8 милиони денари), што е двојно намалување на употребата на пластичните кеси. Овие средства се употребуваат за заштита на животната средина.

Во моментот на пазарите „слободно“ висат пластични кеси, а на големо 100 парчиња се продаваат за 100 денари. Од некогашните триесетина производители, забраната за продажба ја „преживеаја“ само десетина.