Преку програмата на Европската Унија „Дигитална Европа“, Македонија ќе може да аплицира за проекти што ќе бидат финансирани од фонд со вкупен буџет од 7,5 милијарди евра, наменет за сите земји вклучени во Договорот до 2030 година. Програмата за дигитализација на Европа има пет клучни области вештачка интелигенција – со вкупен буџет од 2,1 милијарди евра, суперкомпјутери со буџет од 2,2 милијарди евра, сајбер безбедност со 1,6 милијарда евра, напредни дигитални вештини со 580 милиони евра и напредни дигитални технологии со вкупен буџет од 1,1 милијарда евра.

Министерот за информатичко општество и администрација Азир Алиу, на денешниот брифинг со новинарите истакна дека проект за кој веќе имаат идеја и материјал за аплицирање е визуелизација на артефактите во земјава.

Тука ќе почнеме да работиме и ќе видиме колку време ќе ни треба за да може да се аплицира, вели Алиу.

За секоја од клучните области ќе бидат формирани работни групи, а в четврток ќе има средби со проектори од државните универзитети и со декани на техничките универзитети за да се направи листа на експерти што знаат да пишуваат апликации за проекти.

Очекуваме во активностите да соработуваат јавните институции, високото образование и приватниот сектор и заедно да аплицираат на што е можно повеќе проекти за дигитална трансформација на нашата држава… Веќе од оваа недела ќе почнеме сензибилизација на институциите. Првата средба ќе ја имам в четврток, наредната недела ќе имам средба и со МАНУ и приватниот сектор. Сакам до крајот на овој месец веќе да имаме драфт работни групи, рече тој.

Вештачката интелигенција е се поактуелна во светот, но кај нас нема експерти и докторски студии кои би работеле на проекти од оваа област на програмата.

Зошто да немаме регионален центар во кој ќе се произведува кадар за вештачка интелигенција, сајбер безнедност итн? Еден од столбовите е и Напредни дигитални вештини кој поддржува обуки или студиски програми, така што планираме заедно со регионот да направиме некој регионален хаб за да аплицираме за таква студиска програма, појаснува министерот.

За изборот на проекти за кои ќе се аплицира МИОА ќе се раководи по Патоказ за дигитална трансформација на државата кој, како што рече, ќе нѐ води цело време каде да аплицираме.

Затоа што ние сме мала држава, со мал капацитет, и да не правиме од сѐ по малку, а ништо како што треба. Идејата е да имаме здрав патоказ на дигитална трансформација, рече Алиу додавајќи дека земјава нема човечки ресурси и експерти и поради тоа е најслаба во апсорбирање на фондовите на ЕУ.

Минатата недела во Брисел беше потпишан договорот со ЕУ за програмата, која е предвидена да се реализира до 2027 година.

Министерот истакна дека во Брисел е постигнат договор со кој четири земји од Западен Балкан, меѓу кои и Северна Македонија, ќе се приклучат на програмата за Дигитална Европа, што отвора одлични можности за граѓаните, јавните институции или различни организации да учествуваат во проекти.