„Југо“ беше автомобилски аутсајдер кој никогаш не се стремеше кон брзина, елеганција или технолошка иновација. Неговата цел беше едноставна – да биде достапен за сите.
Од денешна перспектива, „југо“ беше полуготов производ кој зрачеше со голем оптимизам во тоа време. Да се ​​потсетиме дека генезата на „застава југо“ датира од 1971 година, кога менаџментот на „Застава“ започна амбициозен проект – создавање автомобил што ќе ја пополни празнината помеѓу „фиќо“ и „101“.

Седумгодишниот развој кулминираше во 1978 година кога Јосип Броз Тито го виде прототипот на идниот модел „застава 102“. Една година подоцна, меѓу 3.000 предлози од граѓани, победи името што ќе влезе во историјата – „југо“. Основата на „југо 45“ беше „фиат 127“, добитник на престижната награда „Европски автомобил на годината“ од 1972 година. Инженерите од Крагуевац ја задржаа механичката основа, но го скратија меѓуоскиното растојание и целосно го редизајнираа екстериерот. Резултатот беше возило кое Auto World во 1980 година го окарактеризира како „погодок во центар“ – економичен автомобил кој пристигна во вистинскиот момент на енергетската криза- пишува „Каматица“.

Иако пристигна кога Европа стана технолошки многу понапредна од Југославија, „југо“ влезе во сериско производство во ноември 1980 година и остана во производство во Крагуевац до ноември 2008 година. Времето го престигна на почетокот, но „југо“ ја моторизираше поранешната земја и отиде многу подалеку од тоа. Така, помеѓу 1980 и 2008 година, во Крагуевац беа произведени речиси 800.000 возила, вклучувајќи го и моделот „југо кабрио“ (претставен во 1988 година), а легендата ја надживеа Југославија.

„Југо“ ги освои и меѓународните пазари, а својот најголем успех го постигна во Америка, каде што од 1985 до 1992 година беа продадени 141.651 возила. И покрај критиките за дизајнот, безбедноста и недостатокот на сигурност, „југо“ доби култен статус во САД и стана предмет на модерната култура.

Неговата цена беше 3.990 долари, помалку од цената на моќен мотоцикл или луксузен ладилник. Беше „најевтиниот автомобил во Америка“. Сепак, неговата ограничена сигурност и речиси комичните перформанси го направија предмет на потсмев.

Ново „Југо“ наскоро на пазарот

Автомобилот беше критикуван и Car and Driver го наведоа како еден од најлошите автомобили што некогаш биле тестирани, како и Consumer Reports. Но, и покрај овој тренд, се продаваше во Италија под значката Innocenti и под името Coral помеѓу 1991 и 1993 година.

Гледањето на „југото“ денес нуди речиси трогателен момент.

„Југото е паралелопипед со четири тркала: долг нешто повеќе од три и пол метри, широк колку современ градски автомобил и доволно висок за да собере четири возрасни лица. Неговите линии се оние на школата на „фиат“ од 1970-тите: квадратен, искрен, без украси. Тоа е вид автомобил што никој не го забележува на патот сè додека не застане пред вас со хаубата што чади.

Внатре, работите не се многу подобри: слаб лим, евтина боја и пластика тврда како Лего коцка. Сепак, има наивен шарм: скромен, да, но и шармантен.

Низ годините, најзначајниот модел беше 1,3-литарскиот бензинец со 65 КС, но протагонист тука е 45A, со четирицилиндричен мотор од 903 кубни сантиметри и 45 КС од Fiat 127. Лесен како пердув (само 800 килограми), ниска потрошувачка на гориво, но „возбудливи“ перформанси… буквално: 0-100 за повеќе од 15 секунди, максимална брзина 130 км/ч, но со повеќе адреналин отколку безбедност.“