Има ли прецизно сознание Македонија дали нашето оружје донирано во Украина завршува во вистински раце или пак истото откако е предадено на тамошните власти се препродава и подоцна завршува на црниот пазар во Европа а подоцна и во трети земји. Ова се дел од дилемите актуелни деновиве во домашната јавност откако изминатиот период повеќе меѓународни организации кои се бават со мониторирање на трговија со нелегално оружје заедно со разузнавачките служби на земјите членки на Унијата алармираат дека голем дел од донираното оружје на Украина се препродава и завршува подоцна на европскиот црн пазар.

Имено Глобалната Иницијатива против Транснационален Организиран Криминал (ГИ-ТОК) во свој извештај на оваа тема наведува дека на почетокот оваа година, во заедничка операција предводена од романските и бугарските органи на редот биле уапсени дури 22 трговци со огнено оружје ширум Европа и запленетите 129 огнени оружја и речиси 1.500 други типови на оружја.

Според организацијата, центарот на вниманието на шверцот со оружје во принцип се одвива во земјите кои граничат со Украина каде тамошните безбедносни служби бележат зголемување на трговијата со оружје од почетокот на конфликтот. Како што стои во документот на ГИ-ТОК во копнениот шверц со оружје од Украина во Европа, најверојатно се вклучени земјите на западните граници на Украина имено Молдавија, Романија, Унгарија, Словачка и Полска иако дел од оружјето од конфликтот може да влезе во Европа преку Русија или Белорусија но и преку Балканот.

За сличен проблем посочуваат и европските безбедносни служби кои велат дека овие добро вооружени етнички криминални заедници во Европа се вклучени во терористички активности во земјите на ЕУ, токму со оружје купено на црниот пазар во Украина. На пример полицијата во Северна Ирска конфискуваше оружје од терористите на Новата ирска републиканска армија (НИРА), а оружјето било од линијата на фронтот во Украина, пренесоа угледни европски медиуми.

Првиот човек на Интерпол Јирген Шток на неколку пати досега предупредува дека илегалниот пазар со оружје е веќе преплавен.

Имајќи предвид дека нашата земја е еден од донаторите на Украина со оружје, „Слободен печат“ се обрати и до Министерството за одбрана со прашања дали македонските власти имаат мониторинг каде точно завршило нашето оружје донирано во Украина но и дали М.О. има сознанија дека македонското оружје (донирано на Украина) се препродава на фронтовите на Блискиот Исток?

Од Министерството за одбрана посочуваат дека од информациите со кои досега располага земјава се покажува дека донираната опрема и вооружување се користат согласно целите за кои биле побарани.

– Северна Македонија има воспоставено одлична и редовна комуникација со одбранбеното аташе на Украина во нашата земја и во таа насока разменува информации во континуитет. Информираме дека при посетата на министерката за одбрана Славјанка Петровска на Киев во февруари оваа година, од страна на тогашниот министер за одбрана на Украина и беше презентиран систем на следење на донациите, односно преглед како и каде се користела опремата која дотогаш сме ја донирале, како и плановите за опремата која била побарувана и ќе биде побарана во иднина – велат од М. О.

Наспроти тврдењата на одбрана, домашните познавачи на состојбите велат дека војната во Украина доведе до неконтролирано ширење на огнено оружје во целата земја која преку тајните канали сега се препродава на големо во Европа. Експертите ја опишуваат Украина во моментов како „супермаркет“, каде што милиони парчиња нелегално оружје се достапни за продажба.

Воено политичкиот аналитичар Милан Стефановски во свој осврт на случувањата, вели дека настаните во источниот дел на Европа објективно придонесоа за зголемување на бројот на нелегалното достапно оружје на црниот пазар.

– Несомнено е конфликот во Украина дека го интензивираше криумчарењето на оружје преку т.н. воспоставени канали до Европа. Во овој бизнис исто така не е спорно дека е вклучено и оружјето донирано од земјите на Западен Балкан односно од Македонија. Во услови на војна засега невозможно е нашите институции во детали да бидат информирани каде точно на терен се наоѓа и користи оружјето, но во комуникацијата со украинските безбедносни власти верувам дека се разменуваат информации каде истото се користи. Сепак, ако се земе предвид дека регионот на Балканот но и земјите од Источна Европа биле посочувани како траса во која покрај оружјето се шверцуваат и опијати и разни недозволени материи, процентот на вистина дека донираното оружје на Украина се препродава на црниот пазар е голем – заклучува Стефановски.