Десетици милиони Кинези користат технолошки платформи за да најдат краткорочни работни места, а дури 200 милиони луѓе, околу 40 проценти од работната сила во градот, се потпираат на некоја форма на флексибилно работење.
Најголемата работна сила во светот претрпе извонредна трансформација. Кинеските работници на гиг-работа сега се побројни од земјоделските и индустриските работници.

Судбината на овие несигурни работници, кои се борат да заштедат пари за сопствено домување за да пристапат до јавни услуги и социјални права, ќе ја обликува економијата и општеството на Кина во годините што доаѓаат. Технологијата ги трансформира пазарите на трудот, а случајот со кинеската економија на гиг-работа нуди важни лекции за остатокот од светот, пишува „Јутарњи лист“.

Во Кина, овој тренд се разви побрзо отколку на други места, бидејќи беше меѓу првите во светот што усвои таканаречени супер апликации – дигитални платформи кои комбинираат голем број различни услуги во една апликација (од плаќање сметки, нарачување храна и такси, до резервации и купување). Токму овие апликации овозможија масовно ширење на флексибилни форми на работа. Благодарение на оваа инфраструктура, Кина сега е земјата со најразвиена гиг економија во светот: околу 84 милиони луѓе работат на вакви платформи, од возачи и доставувачи до низа други услуги.

Како што потрошувачките апликации го проширија својот дострел, оваа форма на работа стана позастапена во остатокот од Азија во развој. Гиг-економијата во Индија вработува околу 10 милиони работници. Малезија има 1,2 милиони, околу седум проценти од работната сила. Неодамна, гиг-работата во Кина навлезе во нејзиниот познат индустриски сектор. Некогашниот строг пролетаријат сè повеќе се заменува со милиони повремени работници кои се вработуваат „по потреба“ предводени од големи платформи за регрутирање, движејќи се од една фабричка линија во друга.

Двесте милиони работници во Кина се предупредување за целиот свет

Работните места честопати не бараат посебни вештини освен познавање на латиницата. Работниците остануваат на овие позиции само неколку недели, понекогаш само неколку дена. Истражувачите проценуваат дека може да има 40 милиони – една третина од нивната индустриска работна сила, повеќе од три пати повеќе од вкупниот број на такви работници во Америка.

Една од причините за растот на оваа гиг-армија е флексибилноста што ја бараат работодавците. Важно е компаниите да можат да го зголемат или намалат производството во краток рок, во зависност од сезонската побарувачка, пазарните каприци или геополитичките промени. Технологијата игра голема улога во ова. Апликациите за паметни телефони ги поврзуваат нарачките на клиентите со достапните возачи за достава, додека во индустријата, автоматизацијата елиминираше многу од посложените задачи што некогаш бараа искуство. Создадени се нови работни места за високообразовани инженери, но и едноставни работни места што не бараат никакво искуство.

Утврдено е дека месечните приходи на професионалните работници за достава во Кина се речиси за една петтина повисоки од оние на работниците мигранти. Други, пак, не се толку трпеливи како нивните родители и не сакаат да ја повторуваат истата монотона задача со недели. И покрај овие предности, работниците се соочуваат со значителни тешкотии. Без постабилен однос со својот работодавач, помладите работници никогаш нема да ги стекнат вештините што им се потребни за да напредуваат во животот. Откако ќе ги напуштат руралните средини, можеби нема да можат да се вкоренат во градовите каде што постојано менуваат работни места.

Земјите што ја изгубиле или никогаш немале индустриска сила честопати сонуваат дека фабриките ќе обезбедат стабилни работни места, раст на платите и социјална стабилност. Ова може да важи за неколку инженери и техничари, но искуството на Кина покажува дека процесите на автоматизација лесно можат да ги истиснат.