Од разни делови на Македонија во изминативе денови земјоделците споделуваат видеа и фотографии од невреме проследено со град што го оштети родот на краставиците, бостанот, доматите, грозјето…. Земјоделците што беа мета на кусотрајните невремиња што „талкаат“ низ државава се очајни и најчесто велат: „Еве каде отиде нашата мака“. Но, и покрај тоа што со климатските промени невремињата стануваат секоја година сѐ почести, земјоделците сѐ помалку го осигуруваат родот и посевите.

Според Извештајот за состојбата и движењата на осигурителниот пазар за 2022 година, кај земјоделското осигурување се забележа пад од 14,4 проценти на бројот на склучени договори во однос на 2021 година и пад од 23,3 проценти на остварената вкупната бруто полисирана премија за земјоделско осигурување, која изнесува 6,8 милиони евра, во однос на 2021-ва кога била 8,9 милиони евра. Минатата година, според Извештајот, исплатени се 4,6 милиони евра.

Според Министерството за земјоделство, пак, од 88.000 регистрирани земјоделци, лани биле осигурени околу 2.500 иако државата покрива 60 отсто од осигурувањето, а најмногу до 150.000 денари. Секако, и нерегистрираните земјоделци имаат право да ги осигурат земјоделските имоти, но тогаш немаат право на субвенција од државата.

„Слободен печат“ побара одговор зошто земјоделците ја игнорираат можноста да го осигурат родот. Според нашите соговорници, тие не се задоволни од осигурителните компании, но исто така „јавна тајна“ е дека место да плаќаат за осигурување, чекаат од државата да ги обесштети.

Одбивале да ги осигурат од град и од мраз?!

Земјоделците што имаат искуство со осигурување на земјоделските површини велат дека не секогаш имаат добро искуство со осигурителните компании. Тие се жалат и на високите цени.

– Имавме искуства кога проценителите од осигурителната компанија реално не ни ја проценија штетата. Исто така, цените се многу високи, па многу земјоделци не се одлучуваат да земат земјоделска полиса дури и со субвенцијата од 60 отсто што ја дава државата – вели наш соговорник од струмичко.

Во Министерството за земјоделство велат дека и до нив стигнале поплаки во однос на осигурувањето.

– Ми се јави еден земјоделец за да алармира дека осигурителните компании годинава не го покриваат осигурувањето од град и од мраз! Тоа, ги одврати и оние земјоделци што осигуруваа, тоа да го направат. Но, и самите осигурителни компании не се многу заинтересирани за земјоделско осигурување. Од 11 осигурителни компании, само четири имаат вакво осигурување. Во услови кога и од земјоделците има мал интерес, а ризикот е голем, тие ставаат високи цени. Земјоделците од Ресен, Неготино, Кавадарци и Росоман најмногу вршат осигурување. Таму, пак, најчесто има и незгоди, па се случува осигурителните компании секоја втора година да им исплатуваат обесштетувања и не е за изненадување што ставаат високи цени и што се оградуваат од покривање некои чести штети – изјави за „Слободен печат“ Александар Мусалевски, раководител на Секторот за анализа на земјоделските политики.

Законот за задолжително земјоделско осигурување е во Владата

Токму поради овие проблеми, на предлог на Министерството за земјоделство се стокми Законот за задолжително земјоделско осигурување. Тој речиси една година е во Владата, но како што вели Мусалевски, треба уште да се доусогласува со Министерството за финансии.

– Според планот, по донесувањето на законот, треба да се формира посебно тело, ние го нарековме Осигурителен пул. Ова ќе биде државно тело, составено од експерти и претставници на осигурителните компании. Но, ова тело ќе изготви ценовник, кој ќе биде многу поприфатлив од сегашниот. Исто, тоа ќе обезбеди поголема транспарентност во целата постапка до обесштетување, а и многу побрз одговор во однос на сегашната постапка каде што излегуваат општински комисии за процена, па потоа владина комисија и каде што се среќаваме со многу поплаки – вели Мусалевски.

Тој објасни дека Министерството за земјоделство на терен веќе ги запознава земјоделците со задолжителното осигурување и нагласува дека во првите 3 години тоа ќе биде бесплатно.

– На терен впечаток е дека земјоделците се плашат од самата помисла дека ќе мора задолжително да се осигуруваат, но треба да знаат дека тоа ќе им донесе заштита. Кога разговараме со повозрасните земјоделци, тие ова го споредуваат со ДОЗ поранешна Југославија – вели Мусалевски.

Тој потенцираше дека за првите три години има пари за бесплатно осигурување од Зелениот климатски фонд.