Главните преговарачи на Србија и Косово, Бесник Бислими и Петар Петковиќ се состанаа првпат, откако косовскиот премиер Албин Курти и претседателот на Србија, Александар Вучиќ постигнаа договор за нормализација на односите на средба која неодамна се одржа во Охрид.

Во овој договор, кој е поддржан од западните земји, се споменува „взаемно признавање на регистарските таблички“, каде не е прецизирано што ќе се случи со регистарските таблички „КМ“, кои Србија им ги издава на жителите на Северна Митровица, а кои Косово ги смета за нелегални.

„Никому ништо не му е јасно“, вели Ненад, еден од жителите на Северна Митровица во врска со пререгистрацијата на возилата од српски регистарски таблички на косовски.

„И едната и другата страна блокираат, ништо не е јасно, многу тажна ситуација, која ќе се памети. Некои велат едно, други друго“, додава Ненад во разговор за Радио Слободна Европа.

Поради регистерските таблички, атмосферата во која живее, Ненад ја опишува како збунувачка.

Каква е состојбата на терен?

Регистерските таблички со  ознака „КМ“ (Косовска Митровица) се во употреба во општините на северот на Косово.

Во текот на 2022 година, ова прашање подигна тензии на северот, по одлуката на Владата на Косово да започне процес на пререгистрација во регистарски таблички РКС (Република Косово).

Така, поради регистарските таблички, на почетокот на ноември Србите ги напуштија институциите на Косово, но на крајот на истиот месец Приштина и Белград постигнаа договор во рамките на дијалогот за нормализација на односите.

Косово тогаш се согласи да го прекине процесот на пререгистрација, додека Србија се обврза да не издава нови таблички „КМ“.

Што им пречи на локалното население на север?

И покрај сите договори, регистарските таблички сè уште се проблем што предизвикува зголемување на тензиите во северно Косово.

Од минатата недела во четири општини на северот на Косово – Северна Митровица, Звечан, Лепосавиќ и Зубин Поток, имаше неколку случаи на палење автомобили со регистарски таблички на РКС. Косовската полиција уапси едно лице, кое меѓу другото е осомничено за овие кривични дела.

Ненад се надева дека ваквите инциденти ќе престанат и вели дека во јануари ја продолжил регистрацијата на автомобилот со „КМ“, но не е сигурен дека може да го вози.

„Овие два месеци се уште не сум бил во Србија. Велат можеш да заминеш, но не можеш да се вратиш“, вели Ненад

Неговиот сограѓанин Владан, кој не сака да се објави неговиот целосен идентитет, вели дека на терен има луѓе кои возат со таблички КМ или РКС, но има и автомобили без регистарски таблички.

„Оние без регистарски таблички веќе се регистрирани во РКС“, вели Владани за Радио Слободна Европа, но не прецизира зошто се вадат косовските таблички.

Нови решенија за регистарските таблички?

Владан вели дека на територијата на Косово не можат да се движат возила со регистарски таблички „КМ“, чија регистрација продолжува и по ноември минатата година, кога Косово и Србија постигнаа договор.

„Регистерските таблички на КМ кои беа продолжени пред 23 ноември можат да циркулираат, додека оние по овој рок патуваат само на северот на Косово, можат да заминат, но не можат да се вратат“, вели тој.

Миодраг од Звечани, пак, смета дека Косово не треба да ги „присилува“ припадниците на српската заедница на северот на Косово да ги пререгистрираат своите автомобили со косовски регистарски таблички, туку да одлучат сами…

Тој смета и дека косовските власти не треба да го ограничуваат движењето на возилата со таблички КМ, чија регистрација во српскиот систем е продолжена откако двете страни ќе се договорат.

Миодраг, вели дека е збунет бидејќи никој не му дава конкретни одговори на прашањето дали може да се користат или не таблиците на КМ.

Што велат политичарите?

Српската листа, најголемата партија на Србите на Косово, реагираше остро откако косовската полиција уапси лице од српската заедница под сомнение дека учествувало во палењето на автомобил со косовски регистарски таблички.

Шефот на оваа партија Горан Ракиќ на вонредна прес-конференција на 2 април во Белград рече дека „ќе го повика народот на востание и општ отпор“ доколку уапсениот не биде ослободен. Тој ги повика и граѓаните слободно да возат возила со регистарски таблички КМ.

А, потпретседателот на Српската листа, Игор Симиќ, од Северна Митровица, рече дека автомобилите со регистарски таблички КМ се движат без проблеми и во самиот град и низ граничните точки на северот на Косово.

Инаку, косовските власти го забранија сообраќајот на возилата со регистарски таблички КМ, кои беа регистрирани по постигнувањето на договорот меѓу Косово и Србија, кон средината на јануари.